26 Oktyabr 2024 09:30
1098
Səhiyyə
A- A+
Niyə xəstələnirik?

Niyə xəstələnirik?


Soyuq havaların gəlişi ilə insanlar tez-tez xəstələnir, qripə yaxalanırlar. Lakin bəzi insanlar da var ki, ümumiyyyətlə viruslara yoluxmurlar. Sanki gözgörünməz bir qalxanla viruslardan qorunurlar. 

ABŞ-nin Yale Universitetinin tədqiqatçıları bunun səbəbini araşdırıblar. Nəticələrə görə, bu vəziyyətin səbəbi qeyri-sağlam olmayan vərdişlər, insanın özünə vurduğu zərər və israrla təkrar etdiyi səhvlərdir. Daha az xəstələnmək, xəstələnəndə isə tez və asan sağalmaq ilk növbədə öz əlimizdədir.

İnsan orqanizmi təxminən 70 trilyon hüceyrədən ibarətdir. Səhhətimiz, fiziki və zehni fəaliyyətimiz bu mikrocanlılardan asılıdır. Əgər onlar sağlamdırsa, orqanizm də sağlam və gümrah olacaq. Əks halda isə orqanımız öz funksiyasını düzgün yerinə yetirə bilməyəcək. Nəticədə xəstəlik yaranacaq.

Orqanizm özünə zərər verən amilləri təmizləmək üçün immunitet sistemindən istifadə edir. Genetik quruluşumuz bəzi xəstəliklərə qarşı meyilli olur. Lakin genetik faktorlar dəyişməz taleyimiz deyil. Genlər səssiz, hərəkətsizdir, ta ki, aktivləşdirmək üçün siqnal alana qədər. Xəstəliklə əlaqəli bir genin olması mütləq həmin xəstəliyə yaxalanmaq demək deyil. Xəstəlik genlərini aktivləşdirəcək mənfi amillər azaldılsa, xəstəliyin yaranmasının da qarşısı alına bilər.  

Mütəxəssislər bildirirlər ki, soyuq viruslar vücuda daxil olduqda, burun və ağciyərdəki hüceyrələr qorunmaq üçün maneə yaradır. Tədqiqat zamanı burun hüceyrələrinin antiviral funksiyaya, bronxial hüceyrələrin isə oksidləşdirici stresə daha güclü reaksiya verdiyi məlum olub. Stresin orqanizmə vurduğu zərər düşündüyümüzdən də çoxdur. Araşdırmalar göstərib ki, stres səviyyəsi artdıqca, hüceyrələrin soyuq viruslara qarşı müdafiə mexanizmləri zəifləyir.

İmmun sisteminə mənfi təsir edən digər amil isə qidalanmadır. Zərərli və balanssız qidalanma nəticəsində son 10-15 ildə piylənmə halları demək olar ki, üç dəfə artıb. Digər tərəfdən, hər dörd insandan birində qaraciyər yağlanması, insulin müqaviməti və ürək-damar xəstəlikləri müşahidə edilir. 

Qidalanma hər canlıdakı kimi, insanın da təbiətinə uyğun olmalıdır. Təbiətdəki bəzi canlılar otla, bəziləri ətlə, bəziləri isə həm ətlə, həm də otla qidalanır. Hər bir canlının həzm orqanları özünə uyğun formalaşır. Təbiətə uyğun olmayan qidalar orqanizm tərəfindən yad maddə kimi qəbul olunur, qorunmaq üçün məhv edilir və ya zərərsizləşdirilir. Özünü qoruya bilmədikdə isə xəstəlik yaranır.

Qidaları uzun müddət saxlamaq üçün əlavə edilən konservantlar orqanizm üçün zərərlidir, onların "toxunduğu" zülal, yağ və şəkərlərin də keyfiyyəti aşağı düşür. Bunlar da bədən tərəfindən yad maddələr kimi qəbul edilir. Yediyimiz qidalar həzm sistemimiz tərəfindən ən kiçik hissələrə, zülallar amin turşularına, şəkərlər qlükozaya, meyvə və tərəvəzlər fruktozaya, vitaminlər minerallara, yağlar yağ turşularına parçalanır və bağırsaqdan sorulur. Proses pozulduqda bağırsaq florası zədələnir, xəstəliklər baş qaldırır.

Tədqiqatçılar hüceyrələrin zəifləməsinin səbəblərini daha dərindən araşdırmaq üçün burun hüceyrələrini nikotinə məruz qoyublar. Məlum olub ki, bu, hüceyrələri daha həssas edir. Bədənimiz bir infeksiya ilə qarşılaşdıqda immunitet sisteminin hüceyrələri aktivləşir və iltihabi prosesləri əlaqələndirən aşağı molekulyar çəki zülalları istehsal etməyə başlayır. Lakin tütün məmulatları bu prosesi ciddi şəkildə pozur.

İnsan immunitetini zəiflədən əsas amillərdən biri də gigiyenaya riayət etməməkdir. Bu bəzən fərdin özündən deyil, ətraf mühitdən də asılı olur. Ümumiyyətlə gigiyena şəraitinin pis olması, təmizlik qaydalarına fikir verilməməsi, lazımi qoruyucu tədbirlərin görülməməsi, bir sözlə, gigiyenik tədbirlərdən uzaqlaşmaq insanı viruslara qarşı müdafiəsiz edir.


Ülkər XASPOLADOVA,

"Azərbaycan"

Digər Xəbərlər

QƏZETİN ÇAP VERSİYASI

XƏBƏR LENTİ Bütün xəbərlər

Xüsusi şərtlərlə əmək pensiyası alanların sayı açıqlanıb

12:18
06 Noyabr

Prezident İlham Əliyev: Orta Dəhlizin rəqəmsallaşdırılması istiqamətində bir sıra layihələr icra olunur  

12:00
06 Noyabr

Nəbil Həddad: İqlim dəyişikliyinə qarşı mübarizədə din öz rolunu açıq şəkildə göstərir  

11:55
06 Noyabr

Fox News: Tramp 277 seçici səsini qazanıb

11:52
06 Noyabr

COP29 ərəfəsində ictimai iaşə obyektlərinin ekoloji dayanıqlılığının qiymətləndirilməsi yekunlaşıb

11:41
06 Noyabr

Prezident İlham Əliyev Bişkekdə Türk Dövlətləri Təşkilatı Dövlət Başçılarının 11-ci Zirvə görüşündə iştirak edir YENİLƏNİB  

11:25
06 Noyabr

Tramp Seçicilər Kollegiyasının 230 səsini, Harris isə 205 səsini qazanıb

11:20
06 Noyabr

Azərbaycanın daha bir veteran cüdoçusu dünya çempionu olub  

11:18
06 Noyabr

AMEA-da “Vətən sevgisindən Zəfər marşına” adlı tədbir təşkil edilib  

11:13
06 Noyabr

Opera və Balet Teatrının təqdimatında ilk dəfə "Nəsimi" operası tamaşaya qoyulacaq  

11:03
06 Noyabr

Bu gün Bakı metrosu işçilərinin peşə bayramıdır  

10:58
06 Noyabr

Bişkekdə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan ilə görüşü olub YENİLƏNİB-2

10:53
06 Noyabr

Azərbaycanın xarici işlər naziri TDT XİN Şurasının iclasında COP29-a hazırlıq işlərindən danışıb  

10:48
06 Noyabr

Azərbaycan diplomatı Bəhreyn qəzetində COP29 haqqında məqalə ilə çıxış edib  

10:43
06 Noyabr

Milli Kitabxanada Zəfər Günü münasibətilə virtual sərgilər təqdim olunub  

10:38
06 Noyabr

Bakıda yollardan birində svetoforların iş rejimi dəyişdirilib  

10:32
06 Noyabr

Dünya birjalarında neft ucuzlaşıb  

10:26
06 Noyabr

İqlim dəyişikliyi və insan hüquqları ilə bağlı müsabiqələr elan edilib  

10:20
06 Noyabr

Azərbaycan neftinin qiyməti 77 dolları ötüb  

10:15
06 Noyabr

Xankəndi və Füzuli şəhərlərinə onlayn ticarət platformalarından edilən sifarişlərin çatdırılmasına başlanılıb  

10:08
06 Noyabr

DİN: Ötən gün 45 cinayətin üstünün açılması təmin olunub  

09:47
06 Noyabr

ÇOX OXUNANLAR

OXUCU MƏKTUBLARI

NƏŞRLƏRİMİZ

TƏQVİM / ARXİV

BAŞ REDAKTORDAN

Hamımızın Azərbaycan adlı bir Vətəni var! Qoynunda dünyaya göz açdığımız, minbir nemətindən dadıb isti qucağında boya-başa çatdığımız bu əvəzolunmaz diyar azərbaycanlı adını qürur və iftixarla daşıyan hər kəs üçün müqəddəs və ülvidir.
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində zəfər çalaraq erməni işğalçılarını kapitulyasiyaya məcbur etdi, düşməni qovaraq ərazi bütövlüyünə nail oldu.
Bununla da Azərbaycan yeni inkişaf dövrünə qədəm qoydu.
Bu dövrdə dünyada mürəkkəb və ziddiyyətli proseslər davam etməkdədir!
Hələ də dünyada ədalətsizliklər mövcuddur!
Hələ də dünyada ikili standartlar var!
Hələ də dünyada güclülər zəiflərin haqqını tapdalamaq istəyir!
Odur ki, biz daima güclü olmalıyıq.
Güclü olmağın əsas şərti isə bizim birliyimizdir!
Dünyanın harasında yaşamağımızdan, hansı sahədə çalışmağımızdan asılı olmayaraq, əlbir və əlaqəli fəaliyyət göstərməyi bacarmalıyıq.
Azərbaycan naminə, onun dünyada yeri, yüksək nüfuzu uğrunda daim birlikdə mübarizə aparmalıyıq.
Yalnız bu halda anamız Azərbaycanı qoruya, yüksəldə və hamımız üçün qürur mənbəyinə çevirə bilərik.
Ulu yurdumuzun adını daşıyan "Azərbaycan" qəzeti də bu amala xidmət edir.
Əziz azərbaycanlılar! Sizi Azərbaycan naminə, övladlarımızın firavan və xoşbəxt gələcəyi uğrunda əlbir və əlaqəli fəaliyyətə çağırıram!