04 Oktyabr 2024 08:35
594
İQTİSADİYYAT
A- A+
Urbanizasiya və balanslı iqtisadi inkişaf 

Urbanizasiya və balanslı iqtisadi inkişaf 


Azərbaycanda bu yöndə təsirli tədbirlər görülür


Dünən işini yekunlaşdıran Bakı İqlim Fəaliyyəti Həftəsi (BİFH) iqlimlə bağlı fəaliyyətin səfərbər edilməsi və sərhədlər arasında əməkdaşlığın təşviqi üçün mühüm platforma rolunu oynadı.  Eyni zamanda Azərbaycanın iqlim böhranının həllinə sadiqliyini göstərdi və qlobal dəyişikliklərə təkan verməkdə yerli təşəbbüslərin potensialını nümayiş etdirdi. 

Bakı İqlim Fəaliyyəti Həftəsi dayanıqlı inkişaf və iqlim fəaliyyəti öhdəliyinə sadiq olan təşkilatlarla yeni əməkdaşlıq əlaqələri, eləcə də investisiya və tərəfdaşlıqlar çərçivəsində Azərbaycanın keçid dövrünü dəstəkləməyə çalışdı. Builki tədbirin əsas mövzuları "Enerji keçidi", "Şəhərlər/Urbanizasiya olunmuş mühitlər", "Su təhlükəsizliyi", "Qida və kənd təsərrüfatı", "Kiçik və Orta biznes müəssisələri" və "Yaşıl bacarıqlar" idi. Bu yazıda "Şəhərlər/Urbanizasiya olunmuş mühitlər" mövzusuna toxunaraq həmin istiqamətdə görülən işlərdən və problemlərdən bəhs etməyə çalışacağıq.

Məlumdur ki, şəhərlərdə sənaye həcminin artması, mədəni və siyasi funksiyaların önə çıxması və əməyin bölgüsündə strukturun dəyişməsi urbanizasiyaya səbəb olur. Urbanizasiya kənd əhalisinin şəhərlərə köçməsi, kiçik şəhərlərin böyüyərək ətraf kəndləri öz yaşayış sahəsinə qatmasıdır. 

Azərbaycanda bunun baş verməməsi üçün şəhərsalma sahəsində indiyədək əldə edilmiş uğurlar dünyaya çatdırılır, eləcə də bu sahədə beynəlxalq əməkdaşlıq genişləndirilir. Bu vəzifələrin icrası ilk növbədə urbanizasiyanın qarşısının alınmasına xidmət edir. Ölkəmizin şəhərlərində sənayenin inkişafı məhsuldar qüvvələrin səmərəli yerləşməsinin, inkişafının, əhalinin həyat və mədəni, texniki səviyyəsinin yüksəldilməsinin çox mühüm şərtinə çevrilib. Bu səbəbdən şəhərlərdə sənayenin inkişafına dövlət tərəfindən həmişə böyük diqqət yetirilir.

İqtisadiyyatın bölgələr üzrə balanslı inkişafı əhalinin sosial rifah halının normal təmini üçün əsas şərtdir. Bu da yenə urbanizasiyaya bağlı amil olaraq Azərbaycanda, eləcə də dünyada diqqət mərkəzində saxlanılan əsas məsələ kimi olaraq gündəlikdə dayanır. Əhalinin kənd və şəhərlər üzrə bölgüsü aparılarsa, şübhəsiz, bu gün Azərbaycanda kənddən şəhərə axının qarşısıalınmaz bir prosesə çevrildiyinin şahidi olarıq. Statistikaya müraciət edək. Ötən il ölkəmizin əhalisinin sayı 52 min 625 nəfər (0,5 faiz) artaraq bu il yanvarın əvvəlinə 10 milyon 180,7 min nəfər olub. Bunun 54,5 faizi şəhərdə, 45,5  faizi kənddə yaşayanlardır. Əslində isə, kənddə bundan az əhali yaşayır. Bunu təbii qarşılamaq da olar. Çünki şəhərdə olan şərait və imkan kənddə yoxdur. Gənclərin şəhərə iş dalınca gəlməsini də görməzliyə vurmaq olmaz. 

Urbanizasiya müəyyən mənada keyfiyyət göstəricisi olsa da,  normadan kənara çıxması müsbət hal sayılmır. Azərbaycanda hələ sovetlər dönəmində urbanizasiya  xeyli dərəcədə yüksək olmuşdur. Müstəqillikdən sonra isə həm iqtisadi, həm də sosial amillərin yaratdığı əngəllər, üstəlik, Birinci Qarabağ müharibəsinin fəsadları nəticəsində bu, ifrat dərəcəyə çatmışdır. Bakıda əhalinin sıxlığı əvvəlki onilliklərlə müqayisədə o həddə böyümüşdü ki, şəhər təsərrüfatında əməllicə problem yaranmışdır. Bu gün Bakının əhalisi  rəsmi olmayan məlumata görə,  aşağı-yuxarı 3 milyondur. Bu sıxlıq, təbii ki, ekoloji problemlərə - havanın çirklənməsi, su çatışmazlığı, tıxac və bu kimi hallara səbəb olur. Nəqliyyatın hərəkətində və sosial infrastrukturda və kommunal xidmətdə yaranan problemləri də bunun üstünə gəlsək, Bakının bugünkü mənzərəsini təsəvvür etmək çətin deyil.

Urbanizasiyanın yaratdığı bu fəsadlar həm də şəhərsalmada əngəl yaradır.  Məhz bu məsələ Bakı İqlim Fəaliyyəti Həftəsinin açılış günü müzakirə mövzusu oldu. "Şəhərlər/Urbanizasiya olunmuş mühitlər" panelində çıxış edən Dövlət Şəhərsalma və Arxitektura Komitəsinin sədri Anar Quliyev bu barədə fikirlərini belə açıqladı: "Biz şəhərləri gələcəkdə də dayanıqlı şəhər kimi dizayn etməliyik: 70 faiz  emissiyalar şəhərlərdə yaranır. Biz şəhərləri elə qurmalıyıq ki, onlar daha səmərəli olsunlar. İqlim dəyişikliyinə dayanıqlı olan şəhərsalma Azərbaycanda əsas prioritet sahələrdən biridir. Bakının Baş Planı-2040-cı il Azərbaycan üçün bir nümunə kimi götürülə bilər. Dayanıqlı urbanizasiya ilə bağlı təkliflər artıq irəli sürülüb. Burada çoxlu multisektor yanaşmalar əks olunub. Burada müxtəlif sektorlar arasında əməkdaşlıq əsas götürülür. Dövlət komitəsi olaraq ətraf mühit və rəqəmsallaşma ilə bağlı yeni standartlar qəbul olunub. iPCC ilə birlikdə biz artıq "yaşıl bina" təşəbbüsünə başlamışıq. Bir sıra tikinti şirkətləri artıq bununla bağlı öhdəlik götürüb. Azad edilmiş ərazilərdə artıq sıfır tullantı ideyası tətbiq edilir. Şəhərin sağlamlığı təkcə onun infrastrukturundan asılı deyil, eyni zamanda onun iqtisadiyyatından, sakinlərin həyat səviyyəsindən asılıdır".


Züleyxa ƏLİYEVA, 

"Azərbaycan"

Digər Xəbərlər

QƏZETİN ÇAP VERSİYASI

XƏBƏR LENTİ Bütün xəbərlər

“Elektroenergetika haqqında” Azərbaycan Respublikasının 2023-cü il 11 aprel tarixli 858-VIQ nömrəli Qanununun icrası ilə əlaqədar Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin bəzi qərarlarında dəyişiklik edilməsi barədə

01:58
02 Noyabr

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2017-ci il 17 noyabr tarixli 500 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasının xarici iqtisadi fəaliyyətin mal nomenklaturası, idxal gömrük rüsumlarının dərəcələri və ixrac gömrük rüsumlarının dərəcələri”ndə dəyişiklik edilməsi haqqında

01:57
02 Noyabr

Azercell abunəçilərinin nəzərinə

01:56
02 Noyabr

Makedoniyalı İsgəndərə məxsus geyim tapılıb  

22:08
01 Noyabr

Ombudsman Aparatında türkiyəli professor İlber Ortaylı ilə görüş keçirilib

22:06
01 Noyabr

Namidan Piriyev: COP29 zamanı bölgələrdən Bakıya gələn avtomobillərə məhdudiyyət tətbiq olunmayacaq  

22:05
01 Noyabr

Anar Rzayev: COP29 zolaqlarından xüsusi taksilər də istifadə edə biləcək  

22:03
01 Noyabr

Füzuli şəhəri və Zəngilan rayonunun sakinləri üçün tibbi aksiya keçirilib

22:02
01 Noyabr

Milli Məclisin Xarici müdaxilələrə və hibrid təhdidlərə qarşı komissiyası və Medianın İnkişafı Agentliyi birgə açıqlama yayıb 

21:52
01 Noyabr

Çin rəsmisi: COP29 iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə əməkdaşlığın əvəzolunmazlığını nümayiş etdirəcək 

21:50
01 Noyabr

“COP29 və Dayanıqlı Media Təcrübələri” mövzusunda ingilisdilli jurnalistlər üçün keçirilən növbəti təlimlər yekunlaşıb  

21:48
01 Noyabr

AQTA sədri Sumqayıtda vətəndaşların müraciətlərini dinləyib  

21:46
01 Noyabr

Milli Məclisin növbəti iclasının vaxtı və gündəliyi bəlli olub  

21:40
01 Noyabr

COP29 tədqiqatçısı: Azərbaycan bərpaolunan elektrik enerjisinin əsas ixracatçısı olmaq üçün potensiala malikdir – MÜSAHİBƏ 

21:36
01 Noyabr

Milli Məclisin plenar iclasında 9 məsələ müzakirə olunub YENİLƏNİB

21:33
01 Noyabr

ABŞ mətbuatında Niderland parlamentinin Ermənistana dəstək xarakterli qətnamələri qərəzli hesab edilib

20:56
01 Noyabr

Azərbaycan Respublikası ilə Ermənistan Respublikası arasında dövlət sərhədinin delimitasiyası üzrə Dövlət Komissiyasının və Ermənistan Respublikası ilə Azərbaycan Respublikası arasında dövlət sərhədinin delimitasiyası və sərhəd təhlükəsizliyi məsələləri üzrə Komissiyanın onuncu görüşünün yekunları üzrə mətbuat açıqlaması

20:43
01 Noyabr

Fransalı üzgüçü dünya rekorduna imza atıb

20:42
01 Noyabr

ANAMA minatəmizləmə əməliyyatlarına dair aylıq məlumatı açıqlayıb

20:41
01 Noyabr

31 il əvvəl itkin düşən Hidayət Qarayevin nəşinin qalıqları Şuşada torpağa tapşırılıb  

20:29
01 Noyabr

Xaricdəki azərbaycanlılar cari ilin 9 ayı ərzində beynəlxalq qurumlara 107 müraciət ünvanlayıblar  

20:25
01 Noyabr

ÇOX OXUNANLAR

OXUCU MƏKTUBLARI

NƏŞRLƏRİMİZ

TƏQVİM / ARXİV

BAŞ REDAKTORDAN

Hamımızın Azərbaycan adlı bir Vətəni var! Qoynunda dünyaya göz açdığımız, minbir nemətindən dadıb isti qucağında boya-başa çatdığımız bu əvəzolunmaz diyar azərbaycanlı adını qürur və iftixarla daşıyan hər kəs üçün müqəddəs və ülvidir.
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində zəfər çalaraq erməni işğalçılarını kapitulyasiyaya məcbur etdi, düşməni qovaraq ərazi bütövlüyünə nail oldu.
Bununla da Azərbaycan yeni inkişaf dövrünə qədəm qoydu.
Bu dövrdə dünyada mürəkkəb və ziddiyyətli proseslər davam etməkdədir!
Hələ də dünyada ədalətsizliklər mövcuddur!
Hələ də dünyada ikili standartlar var!
Hələ də dünyada güclülər zəiflərin haqqını tapdalamaq istəyir!
Odur ki, biz daima güclü olmalıyıq.
Güclü olmağın əsas şərti isə bizim birliyimizdir!
Dünyanın harasında yaşamağımızdan, hansı sahədə çalışmağımızdan asılı olmayaraq, əlbir və əlaqəli fəaliyyət göstərməyi bacarmalıyıq.
Azərbaycan naminə, onun dünyada yeri, yüksək nüfuzu uğrunda daim birlikdə mübarizə aparmalıyıq.
Yalnız bu halda anamız Azərbaycanı qoruya, yüksəldə və hamımız üçün qürur mənbəyinə çevirə bilərik.
Ulu yurdumuzun adını daşıyan "Azərbaycan" qəzeti də bu amala xidmət edir.
Əziz azərbaycanlılar! Sizi Azərbaycan naminə, övladlarımızın firavan və xoşbəxt gələcəyi uğrunda əlbir və əlaqəli fəaliyyətə çağırıram!