Hələ ötən əsrin 70-ci illərində aparılan
araşdırmalar nəticəsində məlum olub ki, infeksiya zamanı bədənin temperaturunun
yüksəlməsi immun sisteminin virusun çoxalmasının qarşısının alınmasına yönəlmiş
normal reaksiyasıdır. Yüksək temperaturda viruslar çoxala və yayıla bilmir.
Əgər temperatur müxtəlif vasitələrlə süni
yolla salınırsa, bədən virusun normal çoxalması üçün əlverişli vəziyyətə gətirilir,
beləliklə, xəstəlik daha uzun müddət davam edir. Temperatur yalnız 38.5 dərəcəni
keçdikdə hərarəti salmaq üçün müəyyən addımların atılması tövsiyə olunur.
"Əslində, qızdırma xəstəlik deyil” söyləyən
terapevt Xatirə İsayeva məlumat verir ki, bu, hər hansı bir xəstəliyin xəbəredicisi
olaraq özünü göstərir.
Qızdırmanın səbəbləri, əsasən bakterial və
ya virus infeksiyalarıdır. Bununla yanaşı, iltihabi və revmatik xəstəliklərin nəticəsi
olaraq da, qızdırma yüksəlməsi ola bilər. Temperaturun yüksək - 39-40 dərəcə olması
kiçikyaşlı uşaqlar üçün çox təhlükəli olaraq onlarda qıcolmaların baş verməsinə,
hətta ölməsinə belə səbəb ola bilər.
Gizli təhlükə
Terapevt bildirir ki, bəzən insanda heç bir
qızdırma əlaməti müşahidə olunmur. Xüsusən körpələrdə qızdırmanı hiss etməyən valideyn
ondan gec xəbər tutur ki, bu da uşaqda qüsur yaranmasına səbəb ola bilər: "Gizli
qızdırma zamanı uşaqda heç bir istilik əlaməti olmur. Lakin gözlərin eyni istiqamətə
dirənməsi, ağızdan köpük gəlməsi, uşağın heç nəyə reaksiya verməməsi vəziyyətin
ciddi olduğunu göstərir. Belə olan halda ev şəraitində uşağı bir tərəf üstündə uzadıb
nəfəs alması üçün kömək etmək və həkim çağırmaq lazımdır. Ən təhlükəlisi də gizli
qızdırmadır”.
Xatirə İsayevanın sözlərinə əsasən, qızdırmanın
yaranma səbəbləri aydınlaşdırıldıqdan sonra müalicə ilə həll etmək mümkündür. Amma
bu, hər qızdırması qalxan insana aid edilmir. Elə insan var ki, qızdırma günlərlə
davam edir, 1 ay ərzində 3-4 dəfə temperaturu yüksəlir. Bu isə artıq onu göstərir
ki, insan orqanizmində normal olmayan hansısa proses gedir və bədən bununla mübarizə
aparır. Əksər belə davamlı qızdırma viruslardan yaranır ki, orqanizm həmin virusa
qarşı həssas olur. Boğaz anginalarını göstərmək olar ki, qızdırmanın yüksəlməsində
onun da rolu böyükdür.
Belə etmək olmaz
Həkim məsləhət verir ki, qızdırma zamanı
bədən dəri vasitəsilə çoxlu maye itirir. Buna görə də qızdırma hiss edən kimi müxtəlif
mürəbbələrlə birlikdə çay, limonlu su qəbul etmək lazımdır. Bu, qızdırmanın bədəni
yormasının qarşısını alır. Həmçinin 10-20 dəqiqə ərzində sirkəli, yaxud adi soyuq
su ilə kompres etmək də qızdırmanı sala bilər. Amma bu proses göstərilən müddətdən
artıq olmamalıdır. Enməyən və daha da yüksələn qızdırma zamanı artıq evdə müdaxilə
edilməməli və həkimə gedilməlidir.
Onu da qeyd edək ki, temperatur yüksəldikdə
bunları qətiyyən etmək olmaz:
* Çox soyuq və müəyyən nahiyələrə bezlər
qoymaq olmaz. Bunlar titrəməyə səbəb olaraq temperaturun daha da yüksəlməsi ilə
nəticələnə bilər.
* Alkoqol və sirkə ilə bədəni silmək.
* Üşüyə bilər qorxusu ilə geyindiklərini
çıxartmamaq və daha çox geyinmək.
* Səhv dərmanlardan istifadə etmək: yüksək
və ya aşağı dozada dərman içmək.
Yasəmən MUSAYEVA,
"Azərbaycan”
