Mövsümi xəstəliklərə daha çox immun sistemi zəif olanlar yoluxur
Payızda havaların soyuması ilə bədənin müqaviməti azalır. Orqanizm zəiflədiyi üçün mövsümi xəstəliklərə yoluxma halları da artır.
Bu fəsildə daha çox rast gəlinən xəstəliklərə qrip (influenza), respirator virus infeksiyaları, bronxit, tonzillit və hətta koronavirus kimi tənəffüs yolları infeksiyaları daxildir.
Xəstəliklərin artmasının əsas səbəbi havanın temperaturunun aşağı düşməsi, bu hava şəraitinə uyğun infeksiyaların üstünlük qazanması və insanların qapalı mühitlərdə daha çox vaxt keçirməsi ilə bağlıdır. Viruslar qapalı məkanlarda daha sürətlə yayıldığı üçün yoluxma riski artır.
Əksər respirator xəstəliklər tənəffüs yollarına təsir göstərir
Mövzu ilə bağlı qəzetimizə açıqlama verən həkim-infeksionist Aişə Kərimovanın sözlərinə görə, son günlər payız fəslinin başlanması ilə birlikdə respirator virus infeksiyalarında artım müşahidə olunur: "Qrip virusu və digər respirator infeksiyalar xüsusilə yeni dərs ilinin başlaması və insanların iş yerlərinə geri qayıtması ilə daha sürətlə yayılmağa başlayır. Bu günlərdə tibb müəssisələrinə müraciətlərdə bu infeksiyalara bağlı halların çoxaldığını görürük. Mövsümi xəstəliklərə daha çox uşaqlar, yaşlılar və immun sistemi zəif olan insanlar yoluxurlar. Uşaqların immun sistemi hələ tam inkişaf etmədiyindən və məktəb, uşaq bağçası kimi yerlərdə bir-biriləri ilə sıx təmasda olduqları üçün onlar daha həssasdırlar. Yaşlılar isə bədənin immun cavabının zəifləməsi səbəbindən xəstəliklərə daha çox meyillidirlər. Eyni zamanda astma, şəkərli diabet və ürək-damar xəstəlikləri kimi xroniki xəstəlikləri olanlar infeksiyalara qarşı daha zəif olurlar".
Əksər respirator xəstəliklərin əsasən tənəffüs yollarına təsir göstərdiyini qeyd edən həkim-infeksionist bildirib ki, əlamətlər arasında burun axıntısı, boğaz ağrısı, öskürək, baş ağrısı, yüksək hərarət, bədən ağrıları və halsızlıq müşahidə olunur. Qrip hallarında daha yüksək hərarət, kəskin baş və əzələ ağrıları önə çıxır. Digər respirator virus xəstəliklərinin bir çoxu isə, adətən, daha yüngül əlamətlərlə özünü göstərir.
Zəncirvari yoluxmanın qarşısı alınmalıdır
Yoluxmanın qarşısını almaq üçün bir neçə vacib addım atılmalıdır. Aişə Kərimova deyib ki, bunların sırasında ilk növbədə mütəmadi əl yumaq və gigiyenik qaydalara riayət etmək dayanır: "Xüsusilə insanlarla sıx təmasda olan zaman əllərin sabunla yuyulması və ya dezinfeksiyaedici məhlullarla təmizlənməsi vacibdir. Həmçinin qripə qarşı peyvənd olmaq infeksiyanın qarşısını almağın effektiv yollarından biridir. Ölkəmizdə poliklinik xidmətlər çərçivəsində bu peyvənd əhaliyə təklif edilir. İldə bir dəfə payız mövsümünün başlanğıc dövründə immuniteti zəif olan insanlar peyvəndlənməlidir. Hər il həmin ilin ştamına uyğun peyvənd istehsal edilir. Hamilələrin, yaşlıların, 6 aydan böyük uşaqların xüsusən həssas qrup olaraq peyvənd etdirmələrində fayda vardır. Eyni zamanda qapalı və sıx məkanlarda maska taxmaq, sosial məsafəni qorumaq və otaqları havalandırmaq da yoluxma riskini azaldır".
Zəncirvari yoluxma, yəni bir nəfərin bir neçə başqa insana virusu yayması tənəffüs yolu infeksiyalarında çox yüksəkdir. Həkim-infeksionistin sözlərinə görə, qrip və koronavirus kimi viruslar insanın öskürməsi, asqırması və ya, sadəcə, danışması ilə belə havada yayıla bilər. Bir yoluxmuş şəxs qapalı məkanda çox sayda insanı xəstələndirə bilər. Buna görə də zəncirvari yoluxmanın qarşısını almaq üçün insanların xəstə olduqda evdə qalması və ictimai yerlərdən uzaq durması çox vacibdir.
Yoluxma əlamətləri hiss olunarsa, ilk növbədə həkimə müraciət edilməlidir. Ev şəraitində isə çoxlu maye qəbul etmək, istirahət etmək və özünü ətrafdan təcrid etmək vacibdir. Qrip və digər respirator infeksiyalar asanlıqla yayılır, ona görə də xəstə olan şəxsin digər insanlarla təmasdan qaçması, evdə maska taxması və ətrafdakıların da qorunması üçün gigiyena qaydalarına ciddi riayət etməsi məsləhətdir. Həkim məsləhəti olmadan antibiotik qəbul etməkdən çəkinmək lazımdır, çünki bu virus xəstəliklərində antibiotiklərin təsiri yoxdur.
Ülkər XASPOLADOVA,
"Azərbaycan"
