12 May 2025 19:55
602
DÜNYA
A- A+
Veneranın xarici təbəqəsinin zaman keçdikcə qalınlaşacağı gözlənilsə də...

Veneranın xarici təbəqəsinin zaman keçdikcə qalınlaşacağı gözlənilsə də...


 Yerin qayalı qabığı yavaş-yavaş hərəkət edən, plitə tektonikası kimi tanınan prosesdə qıvrımlar və çatlar əmələ gətirən nəhəng plitələrdən ibarətdir. Məsələn, iki boşqab toqquşduqda, daha yüngül boşqab daha sıx olanın üstünə sürüşür və onu altındakı təbəqəyə, mantiyaya məcbur edir. Subduksiya kimi tanınan bu proses Yer qabığının qalınlığını idarə etməyə kömək edir. Alt plitəni təşkil edən süxurlar planetin içərisinə daha dərin batdıqca, Yer kürəsi artan temperatur və təzyiq nəticəsində dəyişikliklər yaşayır. Bu dəyişikliklər vulkanik fəaliyyətin səbəblərindən biri olan metamorfizm kimi tanınır.

Tədqiqatçılar Veneranın qabığının ən xarici təbəqəsinin zaman keçdikcə daha qalınlaşacağını gözləyirdilər. NASA-nın Hyustondakı Conson Kosmik Mərkəzindəki Astromaterialların tədqiqi və kəşfiyyat elmləri bölməsinin rəis müavini Castin Filiberto isə bildirib ki, bunun əksinə olaraq, Veneranın Yerdəki kimi boşqab tektonikası nəticəsində subduksiyaya dair heç bir dəlil olmayan tək parçadan ibarət qabığı var. O, qabığın orta hesabla təxminən 40 kilometr və maksimum 65 kilometr qalınlığını müəyyən etmək üçün modelləşdirmədən istifadə edib. Alim əlavə edib: “Bu, planetdəki şərtləri nəzərə alaraq, təəccüblü dərəcədə nazikdir. Məlum olur ki, modellərimizə görə, qabıq qalınlaşdıqca onun dibi o qədər sıx olur və nəticədə ya qopub mantiyanın bir hissəsinə çevrilir, ya da əriyəcək qədər isti olur. Beləliklə, Veneranın hərəkət edən plitələri olmadığı halda, onun qabığı metamorfizm yaşayır. Bu tapıntı planetin geoloji proseslərini və təkamülünü başa düşmək yolunda mühüm addımdır”.

NASA-nın tədqiqatçıları bu nəzəriyyə əsasında Veneranın səthinin daha dəqiq araşdırılması üzrə işləri davam etdirəcəklər.

Ülkər XASPOLADOVA,

“Azərbaycan”

Digər Xəbərlər

QƏZETİN ÇAP VERSİYASI

XƏBƏR LENTİ Bütün xəbərlər

“ChatGPT” daha da təkmilləşir  

13:51
19 Dekabr

Mədəni sərvətlərin korlanmasına görə cərimələr artırılır  

13:49
19 Dekabr

ABŞ-də fəaliyyət göstərən Hyuston-Bakı Qardaşlaşmış Şəhərlər Assosiasiyasının və Azərbaycan Mərkəzinin rəhbəri İradə Axundovadan  

13:48
19 Dekabr

ABŞ-də fəaliyyət göstərən Yuta Azərbaycan Dostluq Təşkilatının rəhbəri Əsmər Gəraydan  

13:47
19 Dekabr

Rusiyanın “Komsomolskaya pravda” media qrupunun baş redaktoru və baş direktoru Olesya Nosovadan  

13:45
19 Dekabr

Türk Dövlətləri Parlament Assambleyasının Baş katibi Ramil Həsəndən  

13:44
19 Dekabr

Rusiya Federasiyası Federal Məclisi Federasiya Şurasının sədri Valentina Matviyenkodan  

13:42
19 Dekabr

Qazaxıstan Respublikasının birinci Prezidenti Nursultan Nazarbayevdən  

13:41
19 Dekabr

Rusiya Federasiyası Hökumətinin Sədri Mixail Mişustindən  

13:39
19 Dekabr

Ukraynanın Prezidenti Volodimir Zelenskidən  

13:37
19 Dekabr

Türkmənistanın Prezidenti Sərdar Berdiməhəmmədovdan

13:36
19 Dekabr

Belarus Respublikasının Prezidenti Aleksandr Lukaşenkodan  

13:35
19 Dekabr

Vüqar Qurbanov: Cərrahi əməliyyatlar və prosedurlar üzrə 342 min 195 əməliyyat icra edilib

13:34
19 Dekabr

Bolqarıstan Respublikasının Prezidenti Rumen Radevdən  

13:32
19 Dekabr

Amnistiya təşəbbüsü uzunmüddətli dövlətçilik strategiyasının tərkib hissəsidir ŞƏRH  

13:31
19 Dekabr

Çin Xalq Respublikasının Sədri Si Cinpindən  

13:30
19 Dekabr

Milli Məclis “Konstitusiya və Suverenlik İli” münasibətilə amnistiya elan edilməsi haqqında qərar layihəsini təsdiqləyib  

13:28
19 Dekabr

Tyerri Mariani: Avropa Parlamenti Azərbaycan və Ermənistan liderlərinin cəsarətli səylərini dəstəkləməlidir  

13:26
19 Dekabr

FETÖ liderinin qardaşı oğlu İstanbulda saxlanılıb  

13:26
19 Dekabr

“Əmək bazarı” işçi qrupu növbəti iclasını keçirib  

12:41
19 Dekabr

Milli Məclis Avropa Parlamentinin qətnaməsi ilə bağlı bəyanat qəbul edib

12:39
19 Dekabr

ÇOX OXUNANLAR

OXUCU MƏKTUBLARI

NƏŞRLƏRİMİZ

TƏQVİM / ARXİV

BAŞ REDAKTORDAN

Hamımızın Azərbaycan adlı bir Vətəni var! Qoynunda dünyaya göz açdığımız, minbir nemətindən dadıb isti qucağında boya-başa çatdığımız bu əvəzolunmaz diyar azərbaycanlı adını qürur və iftixarla daşıyan hər kəs üçün müqəddəs və ülvidir.
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində zəfər çalaraq erməni işğalçılarını kapitulyasiyaya məcbur etdi, düşməni qovaraq ərazi bütövlüyünə nail oldu.
Bununla da Azərbaycan yeni inkişaf dövrünə qədəm qoydu.
Bu dövrdə dünyada mürəkkəb və ziddiyyətli proseslər davam etməkdədir!
Hələ də dünyada ədalətsizliklər mövcuddur!
Hələ də dünyada ikili standartlar var!
Hələ də dünyada güclülər zəiflərin haqqını tapdalamaq istəyir!
Odur ki, biz daima güclü olmalıyıq.
Güclü olmağın əsas şərti isə bizim birliyimizdir!
Dünyanın harasında yaşamağımızdan, hansı sahədə çalışmağımızdan asılı olmayaraq, əlbir və əlaqəli fəaliyyət göstərməyi bacarmalıyıq.
Azərbaycan naminə, onun dünyada yeri, yüksək nüfuzu uğrunda daim birlikdə mübarizə aparmalıyıq.
Yalnız bu halda anamız Azərbaycanı qoruya, yüksəldə və hamımız üçün qürur mənbəyinə çevirə bilərik.
Ulu yurdumuzun adını daşıyan "Azərbaycan" qəzeti də bu amala xidmət edir.
Əziz azərbaycanlılar! Sizi Azərbaycan naminə, övladlarımızın firavan və xoşbəxt gələcəyi uğrunda əlbir və əlaqəli fəaliyyətə çağırıram!