Avropa İttifaqı (Aİ) 2027-ci ilin payızına qədər Rusiyadan təbii qaz və LNG idxalını tədricən dayandırmaq barədə razılığa gəliblər. Ölkənin neft və təbii qazdan əldə etdiyi gəlirlərdə isə 33,8 faiz azalma müşahidə edilib.
AZƏRTAC xəbər verir ki, Avropa Şurası, Aİ üzv dövlətləri ilə Avropa Parlamentinin (AP) nümayəndələri arasında Rusiyadan təbii qaz idxalına son qoymaq planı ilə bağlı danışıqlarda konsensusa gəlindiyini açıqlayıb.
Qəbul ediləcək yol xəritəsinə əsasən, Rusiyadan LNG idxalı 2026-cı ilin sonunadək mərhələli şəkildə və qanuni olaraq, boru xətti ilə qaz idxalı isə 2027-ci ilin payızınadək qadağan ediləcək. Bu təşəbbüsün Aİ-nin enerji təhlükəsizliyinin təmin edilməsinə və ümumi enerji bazarına töhfə verəcəyi bildirilib.
Avropa Komissiyasının sədri Ursula Fon der Lyayen bildirib ki, Aİ-nin Rusiyadan LNG və boru xətti ilə qaz idxalı 45 faizdən 13 faizə, kömür idxalı 51 faizdən sıfıra, xam neft idxalı isə 26 faizdən 2 faizə enib. Fon der Lyayen yeni qərarın Avropanın Rusiyadan enerji sahəsində tam müstəqillik dövrünü başlatdığını vurğulayıb.
Razılaşma Avropa Şurası və Avropa Parlamenti tərəfindən rəsmi təsdiqləndikdən sonra qüvvəyə minəcək.
Aİ-nin Rusiyadan enerji asılılığını azaltması fonunda ölkənin enerji gəlirlərindəki dinamika da diqqət mərkəzindədir. Bu, xüsusilə Rusiyanın dövlət büdcəsinin əsas hissəsini təşkil edən neft və qaz gəlirlərində son aylarda müşahidə edilən azalmada özünü göstərir.
Rusiya Maliyyə Nazirliyi ölkənin neft və təbii qazdan əldə etdiyi gəlirlərin bu ilin noyabrında ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 33,8 faiz azalaraq 531 milyard rubl (təxminən 6,9 milyard dollar) olduğunu açıqlayıb.
Nazirlik bildirib ki, yanvar-noyabr aylarında neft və təbii qaz gəlirləri 2024-cü ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 21,4 faiz azalaraq 8 trilyon 29 milyard rubla düşüb.
Bundan əlavə, noyabr ayında gəlirlərin əvvəlki aya nisbətən 40,2 faiz azaldığı da diqqətə çatdırılıb.
Analitiklər gəlirdə kəskin azalmaya əsas səbəb kimi enerji şirkətlərinin vergi öhdəliklərində artımı göstəriblər.
Qeyd edək ki, Qərb ölkələrinin Rusiyanın neft-qaz sektoruna tətbiq etdiyi sanksiyalar fonunda Rusiya enerji ixracatı üçün, xüsusilə Asiyada olmaqla, alternativ bazarlardakı payını artırmağa çalışır.
Cari tendensiyalar Rusiyanın enerji sektoru üzrə yeni mərhələnin formalaşdığını göstərir. Bunun Avropa və qlobal enerji bazarlarında necə əks olunacağı, eləcə də Rusiyanın qarşıdakı dövrdə enerji strategiyasını hansı istiqamətdə quracağı yaxın illərdə diqqət mərkəzində qalacaq.
