BMT-nin Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) yeni hesabatına görə, dünyada hər altı nəfərdən biri sağlamlıq və rifah üçün əhəmiyyətli təsirləri olan tənhalıqdan əziyyət çəkir.
AZƏRTAC BMT-nin məlumatına istinadla xəbər verir ki, yalnızlıq hər saat təxminən 100 ölümlə əlaqələndirilir. Bu, hər il 871 mindən çox ölüm deməkdir. Bunun əksinə olaraq, güclü sosial əlaqələr daha yaxşı sağlamlıq və daha uzun ömür ilə əlaqələndirilir.
ÜST sosial ünsiyyəti insanların bir-biri ilə əlaqə və qarşılıqlı təmas üsulları kimi müəyyən edir. Tənhalıq arzu olunan və real sosial münasibətlər arasında uçurum fonunda yaranan narahatlıq hissidir, sosial təcrid isə insanlar arasında əlaqələrin obyektiv olmamasına aiddir.
ÜST-nin Baş direktoru Tedros Adhanom Gebreyesus hesabatı şərh edərkən deyib: “Əlaqə imkanlarının sonsuz olduğu bu əsrdə getdikcə daha çox insan özlərini təcrid olunmuş və tənha hiss edir. Tənhalıq hər yaşda olan insanlara təsir etsə də, gənclər, həmçinin aşağı və orta gəlirli ölkələrdə yaşayan insanlar bu sindroma xüsusilə həssasdırlar.
Hesabatı dərc edən ÜST-nin sosial əlaqələr Komissiyasının həmsədri Çido Mpemba qeyd edib: “Hətta rəqəmsal əlaqələrin artdığı dünyada bir çox gənc özünü tənha hiss edir. Texnologiya həyatımızı yenidən formalaşdırdıqca, biz onun insan əlaqəsini gücləndirməsini təmin etməliyik”.
“Tənhalıqdan sosial əlaqəyə: daha sağlam cəmiyyətlərə gedən yolun planlaşdırılması” adlı hesabatda həddindən artıq ekran vaxtı və zərərli onlayn qarşılıqlı əlaqənin xüsusilə gənclərin psixi sağlamlığa mənfi təsirləri ilə bağlı narahatlıq ifadə edilir. Səhhətsizlik, aşağı gəlir və təhsil, tək yaşamaq, adekvat icma infrastrukturunun və dövlət siyasətinin olmaması, həmçinin rəqəmsal texnologiyaların müəyyən aspektləri də daxil olmaqla bir çox amil tənhalığa və sosial təcridə səbəb olur.
ÜST qeyd edir ki, yalnızlıq və sosial təcrid insult, ürək xəstəliyi, diabet, idrak qabiliyyətinin zəifləməsi və erkən ölüm riskini artırır. Tənha insanların depressiyaya düşmə ehtimalı iki dəfə yüksəkdir, həmçinin onlar yüksək narahatlıq keçirir və intihar halları da artır. Əksinə, sosial əlaqə həyat boyu qoruyucu faydalar təklif edir – iltihabı, ciddi xəstəlik riskini azaldır, psixi sağlamlığı təşviq edir və ömrü uzadır.
Hesabat beş əsas sahəyə yönəlmiş qlobal fəaliyyət üçün yol xəritəsini təqdim edir: siyasət, tədqiqat, müdaxilələr, təkmilləşdirilmiş ölçmə və ictimaiyyətin iştirakı. Bunların məcmusu sosial normaları yenidən formalaşdırmaq məqsədi daşıyır.
Sosial təcrid və tənhalığın fəsadları böyük olsa da, insanlar arasında fəal ünsiyyətin faydaları çoxdur. ÜST hökumətləri, icmaları və fərdləri sosial əlaqəni ictimai sağlamlıq prioritetinə çevirməyə çağırıb.
