BMT-nin Ətraf Mühit Proqramı (UNEP) cümə axşamı özünün “Sərhədlər – 2025” adlı hesabatında xəbərdarlıq edib ki, iqlim dəyişikliyinin sürətlənməsi fonunda yaşlı insanlar həddindən artıq istilərlə bağlı sağlamlıq riskləri ilə üzləşirlər.
AZƏRTAC təşkilatın saytına istinadla xəbər verir ki, yeni hesabatda temperaturun yüksəlməsi, buzlaqların əriməsi və daşqınların həm insanları, həm də ekosistemləri artan gərginlik altına salması vurğulayır. UNEP-in icraçı direktoru İnqer Andersen bildirib: “İsti hava dalğaları daşqınlar və buz örtüyünün daralması ilə birlikdə iqlim dəyişikliyinin ən tez-tez və ölümcül təzahürlərindən biridir. Biz bu təsirlərin, xüsusən də cəmiyyətin ən həssas təbəqələri, o cümlədən yaşlı insanlar üçün yaratdığı risklərə hazır olmalıyıq”.
Hesabatda 1990-cı illərdən bəri 65 yaşdan yuxarı insanlar arasında istiliklə bağlı ölümlərin, xüsusilə yaşlı əhalinin şəhər yerlərində cəmləşdiyi aşağı və orta gəlirli ölkələrdə 85 faiz artdığı müəyyən edilib. Çoxları pisləşən hava keyfiyyəti və sahil daşqınlarına məruz qalır, xroniki xəstəliklər və məhdud hərəkətlilik onların həssaslığını artırır.
UNEO bu problemləri həll etmək üçün daha yaşıl, əlçatan şəhərləri, mükəmməl fəlakət planlamasını və iqlim məlumatlarına çıxışın yaxşılaşdırılmasını tövsiyə edib. Hesabatda, həmçinin İnsan Hüquqları Şurasının qocaların hüquqlarına dair qanuni qüvvəyə malik sənədin hazırlanması istiqamətində son addımı da qeyd olunub.
İstilikdən əlavə, hesabatda buzlaqların əriməsinin antimikrob müqavimət riskini artıraraq qədim mikrobları oyada biləcəyi barədə xəbərdarlıq edilib. Qlobal temperatur 2°C-dən çox artarsa, bu, kriyosferi - buzlaqları, buz təbəqələrini və əbədi donu kəskin şəkildə azalda və yüz milyonlarla insanı risk altında qoya bilər.
Hesabatda diqqətə çatdırılır ki, daşqın həm də çöküntüdə basdırılan zəhərli kimyəvi maddələr, o cümlədən qida zəncirlərinə yenidən daxil ola biləcək qadağan olunmuş əlavələrlə bağlı yeni təhlükə yaradır. UNEP daha güclü monitorinq, təbiətə əsaslanan daşqınlardan qorunma və yenilənmiş drenaj sistemlərinə ehtiyacın artdığını da qeyd edib. O, həmçinin çay ekosistemlərini bərpa etmək və təhlükəsizlik təhdidlərini azaltmaq üçün köhnəlmiş strukturları, xüsusən su bəndlərini əvəzləməyə çağırıb.
jpg_1765706081.jpg)
