Böyük Qayıdışın ilk ünvanı – Ağalıdan reportaj 

Xalqımız 2020-ci ilin payızındakı 44 günlük Vətən müharibəsində əldə olunan şanlı qələbədən sonra daha bir tarixi hadisənin - əzəli yurd yerlərimizə Böyük Qayıdışın sevincini yaşayır. 30 ilə yaxın köçkünlük həyatından sonra doğma torpaqlara qayıdışın ilk qaranquşları isə Ağalı kəndinin sakinləridir. Artıq “ağıllı kənd” konsepsiyası əsasında yenidən salınmış Zəngilan rayonunun Ağalı kəndinə əhalinin köçürülməsinin birinci mərhələsi başa çatıb. 201 nəfərdən ibarən 41 ailə 29 illik həsrətdən sonra öz doğma yurdlarına qovuşublar.

Müasir şəhərsalma standartlarının tətbiq olunduğu “ağıllı kənd”

Ağalıya qədəm qoyarkən müasir şəhərsalma standartlarının tətbiq olunması diqqəti çəkir. Küçələrin “ağıllı” işıqlandırılması, isti və soyuğa davamlı ekoloji evlərin inşası, günəş panellərinin quraşdırılması kimi amillər bu konsepsiyanın tərkib hissələridir. Ümumilikdə, “Ağıllı kənd” layihəsi yaşayış, istehsal, sosial xidmətlər, “ağıllı kənd təsərrüfatı” və alternativ enerji sahələri kimi komponentlər üzrə icra edilib. Ərazidə 200 fərdi yaşayış evi, 4 qeyri-yaşayış binası, 360 şagird yerlik məktəb və 60 yerlik uşaq bağçası tikilib. Kəndin enerjiyə olan tələbatı alternativ enerji mənbələrindən əldə olunacaq.

Ağalı kənd meydanında Dövlət Xidmətləri Mərkəzi yaradılıb. Burada “Azərpoçt” MMC-nin rayon şöbəsi, “ASAN xidmət” və DOST, Kiçik və Orta Biznesin İnkişafı Mərkəzləri təsis olunub. Bunlardan məqsəd kənd sakinlərinin dövlət xidmətlərinə rahat çıxışı təmin etməkdir. Məsələn, kənd sakinlərinin “ASAN” və ya “DOST” xidmətlərinə müraciət üçün rayon mərkəzinə getmələrinə ehtiyac qalmayacaq. Bu mərkəzlərdə kənd sakinlərinə sosial təminat və məşğulluq sahəsində 100-dən çox xidmət onlayn formada göstəriləcək. Vətəndaş birbaşa videobağlantı ilə “DOST” mərkəzlərinin sosial agentinə müraciət edəcək və müraciəti yerindəcə həll olunacaq. “Ağıllı kənd” əhalisinin şəhərdə əldə edə biləcəyi bütün xidmətlərə, o cümlədən dövlət xidmətlərinə rahat çıxışı olacaq.

Ağalı kəndində "Gillmed" tikiş fabriki, ailə sağlamlıq mərkəzi (tibb məntəqəsi), uşaq bağçası və kənd orta məktəbi tikilib. Burada aptek, mağaza, kafe, Azercell xidməti də fəaliyyət göstərir. Kənddə yaradılacaq “Ağıllı kənd” təsərrüfatı idarəetmə sistemində ən müasir texnoloji yeniliklər tətbiq olunacaq.

Ağalıda yeni həyat başlayıb

Kəndə girəndə ilk rast gəldiyimiz küçədə gülə-gülə velosiped sürən uşaqlar oldu. Bizə əl edib salamladılar. Kənd meydanında sakinlərin bəziləri oturacaqlarda oturub söhbət edir, bəziləri kafedə çay içir, müharibədən əvvəl kənddə keçirdikləri xoşbəxt günləri yada salır, 30 illik məcburi köçkünlükdən və gələcək planlarından danışırdılar. Kəndin küçələri ilə gəzərkən evlərdən, həyətlərdən uşaq, gülüş səsləri eşidir, doğma yurdlarına dönmüş Ağalı sakinlərinin çöhrələrindəki xoşbəxtliyin şahidi oluruq. Uzun illərin həsrətindən sonra doğma torpaqlarına qovuşmuş sakinlər həyətlərini belləyir, ağacları suvarır, gül-çiçək əkirlər. Rast gəldiyimiz hər bir insan bizimlə gülər üzlə salamlaşır, sanki sevinclərini bölüşməyə can atırdılar.

Ağalı sakini: arzularımız, xəyallarımız gerçəkləşib, doğma yurdumuza qayıtmışıq

Həyətlərin birinin yanından ötərkən ev sahiblərinin gül-çiçək əkdiklərini gördük. Elə ilk müsahibim də onlar oldular. Ailə başçısı Nuşirəvan Həsənov söhbət zamanı bildirdi ki, köçkünlük illərində Bakı şəhəri Sabunçu rayonunda yataqxana binasında yaşayıblar. İndi isə ən böyük arzuları gerçəkləşib. Bundan sonrakı həyatlarını illərdir həsrətində olduqları doğma kəndlərində keçirəcəklər: “Ağalı kəndində anadan olmuşam, bu kənddə böyümüşəm. Buranın hər qarışında xoş xatirələrim var. Uşaqlığım, gəncliyim burada keçib. Şükürlər olsun Allaha ki, indi öz kəndimizə qayıtmışam. 30 ildir doğma kəndimizi xatirimizdə yaşadır, bir gün də olsun unutmurduq. Yolu, kolu, ağacları, dərəsi, təpəsi... hamısı yadımdadır. 30 ildir yurdumun xəyalları ilə yaşamışam. İndi arzularımız, xəyallarımız gerçəkləşib, doğma yurdumuza qayıtmışıq, öz elimizdə, öz evimizdəyik. Bundan böyük xoşbəxtlik olar? Həyətimizə gətirdiyimiz gülləri əkirik. Payızda isə meyvə ağacları da əkəcəyik”.

Ağalıdan göz yaşı içində çıxmışdıq, sevinc göz yaşları ilə qayıtdıq

Qədir Məmmədov da həyət qapısının yanında abadlıq işləri ilə məşğul idi. Beş nəfər ailə üzvü ilə birlikdə Ağalıya qayıdan Qədir kişi dördotaqlı evlə təmin olunub. Bizi evə, çay süfrəsinə dəvət etdi. İşdən ayırmamaq üçün razılaşmadıq. Elə ayaq üstə bir neçə kəlmə söhbət etdik. “Kənddən çıxanda 27 yaşım var idi. İndi 57 yaşımda kəndimizə qayıtmışıq. Ağalıdan göz yaşı içində çıxmışdıq, sevinc göz yaşları ilə qayıtdıq kəndimizə. Ötən dövrdə Mərdəkanda məskunlaşmışdıq. 30 ilə yaxındır doğma yurd həsrəti ilə yaşayırdıq. Düzdür, Mərdəkan da bizim Vətənimizdir. Ancaq insanın doğulduğu, uşaqlığının, gəncliyinin keçdiyi, məktəbə getdiyi ata yurdunun yerini heç bir yer verə bilməz. Allah şəhidlərimizə rəhmət eləsin, qazilərimizə cansağlığı versin. Prezidentimiz, dövlətimiz var olsun”.

Doğma yurdun havasını udub, suyunu içmək xoşbəxtliyi

Bəli, Ağalı sakinləri bu gün doğma yurda qayıdışın sevincini yaşayırlar. Növbəti müsahibim Yeganə Əhmədova söhbət zamanı kövrələrək sevincini belə ifadə etdi: “Kəndə çatanda illərdir həsrətində olduğum yurdumun havasını uddum, suyundan içdim. Sevincimizin həddi-hüdudu yoxdur. Kəndimizə 5 nəfər ailə üzvümlə qayıtmışıq. Artıq dördotaqlı yaraşıqlı evimiz var. Prezidentimizin, şanlı Ordumuzun, şəhidlərimizin, qazilərimizin sayəsində doğma yurdumuza qovuşduq. Allah bütün məcburi köçkünlərə bizim kimi yurdlarına, kəndlərinə qayıtmağı nəsib eləsin”.

Ağalıda “Azercell Telekom” MMC-nin rəsmi satış və xidmət məntəqəsində də olduq. “Azercell” təmsilçisi Emil Yaqublu bildirdi ki, müasir avadanlıqlarla təmin olunmuş məntəqədə şirkətin digər müştəri xidmətləri mərkəzlərində həyata keçirilən əksər abunəçi əməliyyatlar icra olunur. Digər bölgələrdə fəaliyyət göstərən diler mağazalarda olduğu kimi burada da bir sıra cihazlar (MiFi, USB modem və sair), müxtəlif aksessuarlar əldə etmək, mobil telefonları kredit və nağd şəkildə satın almaq mümkündür. Kəndə gələn Ağalı sakinlərinə “Azercell” tərəfindən xüsusi hədiyyələr də təqdim olunur.

Artıq axşam düşür, geri qayıtmalıyıq. Doğma yurdlarımıza gerçəkləşdirilən möhtəşəm qayıdışın ilk ünvanı olan Ağalı kəndindən sevinc və fərəh hissi ilə ayrılırıq. Əminik ki, işğaldan azad olunmuş Qarabağ və Şərqi Zəngəzurun digər şəhər və kəndləri də tezliklə Ağalı kimi yenidən qurulacaq, bu yerlərin əzəli sahibləri də doğma yurdlarına qayıdaraq, xoşbəxt yaşayacaqlar.