Quraqlıq sona çatır?

Artan yağıntılar su ehtiyatlarımızın çoxalmasına təsir göstərir

Son həftələr ölkədə yağıntıların miqdarı artıb. Əvvəllər xüsusən yazın əvvəllərində  artan yağıntılar bu il yaya doğru müşahidə edilməyə başlayıb. 
Nəzərə almaq lazımdır ki, son illər respublika ərazisinə yağıntıların az düşməsi su ehtiyatlarımızın da azalmasına səbəb olub. Belə olan halda, yağıntıların miqdarının artması su ehtiyatlarımızın da çoxalması baxımından faydalıdır.
İyun ayında yağıntıların artması iqlim dəyişmələri ilə əlaqləndirilir. Mütəxəssislərin fikrincə, növbəti aylarda da hava şəraitinin dəyişkən olması istisna edilmir. 

İqlim dəyişikliklərinin nəticəsi

Milli Hidrometeorologiya Xidmətinin rəisi vəzifəsini icra edən Rafiq Verdiyev bildirib ki, yaz aylarında hava dəyişkənliyinə daha çox rast gəlinir. Həmin aylarda tez-tez yağışlar, hətta qar, dolu hadisələri, intensiv küləklər müşahidə edilir. Bu da ölkə ərazisinə müxtəlif istiqamətlərdən, şimaldan - Avropadan, şərqdən, Xəzər dənizi üzərindən hava kütlələrinin daxil olması və atmosfer proseslərinin daha da mürəkkəbləşməsi nəticəsində baş verir. Nəticədə, ayrı-ayrı günlərdə havanın temperaturu ya kəskin enir, ya da kəskin yüksəlir". 
Onun sözlərinə görə, iqlim dəyişmələrinin təsiri nəticəsində temperaturun artması və yağıntıların azalması son illərdə su ehtiyatlarımızın azalmasına səbəb olub. "Havaların çox quraq keçməsi ilə əlaqədar olaraq su ehtiyatlarımız bəzi çaylarda hətta 30 faiz azalıb. Hazırda quraqlığa meyillilik artıb və quraq illər müşahidə edilir. Bu, həmçinin ölkəyə daxil olan, həmçinin yerli çayların sululuğunun azalmasında özünü büruzə verir", - deyə o bildirib.
Ona görə də son həftələr artan yağıntılar ekologiya üçün xeyirli hesab edilir. R.Verdiyev qeyd edib ki, son həftələrdə tez-tez, sürəti saniyədə 25-30 metrə çatan, hətta ondan çox olan küləklərin əsməsi, dənizdə dalğalanma hadisələrinin başvermə tezliyinin artması, güclü dolu hadisələri, doluların ölçülərinin böyük olması, intensiv yağışlar, çaylarda sel hadisələri mütəmadi qeydə alınır. Hazırda müşahidə olunan hava şəraiti müvafiq ayların dəyişkən xüsusiyyəti ilə əlaqəlidir. Sadəcə olaraq bu proses iqlim dəyişmələri fonunda daha da sürətlənib.

Yağıntılar kənd təsərrüfatında məhsuldarlığı da artırır 

Ekoloq Cəmşid Bəxtiyar bildirib ki, yağıntılar qrunt sularının, digər su hövzələrinin əsas qidalandırıcısı hesab edilir: "Su ehtiyatlarının zənginləşməsində yağıntıların müstəsna rolu var. Son həftələrdə artan yağışlar su ehtiyatlarımızın çoxalmasına müsbət təsir göstərib. Yağıntıların gah az, gah çox olması isə iqlim dəyişikliyi ilə əlaqəlidir. Yazın əvvəllərində quraqlıq  davam etsə də, yaya doğru yağıntıların çoxalması sevindiricidir. Bu, kənd təsərrüfatının məhsuldarlığı baxımından da müsbət haldır".
Ekoloqun sözlərinə görə, əvvəllər hər mövsümə xas olan xüsusi yağıntı rejimi müşahidə edilirdi: "İndi isə ənənəvi olaraq müşahidə edilən mövsümi yağıntılar sanki yerini dəyişib. Nəticədə, yazda quraqlıq olduğu halda, yay aylarında yağıntıların miqdarı artır. Ölkəmizin coğrafi xüsusiyyətlərinə görə isə yağışlı havalar əsasən yaz və payız aylarına xasdır. Bu il yaya doğru yağıntıların artması iqlim dəyişikliyi ilə əlaqədar olaraq bu ənənənin dəyişdiyini sübut edir".
C.Bəxtiyar bildirib ki, su ehtiyatlarımızın azaldığı bir dönəmdə havanın mütəmadi olaraq yağıntılı olması bizi sevindirir. Bu, quraq ayların mənfi təsirlərini müəyyən qədər azaldır. Növbəti aylarda da yağıntıların miqdarının çox olması su ehtiyatlarımızda xeyli artıma səbəb ola bilər. Bu, həm əkin, həm də içməli suya olan tələbatın ödənilməsinə müsbət təsir göstərər. 

Nəzrin QARDAŞXANOVA,
"Azərbaycan"