Narahatlığa əsas yoxdur
Alimlər ölkə ərazisində güclü və dağıdıcı zəlzələnin baş verməyəcəyi qənaətindədirlər
Məlum olduğu kimi, iyulun 4-ü saat 00:01-də Xəzər dənizində 5.7 bal gücündə zəlzələ baş verib. Zəlzələ Quba, Xaçmaz, Şabran, Siyəzən rayonlarında 6 bala yaxın, Sumqayıt, Abşeron yarımadası və ona yaxın ərazilərdə 4-5 bala qədər hiss olunub.
Fövqəladə Hallar Nazirliyinin məlumatına əsasən, zəlzələ ilə əlaqədar olaraq dağıntı və tələfat barədə məlumat daxil olmayıb. Daxili İşlər Nazirliyindən də dağıntı, tələfatla bağlı hər hansı məlumat daxil olmadığı bildirilib. Həmçinin hadisə ilə bağlı əlavə qüvvə cəlb edilməklə fasiləsiz xidmət təşkil edilib.
TƏBİB-in məlumatına görə, zəlzələ ilə bağlı Bakı Şəhəri Təcili və Təxirəsalınmaz Tibbi Yardım Stansiyasına 34 nəfər müraciət edib. Müraciət edənlərdən 32 nəfərə yerində yardım göstərilib, 2 nəfər isə aidiyyəti üzrə tibb müəssisəsinə təxliyə olunub. Müraciətlər əsasən arterial təzyiq, stresə qarşı reaksiya, travma, bədənin müxtəlif hissələrində olan ağrılarla bağlı olub.
Azərbaycanda Böyük Qafqazın cənub yamacı, Şamaxı, Quba, Xızı daha aktiv seysmoloji ərazilərdir.
Tarixdən də bəllidir ki, xüsusən Şamaxı rayonunda dəfələlərlə dağıdıcı zəlzələlər baş verib. Məsələn, 1667-ci ildə Şamaxıda zələlə nəticəsində 6-7 min ev dağılıb, 60 minə yaxın insan həlak olub. Eyni zamanda 1806-1902-ci illər ərzində şəhərdə 9 güclü zəlzələ baş verib.
Azərbaycanda hiss olunan sonuncu güclü zəlzələ isə 2000-ci ildə Bakıda qeydə alınıb. 6.8 maqnitudalı zəlzələ nəticəsində bəzi tikililər dağılıb və ziyan dəyib.
Ümumiyyətlə, ölkəmizdə hər gün hissolunmayan yeraltı təkanlar qeydə alınır. Məsələn, ötən il ərzində 12762 yeraltı təkan qeydə alınıb ki, onlardan 2949-u yerli, 4645-i regional, 3776-sı uzaq zəlzələlərdir. 2022-ci ildə baş verən zəlzələlərin ümumilikdə 17-si hiss olunub. Maqnitudası 3-dən yuxarı olan 56 zəlzələ baş verib.
Xırda yeraltı təkanlar nəticəsində yerin enerjisi çıxır
Elm və Təhsil Nazirliyinin Coğrafiya İnstitutunun şöbə müdiri, seysmoloq-alim Ənvər Əliyev qəzetimizə açıqlamasında bildirib ki, Bakının əsas iki akvatoriyasından birində - şimal-şərq hissədə zəlzələ baş verib. Onun sözlərinə görə, ikinci seysmik aktiv zona Bakıdan 30 kilometr cənubdan başlayaraq sərhədə qədər davam edir.
Ə.Əliyev qeyd edib ki, Bakı şəhəri tarixən güclü zəlzələlər zonası olmayıb: "Min illər ərzində burada dağıdıcı zəlzələlər qeydə alınmayıb. Əsas faktlardan biri odur ki, Qız qalası kimi abidəmiz əsrlər boyu dağılmayıb. Amma Böyük Qafqazın cənub yamacı seysmik cəhətdən daha aktiv zonadır. Şəkidən başlayaraq şərqə doğru - Şamaxı, Qobustan sahillərinə qədər gələn ərazi 9 ballıq tektonik zonadır. Bu zonada tikililərlə bağlı diqqətli olmaq lazımdır. Fərdi evlərdən tutmuş çoxmərtəbəli binalara qədər hər birinin tikintisində ərazinin seysmikliyi nəzərə alınmalıdır. Bu, bizi gələcək ziyanlardan sığortalayır".
Kiçik Qafqaz zonasının da aktiv hesab olunduğunu deyən alim əlavə edib ki, 1139-cu ildəki Gəncə zəlzələsi buna nümunədir. Bu zəlzələ 100 minlərlə insan itkisinə səbəb olmuşdur. Eyni zamanda 1667-ci il Şamaxı zəlzələsində də təxminən 60 min insanın həlak olduğu qeydə alınıb.
Seysmoloqun sözlərinə görə, Naxçıvanda, Kiçik Qafqazın digər ərazilərində də seysmik aktiv zonalar var. Onlar 7-8 ballıq tektonik zonalardır. "Zəlzələnin zamanı, məkanı bəlli deyil. Paytaxt ərazisində az bal gücündə yeraltı təkanların olmasının bir üstünlüyü odur ki, bu, güclü zəlzələlərin qarşısını alır. Xırda yeraltı təkanlar nəticəsində yerin enerjisi çıxır və dağıdıcı zəlzələlər olmur", - deyə şöbə müdiri əlavə edib.
Ciddi tələfatlara səbəb olacaq zəlzələlər gözlənilmir
AMEA nəzdində Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzinin baş direktoru, professor Qurban Yetirmişli ötən gün baş vermiş zəlzələyə dair bildirib ki, zəlzələ ölkə ərazisində şimal rayonları, eləcə də Abşeronun müəyyən hissələri və Bakı şəhəri də daxil olmaqla, müxtəlif dərəcədə hiss olunub: "Xəzər dənizində, 65 kilometr dərinlikdə baş verən təkanın müddəti 10 saniyədən bir az çox çəksə də, təhlükəli deyil. Şimal rayonlarında, həmçinin Abşeron yarımadasında heç bir fəsad, dağıntı olmayıb. Bakı və Abşeron ərazisi ilə bağlı zəlzələ ocaqları Xəzər dənizinin dərinliyində yerləşir. Birmənalı olaraq belə dərinlikdəki dalğanın təsiri yaşayış məntəqələrində fəsadlar törədə bilməz. Qorxulu və ciddi tələfatlara səbəb olacaq yeraltı təkanlar gözlənilmir. Əhaliyə demək istəyirəm ki, şayiələrə inanmasınlar. Güclü yeraltı təkanlar gözlənilmir".
Direktor bildirib ki, zəlzələdən sonra baş verəcək afterşokların həmin gücdə və ya ondan daha güclü olma ehtimalı yoxdur, çünki əsas güc, enerji ilk saniyələrdə ayrılır. "Gecə səhərə kimi zəif bir neçə təkan qeydə alınıb, amma zəlzələ episentrinə ən yaxın yaşayış ərazilərində belə hiss olunmayıb".
Alim həmçinin vurğulayıb ki, 2000-ci il zəlzələsindən sonra Azərbaycanda seysmologiyanın yeni dövrü başlayıb, ölkəyə ən müasir avadanlıqlar gətirilib.
Eyni zamanda o bildirib ki, binalar tikilərkən 8 ballıq zəlzələyə davamlılığı da nəzərə alınır, layihələr buna əsasən hazırlanır.
Əsmər QARDAŞXANOVA,
"Azərbaycan"
Digər Xəbərlər
QƏZETİN ÇAP VERSİYASI
XƏBƏR LENTİ Bütün xəbərlər
Xankəndi Şəhər Prokurorluğunun yaradılması haqqında
05 May
"Azərbaycan Respublikası Hökuməti ilə Türkiyə Respublikası Hökuməti arasında baytarlıq sahəsində əmə...
05 May
"Azərbaycan Respublikası Hökuməti ilə Türkiyə Respublikası Hökuməti arasında gəlirlərə görə vergilər...
05 May
“Elektrik gücü çatmadıqda, sistemin dayanıqlılığını təmin etmək üçün elektrik enerjisinin təminatına...
05 May
“Azərbaycan Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin kollegiyasının tərkibi haqqı...
05 May
`"Azərbaycan Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi" Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti balansında olan gəmilər üçün müxtəlif...
05 May
Azərbaycanla Qambiya diplomatik pasport sahibləri üçün viza tələbini aradan qaldırıb
04 May
IOFS-in baş direktoru Azərbaycanın beynəlxalq yardım fəaliyyəti barədə məlumatlandırılıb...
04 May
İƏT Sammitində Ermənistan İslam irs nümunələrinin dağıdılmasına görə bir daha qınanılıb ...
04 May
“Real Madrid” 36-cı dəfə İspaniya çempionu olub
04 May
DİQQƏT ÇƏKƏNLƏR
Bakıda VI Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu işə başlayıb Prezident İlham Əliyev Forumun a...01 May 2024
Prezident İlham Əliyev Xarici ölkələrlə dostluq üzrə Çin Xalq Assosiasiyasının sədrini qəbul edib YE...29 Aprel 2024
Azərbaycan ilə Qırğızıstanın dostluğu və qardaşlığı əbədidir28 Aprel 2024
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Almaniyanın Kansleri Olaf Şolts birgə mətbuat konfransı keçiri...26 Aprel 2024
Tərəfdaşlıqdan strateji müttəfiqliyə25 Aprel 2024
ÇOX OXUNANLAR
İlham Əliyevin sülh və qlobal təhlükəsizlik missiyası01 May 2024
Tükdən nazik siyasət30 Aprel 2024
Qlobal liderdən həmrəylik çağırışı28 Aprel 2024
İlham Əliyevdən ədalət dərsi26 Aprel 2024
ADA Universitetində “COP29 və Azərbaycan üçün Yaşıl Baxış” mövzusunda beynəlxalq forum keçirilib Pr...24 Aprel 2024
"Dəmir yumruğ"un ikinci zərbəsi23 Aprel 2024
OXUCU MƏKTUBLARI
NƏŞRLƏRİMİZ
BAŞ REDAKTORDAN
Hamımızın Azərbaycan adlı bir Vətəni var! Qoynunda dünyaya göz açdığımız, minbir nemətindən dadıb isti qucağında boya-başa çatdığımız bu əvəzolunmaz diyar azərbaycanlı adını qürur və iftixarla daşıyan hər kəs üçün müqəddəs və ülvidir.
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində zəfər çalaraq erməni işğalçılarını kapitulyasiyaya məcbur etdi, düşməni qovaraq ərazi bütövlüyünə nail oldu.
Bununla da Azərbaycan yeni inkişaf dövrünə qədəm qoydu.
Bu dövrdə dünyada mürəkkəb və ziddiyyətli proseslər davam etməkdədir!
Hələ də dünyada ədalətsizliklər mövcuddur!
Hələ də dünyada ikili standartlar var!
Hələ də dünyada güclülər zəiflərin haqqını tapdalamaq istəyir!
Odur ki, biz daima güclü olmalıyıq.
Güclü olmağın əsas şərti isə bizim birliyimizdir!
Dünyanın harasında yaşamağımızdan, hansı sahədə çalışmağımızdan asılı olmayaraq, əlbir və əlaqəli fəaliyyət göstərməyi bacarmalıyıq.
Azərbaycan naminə, onun dünyada yeri, yüksək nüfuzu uğrunda daim birlikdə mübarizə aparmalıyıq.
Yalnız bu halda anamız Azərbaycanı qoruya, yüksəldə və hamımız üçün qürur mənbəyinə çevirə bilərik.
Ulu yurdumuzun adını daşıyan "Azərbaycan" qəzeti də bu amala xidmət edir.
Əziz azərbaycanlılar! Sizi Azərbaycan naminə, övladlarımızın firavan və xoşbəxt gələcəyi uğrunda əlbir və əlaqəli fəaliyyətə çağırıram!