Mingəçeviri həmişə nur şəhəri adlandırmışıq. Burada fəaliyyət göstərən elektrik stansiyası hazırda ölkəmizin elektrik enerjisinə ehtiyacının böyük hissəsini ödəyir. Bir neçə gün əvvəl təməli qoyulan yeni, 1280 meqavat gücündə elektrik stansiyası isə Azərbaycanın elektroenergetika mərkəzi kimi Mingəçevirin önəmini daha da artıracaq.
1976-cı ildə Mingəçevirdə Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə tikilməyə başlayan və 1981-ci ildə Ulu Öndərin özünün iştirakı ilə birinci blokunun açılışı olan stansiya Azərbaycanın bu gözəl şəhərini bütün Qafqazın enerji mərkəzinə çevirmişdir. Ümumi generasiya gücü 2400 meqavat olan stansiya ölkənin enerjiyə ehtiyacının qarşılanmasında böyük xidmət göstərmişdir. Xüsusilə müstəqilliyimizin ilk çətin illərində, əhali işıq qıtlığı yaşayanda Mingəçevir Elektrik Stansiyası öz üzərinə böyük yük götürmüş, xeyirxah bir missiya yerinə yetirmişdir. Son illər isə bu enerji obyektinin salnaməsi yeni səhifələrlə zənginləşmişdir. Prezident İlham Əliyevin göstərişinə əsasən, 2018-ci ildə stansiyanın tamamilə yenidən qurulması prosesi başlanmışdır. Cəmi iki ildə 8 blok tamamilə yenidən qurulmuş və 2020-ci ildə əvvəlki gücü ilə yenidən istifadəyə verilmişdir.
İşığımızı, nur mənbəyimizi gözü götürməyən düşmən Vətən müharibəsinin getdiyi vaxt döyüş meydanından uzaq məsafədə olan stansiyaya qadağan olunmuş silah tuşlamış, lakin mənfur niyyəti elə gözündə qalmışdır.
Azərbaycan isə yeni-yeni enerji qurğularını işə salır. Bütövlükdə ölkəmizin elektroenergetika sahəsi sürətlə inkişaf edir. Son 20 il ərzində 34 elektrik stansiyası inşa edilmiş və onların generasiya gücü təqribən 3400 meqavata çatdırılmışdır. Qeyd edək ki, hazırda mövcud olan ümumi 7200 meqavat generasiya gücünün 3400 meqavatı son 20 ildə yaradılmışdır.
Təsadüfi deyil ki, işğaldan azad edilmiş torpaqlarımızda bərpa-yenidənqurma işlərinə də məhz elektroenergetika sahəsindən başlanmışdır. Burada artıq 10-dan çox yarımstansiya inşa edilmiş, 10-dan çox su-elektrik stansiyası istifadəyə verilmişdir. Cəmi iki il ərzində Şərqi Zəngəzur bölgəsində 50 meqavatdan çox generasiya gücü yaradılmışdır və bu rəqəm cari ilin sonuna qədər 200 meqavata çatdırılacaq. Yəni təkcə azad edilmiş torpaqlarda 3 il ərzində 200 meqavatlıq enerji gücü yaratmış olacağıq. Şərqi Zəngəzurun və Qarabağın böyük hidroenergetika potensialı bu bölgələrdə 500 meqavata qədər generasiya gücləri yaratmağa imkan verəcək. Üstəgəl, Azərbaycanda bərpaolunan enerji növlərinin inkişafı üçün çox böyük potensial var.
Mingəçevirdə təməli qoyulan yeni istilik-elektrik stansiyası isə 2025-ci ildə fəaliyyətə başlayacaq və enerji potensialımızı daha da gücləndirəcək. Prezident İlham Əliyev onun əhəmiyyətini belə dəyərləndirmişdir: "İndi isə Mingəçevir şəhərinin Azərbaycanın və nəinki Azərbaycanın, bütün Qafqazın elektroenergetika mərkəzi kimi yeni dövrü başlayır, təxminən 1300 meqavat gücündə olan stansiya, əlbəttə ki, bizim potensialımızı böyük dərəcədə gücləndirəcək. Bu, Azərbaycanın enerji təhlükəsizliyinə verilən növbəti töhfə olacaq, yüzlərlə yeni iş yerləri yaranacaq və beləliklə, Azərbaycan öz imkanlarından tam istifadə edərək həm daxili tələbatı ödəyəcək, eyni zamanda həm elektroenergetika, həm də təbii qaz sahəsində daha böyük addımlar atacaq. Çünki yeni tikiləcək stansiyada şərti yanacağın sərfiyyatı kifayət qədər aşağıdır və bu, imkan verəcək ki, ildə təqribən 800 milyon kubmetr və ya 1 milyard kubmetr qaza qənaət edilsin. Bu gün Avropa məkanında Azərbaycan qazına böyük tələbat olduğu üçün bu, eyni zamanda Avropanın enerji təhlükəsizliyinə növbəti töhfə olacaqdır".
Qeyd edək ki, stansiya ölkəmizın daxili resursları çərçivəsində inşa ediləcək. Layihənin ümumi dəyəri təqribən 400 milyon dollara qədər olacaq. Ödəniləcək vəsaitin 60 faizi "Azərenerji"nin öz vəsaiti hesabına, qalan 40 faizi kreditlər vasitəsilə təmin ediləcək. Tikintiyə yönəldilən maliyyə eyni həcmdə olan stansiyaların tikintisinə sərf edilən vəsaitdən bir neçə dəfə aşağıdır. Səbəb isə səmərəlilikdir. Bir vacib səbəb də odur ki, Mingəçevirdə güclü elektroenergetika infrastrukturu mövcuddur və sözügedən stansiyanın məhz burada inşa edilməsi məqsədəuyğundur. Stansiya xarici tərəfdaşlarla birlikdə inşa ediləcək.
Prezident İlham Əliyev tikiləcək stansiyanın əhəmiyyətini bir daha vurğulayaraq demişdir: "Bu, hərtərəfli uğurlu bir layihədir. Baxmayaraq ki hazırda dünyada, Avropada, o cümlədən Azərbaycanda bərpaolunan enerjiyə daha böyük üstünlük verilir, biz də bu sahədə böyük uğurlara artıq imza atmışıq. Buna baxmayaraq ənənəvi resursların, ənənəvi stansiyaların da faydası göz önündədir".
Flora SADIQLI,
"Azərbaycan"
jpg_1766066117.jpg)
