Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) pandemiya hallarında fəaliyyət haqqında saziş qəbul edib. Sənəd COVID-19 pandemiyası fonunda başlayan üçillik danışıqlardan sonra razılaşdırılıb. Nəticədə sazişi 124 ölkə dəstəkləyib. Daha 11 ölkə səsvermədə tərəfsiz qalıb.
Razılaşma Ümumdünya Səhiyyə Assambleyasının Cenevrədə keçirilən 78-ci sessiyası zamanı təsdiq edilib. Sənəd pandemiyaların qarşısının alınması, onlara hazırlıq və cavab tədbirləri ilə bağlı bərabərsizlikləri aradan qaldırmağa yönəlib və xüsusən dərmanların, peyvəndlərin və tibbi ləvazimatların hazırlanmasına aiddir. ÜST-nin saytında verilən açıqlamaya görə, sazişin bir məqsədi də ölkələr, beynəlxalq təşkilatlar, vətəndaş cəmiyyəti, özəl sektor və digər maraqlı tərəflər arasında əməkdaşlığı gücləndirməkdir.
ÜST-nin Baş direktoru Tedros Adhanom Gebreyesus bildirib ki, "bununla dünyanın hər yerində hökumətlər ədaləti təşviq edəcək, sağlamlığı inkişaf etdirəcək, habelə ölkələrini və qlobal ictimaiyyəti pandemiya potensialı olan patogenlər və virusların yaratdığı təhlükələrdən qoruyacaq" .
Təşkilatın üzvü olan 194 ölkənin üçdə ikisi bu qərara səs verməli idi. Amma səsvermə zamanı saziş layihəsinin əleyhinə səs verən ölkə olmayıb. Yalnız Rusiya, İran, İsrail, Polşa, İtaliya və Slovakiya da daxil olmaqla 11 ölkə tərəfsiz qalıb. Bununla belə, "Röyter" agentliyinin qeyd etdiyi kimi, sazişin qüvvəyə minməsi iki ilə qədər çəkə bilər. Ölkələr əvvəlcə patogenlərin mübadiləsinə dair razılığa gəlməli, bundan sonra sazişi ratifikasiya etməlidir.
Müqavilə layihəsinə əsasən, ölkələr pandemiya potensialı olan patogenlərinə çıxışı təmin etmək və peyvəndləri, testləri və müalicələri paylaşmaq üçün sistem (PABS) yaratmağı öhdələrinə götürürlər. ÜST-nin məlumatında deyilir ki, əczaçılıq istehsalçıları arasından olan PABS iştirakçıları pandemiya ilə mübarizə üçün tibbi ləvazimatlara çıxışın təmin edilməsində əsas rol oynayacaqlar. Onların hər biri ÜST-ü patogenə qarşı istehsal etdikləri vaksinlərin, dərmanların və diaqnostikanın 20 faizi ilə təmin edəcək. Bu resurslar öz növbəsində ictimai sağlamlıq üçün təhlükə səviyyəsindən və ictimai səhiyyə sistemlərinin ehtiyaclarından asılı olaraq ölkələr arasında bölüşdürüləcək.
Gələcəyə baxan Gebreyesus müqavilənin uzunmüddətli əhəmiyyətini vurğulayıb: "Bu sazişin əhəmiyyəti bizim cari problemlərimizin çərçivəsindən kənara çıxır. Bu, gələcək nəsillər - uşaqlarımız və nəvələrimiz üçün çox vacibdir. Pandemiyalara hazırlıq və cavab tədbirləri üçün güclü zəmin yaratmaqla biz onlara daha təhlükəsiz və sağlam dünyanın miras qalmasını təmin edirik".
Rizvan CƏFƏROV,
"Azərbaycan"
jpg_1765706081.jpg)
