907-ci düzəlişin tam ləğvi üçün qanun layihəsi təqdim edilib
Prezident İlham Əliyevin avqustun 8-də ABŞ-yə tarixi səfəri zamanı qəbul edilən strateji qərarlardan biri də "Azadlığa Dəstək Aktı"nın 907-ci düzəlişinin ləğv edilməsi ilə bağlı məsələ oldu. Bu düzəliş 1992-ci ildə ABŞ Konqresi tərəfindən "Azadlığa Dəstək Aktı"na əlavə edilən Birləşmiş Ştatların birbaşa dövlət yardımını qadağan edən qanunvericilik aktı idi. Yəni bu düzəliş ABŞ-nin Azərbaycana birbaşa hərbi və maliyyə yardımı göstərməsini məhdudlaşdırmışdı.
ABŞ Prezidenti Donald Tramp, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan avqustun 8-də Ağ Evdə mətbuata bəyanatla çıxışları zamanı ABŞ lideri bir daha bu məsələyə toxunaraq konkret fikrini bildirmişdi: "Biz həmçinin müdafiə sahəsində Azərbaycan ilə Amerika Birləşmiş Ştatları arasında əməkdaşlığa olan məhdudiyyəti aradan qaldırırıq. Bu həm Sizin və həm də mənim üçün əhəmiyyətli məsələdir. Bir Prezident olaraq mənim ən böyük istəyim dünyada sülhün və sabitliyin bərqərar edilməsidir".
Prezident İlham Əliyev isə öz növbəsində qeyd etmişdir ki, ABŞ Prezidenti Donald Trampın 1992-ci ildə qəbul olunmuş "Azadlığa Dəstək Aktı"nın 907-ci düzəlişinin icrasını dayandırması Azərbaycan iqtisadiyyatına qarşı illərlə tətbiq olunmuş ədalətsiz məhdudiyyətlərin aradan qalxmasına şərait yaratmış olub. Bu qərar iqtisadi əməkdaşlıq imkanlarını genişləndirən mühüm addım idi.
Beləliklə, 33 il sonra Azərbaycan Prezidentinin qətiyyətli xarici siyasəti nəticəsində sözügedən düzəlişin ləğv ediməsi gündəmə gəldi.
Son məlumatlara görə, ABŞ Nümayəndələr Palatasının üzvü Anna Paulina Luna 907-ci düzəlişi tam ləğv etməyə yönəlmiş qanun layihəsini təqdim edib. Bu barədə məlumat Konqresin saytında yerləşdirilib.
"Rəsmi Bakı Azərbaycanla ABŞ arasında münasibətlərin inkişaf perspektivləri, Azərbaycanın geniş regionda artan rolu nəzərə alınaraq, ABŞ tərəfinin bu düzəlişin tamamilə ləğv edilməsi istiqamətində əməli addımlar atacağına ümidvar olduğunu bəyan edib". Bunu Vaşinqtonda səfərdə olan Azərbaycan parlamentinin, Xarici İşlər Nazirliyinin, Beynəlxalq Münasibətlərin Təhlili Mərkəzi və yəhudi icmasının təmsilçilərindən ibarət nümayəndə heyətinin rəhbəri, Milli Məclisin Beynəlxalq münasibətlər və parlamentlərarası əlaqələr komitəsinin sədri Səməd Seyidov deyib. O bildirib ki, əvvəlki ABŞ Administrasiyası sayəsində ikili əlaqələr sıfır dərəcəsinə enmişdi.
"Ancaq 8 avqustdan sonra bunların hamısı dəyişdi. Minsk qrupunun ləğvi, 907-nin dayandırılması, bir neçə gün bundan əvvəl İşçi qrupuna ABŞ-nin həmsədr təyin etməsi, ən yüksək səviyyədə məmurların Azərbaycana gedib, Azərbaycanda Azərbaycan-Amerika münasibətlərini müzakirə etməsi yeni tarixdir. Bu tarixi biz Konqresdə, Senatda hiss edirik. Vaxt var idi, onlar bizimlə şəkil çəkdirmək belə istəmirdilər. Ona görə ki, erməni lobbisi var idi. İndi də var, ancaq Azərbaycan artıq fərqli Azərbaycandır və ABŞ də fərqli ABŞ-dir. İndi görüşlərin sayı gündən-günə artır. İndi senatorlar, konqresmənlər Azərbaycana gəlmək istəyirlər və gəlirlər", - deyə Səməd Seyidov bildirib.
Deputat qeyd edib ki, Azərbaycan güclüdür və haqq, ədalət yolunun ən yüksək səviyyədə təbliğatçısıdır: "Bu gün biz bunun şahidi oluruq və hesab edirəm ki, bu istiqamətdə əlaqələr inkişaf edəcək və biz daha çox nailiyyət görəcəyik. Biz istəyirik ki, ABŞ Konqresi və Senat 907-ci düzəlişi müzakirə edərək birdəfəlik aradan qaldırsın. Biz istəyirik ki, Azərbaycanla bağlı hələ də hər hansı təşəbbüsləri irəli sürüb, ümumi sülh məsələlərini zəhərləmək istiqamətində çalışan erməni lobbisi artıq başa düşsün ki, onlar bizə qarşı yox, ABŞ-nin maraqlarına qarşı işləyirlər. Bunu artıq Amerikanın ən yüksək səviyyəsində başa düşürlər".
Beləliklə, tezliklə bu düzəlişin ləğvi Azərbaycana əlverişli imkanlar yaradacaq. Ekspertlər hesab edirlər ki, bu addım ABŞ-nin Azərbaycana birbaşa dövlət yardımlarının həcmini artıracaq. İqtisadçı deputat Vüqar Bayramov deyib ki, 2024-cü ildə Azərbaycan ABŞ-dən cəmi 20 milyon dollar yardım alıb. Həmin il Ermənistan 92 milyon dollar, Gürcüstan isə 180 milyon dollarlıq Vaşinqton yardımından faydalana biliblər. Göründüyü kimi, ABŞ ötən il Azərbaycan ilə müqayisədə Ermənistana 4,6 dəfə, Gürcüstana isə 9 dəfə çox yardım ayrıb. 2024-cü ildə Ukrayna ABŞ-dən ən çox yardım alan dövlət olub. Rusiya ilə müharibə aparan ölkəyə il ərzində 16,4 milyard dollar ayrılıb. Efiopiya, İordaniya, Somali və Konqo daha çox yardım alan ilk beşliyi tamamlayıblar.
Rəşad BAXŞƏLİYEV,
"Azərbaycan"
