Hər gün və elə bayramda da buna yol verməyək !
Milli-mənəvi dəyərlərimizin aynasına çevrilən vasitələrdən biri də məhz qarşılamağa hazırlaşdığımız Novruz bayramıdır. Bu əvəzsiz bayramın atributları sırasında süfrəyə düzdüyümüz nemətlərin öz yeri var.
Bayramqabağı ailə başçılarının hər biri Novruza layiq bazarlıq etməyə çalışır. Qız-gəlinlər min arzu-kamla şəkərbura naxışlayırlar. Mətbəxi çoxdandır ailənin cavan xanımlarına “təhvil vermiş” ağbirçəklər də işə qoşulur, qol çırmayıb aşı özləri dəmləyirlər. Uşaqlar isə hələ süfrə açılmadan bayramın ləziz təamlarını həzm-rabədən keşirməyə başlayırlar.
Lakin... Bu bayramda evimizdəki naz-nemətlərin nə qədər bol, sovqat boxçalarımızın çoxçeşidli, süfrələrimizin adi günlərdəkindən daha dolu olmasına çalışsaq da, mütləq israfçılığa yol verməməyə çalışmalıyıq. Təəssüf ki, bu, bir çox hallarda qaçılmaz olur.
Novruz elə bir bayramdır ki, qohum-qonşu, dost-tanış bəzən heç əvvəlcədən demədən də sənin qapını aça bilər. Odur ki, bayram süfrəsinin tədarükündə, necə deyərlər, qəfil qonağın gəlişi də nəzərə alınır. Üstəlik, özümüz də əzizlərimizlə bayramlaşmağa əliboş getmirik, öz biş-düşümüzdən pay aparmaqdan məmnunluq duyuruq. Nəticədə, sadə dillə desək, bütün bunları yeyib qurtarmaq olmur. Xörəklər, bişintilər boyatlaşır, çərəzlər xonçalarda büzüşüb quruyur. Bir sıra hallarda köhnəlir, yemək üçün yararsız olur və atılır.
Yeri gəlmişkən, məişət tullantıları atılan qutu və yeşiklərə istifadə olunmamış nə qədər çörək, xörək qalıqları atıldığını adi günlərdə də çox görürük. Uşaqlıqda süfrə arxasında şuluqluq salanda, səliqəsizlik edib yeməyi ətrafa dağıdanda nənəmiz bizi qorxudardı ki, baxın a, bərəkət adamın gözünü tökər. Dağ vüqarlı babalarımızın döşəmənin üstünə düşmiş çörək qırıntısını əyilib yerdən götürdüyünün, öpüb gözünün üstünə qoyduğunun da az şahidi olmamışıq. İndi nə olub bizə? Bolluğa naşükürlük edirik. Axı Azərbaycan xalqı şükürnemət xalqdır.
Əl boyda bir parça çörək neçə-neçə insanın zəhmətinin bəhrəsidir, əkinçinin, biçinçinin, dəyirmançının, çörəkçinin, sürücünün, satıcının alın təri ilə ərsəyə gəlir. Elə biz özümüz də onu zəhmətlə qazanıb süfrəmizə gətiririk.
Hələ onu demirik ki, planetimizin ayrı-ayrı yerlərində indinin özündə də aclıq çəkən insanlar, uşaqlar, qocalar var... Ataların sözüdür: “Bir loğma bir bələn aşırar.” Yəni bircə tikə çörəyi yeməklə bir dağı aşmağa güc alarsan. Odur ki, onun qədrini bilməliyik. İsrafçılığa yol verməməliyik. İstər adi günlərdə, istərsə də bayramlarda.
Koronavirus pandemiyasının dünyanın hər tərəfində iqtisadiyyata, insanların maddi durumuna vurduğu zərbələr, yaratdığı çətinliklər fonunda bu məsələ xüsusi aktuallıq kəsb edir. Azərbaycan dövləti belə bir şəraitdə dünyada baş verən bahalaşmanın ölkəmizə təsirinin minimum olması üçün geniş tədbirlər görür. Nazirlər Kabinetinin keçən ay imzalanan “Azərbaycan Respublikasında antiinflyasiya tədbirlərinin gücləndirilməsi ilə bağlı təxirəsalınmaz tədbirlər haqqında” sərəncamı da məhz bu məqsədə xidmət edir. Biz də hamılıqla bu məsələdə dövlətimizə hərtərəfli dəstəkçi olaq. O cümlədən qismətimiz olan hər nemətə hörmətlə yanaşaq, israfçılığa yol verməyək!
...Əziz bayramımız Novruza sanılı günlər qalır. Yurdumuzun hər yerində onu layiqincə qarşılayıb qeyd etmək üçün hazırlıq görülür. Səxavətlə bol süfrələr açaq, torpağımızın yetişdirdiyi ən ləziz təamları gətirək ortaya. Amma o həddə qədər ki, sonra artıq qalan boyat aşı, kif atan qoğalı, xonçada qurumuş noğulu,iydəni sellofan torbalarda tullantı yeşiklərinə atmayaq.
“Atmaq” demişkən, qız-gəlinlər də ürəklərində niyyət tutub göyərtdikləri səmənini bayramdan sonra haraya gəldi tullamasınlar. Bir sıra bölgələrimizdə xanımların Novruzdan sonra çay qırağına gəlib səməniləri axar suya atmaq kimi ənənəsi var. Axar su olmayan ərazilərdə isə onları ən azından təmiz, əl-ayaq dəyməyən bir məkana qoymaq mümkündür. Axı o, qədəm qoyan baharın müjdəsi olduğu və buğdadan cücərdiyi üçün müqəddəsdir... “Səməni, ay səməni, hər il göyərdərəm səni” arzularımız qoy çin olsun!
Flora SADIQLI,
“Azərbaycan”
jpeg_1765387863.jpeg)
