Sabit iqtisadi inkişaf, davamlı büdcə profisiti və aşağı dövlət borcu

Bunlar investorları ölkəmizə cəlb edən əsas şərtlərdir

Bu gün Azərbaycana birbaşa xarici investisiya qoyuluşu artır. Mərkəzi Bankın məlumatına görə, 2024-cü ilin birinci rübündə Azərbaycan iqtisadiyyatına cəlb edilən birbaşa xarici investisiyaların ümumi məbləği 1,5 milyard dollar təşkil edib. Bu, ötən ilin birinci rübü ilə müqayisədə 0,4 faiz çoxdur. 
Ölkə iqtisadiyyatına yatırılmış birbaşa xarici investisiyaların strukturunda neft-qaz sektorunun xüsusi çəkisi 87,6 faiz təşkil edib. Qeyri-neft-qaz sektoruna cəlb olunmuş birbaşa xarici investisiyaların ümumi məbləği isə 186,5 milyon dollar olub. Son dövrlər aparılan islahatlar, məsələn, sənaye parklarının, sənaye məhəllələrinin fəaliyyəti, Qarabağda və Şərqi Zəngəzurdakı sənaye zonalarının, Ələt Azad İqtisadi Zonasının yaradılması xarici investorlarda ölkəmizə böyük maraq yaradıb. Xüsusən Qarabağ və Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonlarına sərmayə yatırmaq istəyən xarici investorların sayı daha çoxdur.
Bu reallıq "Fitch Ratings" beynəlxalq kredit reytinqi agentliyinin diqqətindən yayınmayıb. Agentlik öz reytinq cədvəlində Azərbaycanın xarici valyutada uzunmüddətli emitentin defolt reytinqini (IDR) sabit proqnozla BB+dan BBB-yə yüksəldib. Məlumat üçün bildirək ki, "Fitch Ratings"  dünyada reytinq agentliyi kimi tanınan şirkətdir. Əsas fəaliyyəti dünya kredit bazarlarına kredit qabiliyyətinin qiymətləndirilməsinə görə analitik tədqiqatların nəticələrini və məlumatlarını hazırlamaqdır. Qeyd olunan məlumatdakı BB kredit qabiliyyətinin kifayət etməyəcək səviyyəsi, BBB isə kredit qabiliyyətinin  kifayət qədər yüksək səviyyəsi deməkdir. 
İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin (İİTKM) İqtisadi təhlil şöbəsinin müdiri Günay Quliyeva bildirib ki, bu qiymət Azərbaycanın iqtisadi dayanıqlığını və güclü xarici iqtisadi tarazlığını göstərir, investisiya və iqtisadi artım üçün perspektivli gələcəyə işarə edir. Onun sözlərinə görə, reytinq agentliyinin məlumatında Azərbaycanın suveren xarici valyuta aktivlərinin 2024-cü ildə 74 milyard dollara çatacağı qeyd olunur ki, bu da proqnozlaşdırılan ÜDM-in 98 faizini təşkil edir. Qeyd edək ki, bu ehtiyatların əsas hissəsi Dövlət Neft Fonduna məxsusdur. Aktivlərin yüksək səviyyəsi Azərbaycanın xalis suveren aktiv mövqeyinin BBB və A reytinqli (kredit qabiliyyətinin yüksək səviyyəsi) suverenlər arasında ən yüksək mövqedə qalmasını təmin edir. 
Hesabatda göstərilir ki, cari əməliyyatlar hesabının profisitinin proqnozlaşdırılan azalmasına baxmayaraq, Azərbaycan yüksək neft və qaz gəlirləri ilə dəstəklənən BBB kateqoriyasında liderliyini davam etdirəcək. "Fitch Ratings"  həmçinin Azərbaycanın xalis xarici kreditor mövqeyinin 2024-cü ildə ÜDM-in 154 faizə qədər möhkəmlənəcəyini və BBB suverenləri arasında ən güclü olacağını təxmin edir.
Bundan əlavə, "Fitch Ratings"in  hesabatında hökumət borcunun 2026-cı ilə qədər aşağı səviyyədə qalaraq ÜDM-in 22,7 faizə qədər artacağı proqnozlaşdırılır. Paralel olaraq, hökumət tərəfindən aparılan inflyasiyaya nəzarət tədbirlərinin effektivliyi vurğulanaraq, onun 2024-cü ildə hədəf inflyasiyadan aşağı səviyyədə - orta hesabla 3,5 faiz olacağı güman olunur. Eləcə də Qarabağın bərpasının müsbət təsirləri səbəbindən iqtisadi artımın tsiklik olaraq 3,2 faizə qədər bərpa olunduğu qeyd edilir. 
İİTKM-in şöbə müdirinin sözlərinə görə, "Fitch Ratings" tərəfindən Azərbaycanın suveren kredit reytinqinin yüksəldilməsi ölkəmizin sabit iqtisadi vəziyyətinin və maliyyə sağlamlığının vurğulanması deməkdir ki, bu da gələcək investisiyalar üçün vacib şərtdir. Azərbaycanın sabit iqtisadi inkişafı, davamlı büdcə profisiti və aşağı dövlət borcu investorlara hər ölkədə rast gəlinməyən stimul verir.

Züleyxa ƏLİYEVA,
"Azərbaycan"