“Əmək pensiyaları haqqında” qanun layihəsində bir sıra dəyişikliklərin edilməsi təklif olunur.
AZƏRTAC xəbər verir ki, bununla bağlı qanun layihəsi Milli Məclisin martın 13-də keçirilən Əmək və sosial siyasət komitəsinin iclasında müzakirəyə çıxarılıb.
Layihənin arayış hissəsində bildirilir ki, əhaliyə göstərilən pensiya xidmətlərinin elektronlaşdırılması səviyyəsinin yüksəldilməsi, eləcə də elektron pensiya təyinatı sisteminin əhatə dairəsinin genişləndirilməsi, güzəştli şərtlərlə pensiya təyinatı zamanı vətəndaşların müraciət etmək, habelə müxtəlif sənədlər toplamaq və s. öhdəliyinin ləğv edilməsi məqsədilə “Əmək pensiyaları haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununda 2022-ci il 13 may tarixli 530-VIQD nömrəli Qanunla edilmiş dəyişikliklə Qanunun 8-ci maddəsində nəzərdə tutulan şəxslərə də avtomatlaşdırılmış qaydada pensiya təyinatı imkanı yaradılıb.
Lakin təcrübədə uşaqlara görə güzəştli şərtlərlə yaşa görə əmək pensiyası hüququ olan şəxslərin uşaqlarını 8 yaşınadək böyütməsi faktını təsdiq edən elektron məlumat bazasının olmaması bu xidmətin avtomatlaşdırılmasına mane olur. Əvvəlki təcrübədə qeyd olunan fakt yerli icra hakimiyyəti başçısının müvafiq inzibati ərazi dairəsi üzrə və ya sahə inzibati ərazi dairəsi üzrə nümayəndəsinin təqdim etdiyi arayış əsasında təsdiq edilir. Həmin qurumların isə qeyd olunan məsələ ilə bağlı elektron resursunun mövcud olmaması 8-ci maddə üzrə hüququ yaranan şəxslərə avtomatlaşdırılmış qaydada pensiya təyinatına imkan vermir.
Dəyişikliyə əsasən, bu tələb aradan qaldırılacaq, pensiya hüququ yaranmış həmin şəxslər heç bir müraciət etmədən onlara pensiya təyin ediləcək.
Bundan əlavə, layihədə öz əksini tapan ikinci təklif – sui-istifadə imkanının aradan qaldırılmasını nəzərdə tutur. Belə ki, Qanunun 8.1-ci maddəsinin qüvvədə olan redaksiyasına əsasən qadınlar öz uşaqlarından əlavə uşaqları övladlığa və (və ya) qəyyumluğa götürüb səkkiz yaşınadək tərbiyə etdikdə və bu uşaqların sayı qadının öz uşaqları ilə birlikdə 5 və ya daha çox olduqda həmin şəxslər çoxuşaqlı ana kimi 5 il erkən pensiya hüququ əldə edirlər. Bu hal isə sui-istifadə hallarının artmasına səbəb ola bilər. Belə ki, qadınların 3 və ya 4 uşağı varsa, yaxın qohumlarının və digər şəxslərin uşaqlarını (hansı ki anası və ya atası və ya hər ikisi sağ olan) övladlığa götürərək 5 uşaq sayının tamamlanması nəticəsində pensiya hüququ əldə edə bilərlər.
Təklif olunan dəyişiklik qəbul edilərsə, yuxarıda qeyd olunan sui-istifadə hallarının qarşısı alınacaq. Həmçinin yeni dəyişikliyə əsasən kişilərə münasibətdə qadın vəfat etdiyi və uşağın kişinin himayəsində olduğu və növbəti ailə qurduğu halda da kişilərin tələb olunan şərtlər daxilində 5 il erkən pensiya hüququ tanınacaq.
