Ölkəmizdə həyata keçirilən aqrar islahatların iki əsas hədəfi var: birincisi, əhalinin kənd təsərrüfatı məhsullarına olan tələbatını ödəmək. Bu sahədə artıq ciddi bir problemimiz yoxdur.
İkinci hədəfimiz isə bu növ məhsulların ixracını artırmaqdır. Son zamanlar ixracda kənd təsərrüfatı məhsullarının çəkisinin artması göstərir ki, bu sahədə də uğurlarımız az deyil.
İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin (İİTKM) "İxrac icmalı"nın oktyabr ayı üçün açıqladığı ilkin rəqəmlərdə qeyd edilir ki, cari ilin yanvar-sentyabr ayları ərzində ölkə üzrə yeyinti məhsullarının ixracının dəyəri 13,3 faiz artaraq 698,3 milyon dollara bərabər olub. İlin 9 ayı ərzində ixrac olunan şəkər və şəkərdən hazırlanan qənnadı məhsulları 83,3, pambıq lifi 70,9, bitki mənşəli yağlar və piylər 31,7, spirtli və spirtsiz içkilər 11,6, emal edilən meyvə-tərəvəz məhsulları 14,6 faiz artıb. Bu dövrdə aqrar-sənaye məhsullarının ixracının dəyəri də 60 faiz artaraq 233,4 milyon dollara çatıb. Bütövlükdə aqrar və aqrar-sənaye məhsullarının birgə ixracının dəyəri 17,8 faiz artaraq 755,4 milyon dollar olub.
Milli Məclisin deputatı, iqtisadçı alim Vüqar Bayramov qeyri-neft məhsulları ixracındakı artımla bağlı bildirib: "Bu ilin 9 ayındakı artıma mövsümi faktorlarla yanaşı, aqrar məhsulların ixracatının çoxalması də təsir göstərib. Bütün bunlarla yanaşı, yenə də qeyri-neft məhsullarının ixracat bazarlarının şaxələndirilməsi prioritet olaraq qalmaqdadır. Belə ki, daha çox məhsul ixrac etdiyimiz bazarlarda alıcılıq qabiliyyəti və milli valyutaların məzənnələri də ixrac dövriyyəsinə təsir göstərir. Qeyri-neft-qaz məhsulları ixracatımızın yarıdan çoxu iki ölkənin payına düşür. Neftsiz ixracatın 34,5 faizi Rusiyaya, 18,1 faizi isə Türkiyəyə yönəlib. Yeni bazarlara, xüsusən Avropa İttifaqı və körfəz ölkələrinə daha çox qeyri-neft məhsullarının satışı enerjisiz ixrac dövriyyəsinin dayanıqlılığı baxımından da vacibdir".
O ki qaldı istehsala, Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, cari ilin yanvar-sentyabr aylarında ölkə üzrə istehsal edilən kənd təsərrüfatı məhsullarının faktiki qiymətlərlə ümumi dəyəri 10 milyard 418,5 milyon manat olub. Onun da 4 milyard 881,2 milyon manatlığı heyvandarlıq, 5 milyard 537,3 milyon manatlığı bitkiçilik məhsullarının payına düşüb. Ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə istehsal 0,8, o cümlədən heyvandarlıq məhsulları üzrə 1,4, bitkiçilik məhsulları üzrə 0,3 faiz artıb. Bu dövrdə bitkiçilik məhsullarından bostan məhsullarının istehsalında 12, şəkər çuğunduru istehsalında 80,6, üzüm istehsalında 6,3, günəbaxan istehsalında 12,4, pambıq istehsalında 38,1, tütün istehsalında 43,1, yaşıl çay yarpağının yığılmasında 3,7 faiz artım qeydə alınıb. Heyvandarlıqda isə ət istehsalı 1, süd istehsalı 0,7, yumurta istehsalı 5,6 faiz artıb.
Rüstəm KAMAL,
"Azərbaycan"
