Fevralın 7-də Azərbaycan Respublikası Dövlət
Statistika Komitəsi Aparatının, Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Statistika Komitəsi,
şəhər və rayon statistika idarələri rəhbərlərinin iştirakı ilə statistika orqanlarının
ötən ildəki fəaliyyəti və 2020-ci ildə qarşıda duran vəzifələrə həsr olunan geniş
kollegiya iclası keçirilib.
Komitədən AZƏRTAC-a bildirilib ki, iclasda
məruzə ilə çıxış edən Dövlət Statistika Komitəsinin sədri Tahir Budaqov Prezident
İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə ötən illərdə uğurla reallaşdırılan sosial-iqtisadi
islahatların nəticəsi olaraq respublikamızın dünyanın sürətli inkişaf yolunda irəliləyən,
qlobal maliyyə, geosiyasi və iqtisadi böhrandan uğurla çıxan, özünəməxsus milli
inkişaf modelini yaradan dövlətlərindən biri kimi tanındığını diqqətə çatdırıb.
Qeyd edib ki, artıq keçid dövrünü geridə qoyan ölkəmizin hərtərəfli inkişafı son
illərdə keyfiyyətcə yeni mərhələyə qədəm qoyub ki, bu mərhələdə də əsas məqsədlərdən
biri uzunmüddətli və dinamik sosial-iqtisadi inkişafın dayanıqlılığının təmin edilməsidir.
Bildirib ki, ölkə başçısının həyata keçirdiyi uğurlu siyasətin nəticəsidir ki,
2018-ci illə müqayisədə 2019-cu ildə iqtisadi artım 2,2 faiz təşkil edib, o cümlədən
qeyri-neft-qaz sektoru 3,5 faiz, kənd təsərrüfatı 7,2 faiz, qeyri-neft-qaz sənaye
məhsulu 14,3 faiz, əhalinin nominal gəlirləri 7,4 faiz artıb. Ümumilikdə son 16
ildə ölkəmizdə ümumi daxili məhsul istehsalı 3,4 dəfə, o cümlədən qeyri-neft-qaz
sektoru üzrə 2,9 dəfə, sənaye məhsulu istehsalı 2,7 dəfə, o cümlədən qeyri-neft-qaz
sənayesi üzrə 2,7 dəfə, əsas kapitala yönəldilmiş vəsaitlərin həcmi 2,9 dəfə, yük
daşınması 2,1 dəfə, informasiya və rabitə xidmətlərinin həcmi 14,2 dəfə, dövlət
büdcəsinin gəlirləri 20 dəfə, xərcləri 19,8 dəfə, əhalinin nominal gəlirləri
9,9 dəfə, minimum əməkhaqqı 27,8 dəfə, əmək pensiyasının minimum məbləği 10 dəfə,
xarici ticarət dövriyyəsi 6,4 dəfə, o cümlədən idxal 5,2 dəfə, ixrac 7,6 dəfə, qeyri-neft-qaz
məhsullarının ixracı 5,2 dəfə artıb, işsizlik
səviyyəsi 9,2 faizdən 4,8 faizə, yoxsulluq səviyyəsi 44,7 faizdən 4,8 faizə
enib, bu illər ərzində 2 milyon 369 min iş yeri yaradılıb.
Komitə sədri Prezident İlham Əliyevin rəsmi
statistikanın beynəlxalq standartlara uyğun təkmilləşdirilməsi ilə bağlı tapşırıqlarına
uyğun olaraq həyata keçirilən islahatlar və qurumun 2019-cu ildəki fəaliyyəti barədə
ətraflı məlumat verib. Qeyd edib ki, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin
2016-cı il 6 dekabr tarixli fərmanı ilə təsdiq edilmiş milli iqtisadiyyat perspektivi
və iqtisadiyyatın əsas sektorları üzrə Strateji Yol xəritələrində qarşıya qoyulmuş
hədəf və prioritetlərə çatma vəziyyətinin qiymətləndirilməsi üçün informasiya təminatının
təkmilləşdirilməsi, inzibati məlumat mənbələrindən istifadənin genişləndirilməsi
və milli statistika sistemində aparılan islahatların daha da sürətləndirilməsi məqsədilə
zəruri tədbirlər görülür, "2018-2025-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında rəsmi
statistikanın inkişafına dair Dövlət Proqramı” uğurla icra olunur. Statistik infrastrukturun
yenilənməsi, statistik istehsal prosesinin səmərəliliyinin yüksəldilməsi, milli
və beynəlxalq tələblər nəzərə alınmaqla hesabat formalarının və metodoloji tövsiyələrin
təkmilləşdirilməsi, habelə statistik vahidlərlə və istifadəçilərlə işlərin təşkili
sahəsində mühüm tədbirlər həyata keçirilib.
Qeyd olunub ki, 2019-cu ildə Dövlət Statistika
Komitəsinin əsas fəaliyyət istiqamətlərindən biri də metodoloji bazanın möhkəmləndirilməsi
olmuş, BMT, Avrostat, Beynəlxalq Valyuta Fondu (BVF), İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf
Təşkilatı, Beynəlxalq Əmək Təşkilatı (BƏT) və digər beynəlxalq təşkilatların metodologiyalarına
uyğunlaşdırılmaqla 53 metodoloji material hazırlanıb. Onlardan 35-i rəsmi statistika
hesabatı formalarının tərtib olunmasına, 18-i isə statistik müayinələrin keçirilməsinə,
müəllim-şagird nisbətinə dair ölkə üzrə göstəricilərin müəyyən edilməsinə dair metodologiyaya,
əhalinin müxtəlif təbəqələrinin ərzağa əlyetərlik səviyyəsini xarakterizə edən və
mikro, kiçik və orta sahibkarlıq statistikası üzrə göstəricilər sistemlərinə aid
olub.
Bildirilib ki, hesabat dövründə Dövlət Statistika
Komitəsinin fəaliyyətinin əsas istiqamətlərindən biri də beynəlxalq təşkilatlarla
məlumat mübadiləsi təşkil edib ki, ötən ildə BMT və onun regional təşkilatları,
Avropa İttifaqı, BVF, BƏT, UNİSEF, UNESKO, Dünya Bankı, Asiya İnkişaf Bankı, İqtisadi
Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı, Avrostat, MDB Dövlətlərarası
Statistika Komitəsi və bir sıra digər beynəlxalq təşkilatlarla, həmçinin dünya ölkələrinin
milli statistika xidmətləri ilə fəal əməkdaşlıq davam etdirilib. Milli metodologiyaların
beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılması, təcrübə mübadiləsinin aparılması, inkişaf
etmiş ölkələrin qabaqcıl təcrübəsinin öyrənilməsi və tətbiqi, beynəlxalq məlumat
portallarında Azərbaycana aid statistik məlumatların yoxlanılması, aşkar edilmiş
uyğunsuzluqların aradan qaldırılması istiqamətində beynəlxalq təşkilatlarla və onların
Azərbaycandakı nümayəndəlikləri ilə işlərin təşkili əsas vəzifələrdən biri olub.
"Avropa standartlarına çatmaq üçün Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika
Komitəsinə Aİ-nin dəstəyi” və Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi
ilə Koreya Statistika Komitəsi arasında "Azərbaycan Respublikasında Statistik Kadr
Potensialının Gücləndirilməsi” layihələri yekunlaşıb. Bundan başqa, Dövlət Statistika
Komitəsi ilə Koreya Statistika Komitəsi və Niderland Mərkəzi Statistika Bürosu arasında
statistika sahəsində əməkdaşlıq haqqında Anlaşma memorandumları imzalanıb.
Qeyd edilib ki, ölkə və onun regionları üzrə sosial-iqtisadi vəziyyəti əks etdirən
icmal statistik və təhlili məlumatlarla idarəetmə orqanlarının və digər istifadəçilərin
təmin edilməsi məqsədilə aparatın şöbələri və yerli statistika orqanları tərəfindən
il ərzində ümumilikdə 2080 təhlili məruzə və 33 statistik məcmuə hazırlanıb. Komitənin
internet səhifəsi ("www.stat.gov.az”) istifadəçilərin maraqlarının təmin edilməsi
baxımından müntəzəm olaraq təkmilləşdirilib və yenilənib, respondentlərin yerli
statistika orqanlarına gəlmədən hesabat məlumatlarını elektron formada təqdim etmələri
üçün zəruri tədbirlər həyata keçirilib. Nəticədə rəsmi statistika hesabatlarının
onlayn rejimdə elektron formada qəbulu 95 faizi ötüb, statistik hesabatları elektron
formada internet vasitəsilə təqdim etmək üçün il ərzində 2,9 milyon müraciət daxil
olub, bununla da vətəndaş-məmur təmaslarının səviyyəsi minimuma endirilib, eyni
zamanda, statistik məlumatların işlənməsi və təhlili imkanları yüksəlib.
Daha sonra 2019-cu ildə də statistika sistemində
aparılmış sistemli islahatlar, hesabat intizamı, metodologiyaların hazırlanması,
statistik vahidlər və istifadəçilərlə işlərin təşkili, inzibati məlumatlardan istifadə,
statistika məlumatlarının toplanmasında, emalında və yayılmasında informasiya texnologiyalarının
tətbiqi, məlumatların keyfiyyətinin artırılması, DİM və Strateji Yol xəritələrində
nəzərdə tutulmuş tapşırıqların icrası istiqamətində statistika orqanları tərəfindən
görülmüş əsas işlər barədə hesabat müzakirə edilib, əldə olunan nailiyyətlərlə,
həmçinin yol verilmiş nöqsan və çatışmazlıqlarla bağlı Dövlət Statistika Komitəsi
Aparatının şöbə müdirlərinin və yerli statistika orqanlarının rəhbərlərinin çıxışları
dinlənilib.
Sonda kollegiya iclasına yekun vuran Dövlət
Statistika Komitəsinin sədri Tahir Budaqov qarşıda duran vəzifələrin vaxtında və
keyfiyyətlə icrası üçün qurumun müvafiq strukturlarının rəhbərlərinə konkret tapşırıqlar
verib.
