12 May 2025 19:55
425
DÜNYA
A- A+
Veneranın xarici təbəqəsinin zaman keçdikcə qalınlaşacağı gözlənilsə də...

Veneranın xarici təbəqəsinin zaman keçdikcə qalınlaşacağı gözlənilsə də...


 Yerin qayalı qabığı yavaş-yavaş hərəkət edən, plitə tektonikası kimi tanınan prosesdə qıvrımlar və çatlar əmələ gətirən nəhəng plitələrdən ibarətdir. Məsələn, iki boşqab toqquşduqda, daha yüngül boşqab daha sıx olanın üstünə sürüşür və onu altındakı təbəqəyə, mantiyaya məcbur edir. Subduksiya kimi tanınan bu proses Yer qabığının qalınlığını idarə etməyə kömək edir. Alt plitəni təşkil edən süxurlar planetin içərisinə daha dərin batdıqca, Yer kürəsi artan temperatur və təzyiq nəticəsində dəyişikliklər yaşayır. Bu dəyişikliklər vulkanik fəaliyyətin səbəblərindən biri olan metamorfizm kimi tanınır.

Tədqiqatçılar Veneranın qabığının ən xarici təbəqəsinin zaman keçdikcə daha qalınlaşacağını gözləyirdilər. NASA-nın Hyustondakı Conson Kosmik Mərkəzindəki Astromaterialların tədqiqi və kəşfiyyat elmləri bölməsinin rəis müavini Castin Filiberto isə bildirib ki, bunun əksinə olaraq, Veneranın Yerdəki kimi boşqab tektonikası nəticəsində subduksiyaya dair heç bir dəlil olmayan tək parçadan ibarət qabığı var. O, qabığın orta hesabla təxminən 40 kilometr və maksimum 65 kilometr qalınlığını müəyyən etmək üçün modelləşdirmədən istifadə edib. Alim əlavə edib: “Bu, planetdəki şərtləri nəzərə alaraq, təəccüblü dərəcədə nazikdir. Məlum olur ki, modellərimizə görə, qabıq qalınlaşdıqca onun dibi o qədər sıx olur və nəticədə ya qopub mantiyanın bir hissəsinə çevrilir, ya da əriyəcək qədər isti olur. Beləliklə, Veneranın hərəkət edən plitələri olmadığı halda, onun qabığı metamorfizm yaşayır. Bu tapıntı planetin geoloji proseslərini və təkamülünü başa düşmək yolunda mühüm addımdır”.

NASA-nın tədqiqatçıları bu nəzəriyyə əsasında Veneranın səthinin daha dəqiq araşdırılması üzrə işləri davam etdirəcəklər.

Ülkər XASPOLADOVA,

“Azərbaycan”

Digər Xəbərlər

QƏZETİN ÇAP VERSİYASI

XƏBƏR LENTİ Bütün xəbərlər

Azərbaycanın Xarici İşlər Nazirliyi ABŞ-nin İranın nüvə obyektlərinə hücumları ilə bağlı bəyanat yayıb

20:34
22 İyun

İstanbulda Azərbaycan-Pakistan strateji tərəfdaşlığından irəli gələn məsələlər müzakirə edilib

20:33
22 İyun

Abbas Əraqçi: BMT üzvü olaraq İranın öz haqqını qorumaq hüququ var

20:29
22 İyun

Azərbaycanın XİN başçısı əlcəzairli həmkarı ilə İsrail-İran qarşıdurması nəticəsində yaranmış vəziyyəti müzakirə edib

20:27
22 İyun

Türkiyə XİN: Rəsmi Ankara İranın nüvə obyektlərinə hücumun mümkün nəticələrindən narahatdır

19:31
22 İyun

Şəhid əsgər Nail Mahmudovun xatirəsi anılıb

18:29
22 İyun

AEBA: İranın nüvə obyektlərinə endirilən zərbələrdən sonra radiasiya səviyyəsində artım yoxdur

17:16
22 İyun

Azərbaycan ilə Somali arasında əlaqələr müzakirə olunub

17:15
22 İyun

Azərbaycanın XİN başçısı Azərbaycanın Cammu və Kəşmirlə bağlı mövqeyini bir daha açıqlayıb

13:41
22 İyun

Azərbaycanda sabaha gözlənilən hava proqnozu açıqlanıb

13:39
22 İyun

Almaniyada COP29 Sədrliyi iqlim şəffaflığı sahəsində qlobal təşəbbüsləri müzakirə edib

13:37
22 İyun

ABŞ İranın üç nüvə obyektini vurub

13:35
22 İyun

“2024 YR4” asteroidi bəşəriyyət üçün ciddi təhlükə yarada bilər

13:34
22 İyun

Respublika üzrə iyun ayının pensiya ödənişi yekunlaşıb

13:31
22 İyun

Rəsmi Tehran AEBA-nın Rəhbərlər Şurasının təcili iclasının keçirilməsini istəyib

13:29
22 İyun

İran BMT Təhlükəsizlik Şurasının təcili iclasının çağırılmasını tələb edib

10:20
22 İyun

İran XİN: Nüvə obyektlərinə hücumun uzunmüddətli nəticələri olacaq

10:17
22 İyun

Azərbaycanda ilk dəfə UFC turniri keçirilib

10:10
22 İyun

Bilmək istəyirəm

09:45
22 İyun

Baxışlar, baxışlar...

09:40
22 İyun

İsrail-İran qarşıdurması: gərginlik səngimir

09:35
22 İyun

ÇOX OXUNANLAR

OXUCU MƏKTUBLARI

NƏŞRLƏRİMİZ

TƏQVİM / ARXİV

BAŞ REDAKTORDAN

Hamımızın Azərbaycan adlı bir Vətəni var! Qoynunda dünyaya göz açdığımız, minbir nemətindən dadıb isti qucağında boya-başa çatdığımız bu əvəzolunmaz diyar azərbaycanlı adını qürur və iftixarla daşıyan hər kəs üçün müqəddəs və ülvidir.
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində zəfər çalaraq erməni işğalçılarını kapitulyasiyaya məcbur etdi, düşməni qovaraq ərazi bütövlüyünə nail oldu.
Bununla da Azərbaycan yeni inkişaf dövrünə qədəm qoydu.
Bu dövrdə dünyada mürəkkəb və ziddiyyətli proseslər davam etməkdədir!
Hələ də dünyada ədalətsizliklər mövcuddur!
Hələ də dünyada ikili standartlar var!
Hələ də dünyada güclülər zəiflərin haqqını tapdalamaq istəyir!
Odur ki, biz daima güclü olmalıyıq.
Güclü olmağın əsas şərti isə bizim birliyimizdir!
Dünyanın harasında yaşamağımızdan, hansı sahədə çalışmağımızdan asılı olmayaraq, əlbir və əlaqəli fəaliyyət göstərməyi bacarmalıyıq.
Azərbaycan naminə, onun dünyada yeri, yüksək nüfuzu uğrunda daim birlikdə mübarizə aparmalıyıq.
Yalnız bu halda anamız Azərbaycanı qoruya, yüksəldə və hamımız üçün qürur mənbəyinə çevirə bilərik.
Ulu yurdumuzun adını daşıyan "Azərbaycan" qəzeti də bu amala xidmət edir.
Əziz azərbaycanlılar! Sizi Azərbaycan naminə, övladlarımızın firavan və xoşbəxt gələcəyi uğrunda əlbir və əlaqəli fəaliyyətə çağırıram!