24 Aprel 2022 00:44
1508
Elm və texnika
A- A+
İlk peyvənd

İlk peyvənd

 

Tarix boyu yoluxucu xəstəliklər insanlara böyük təhlükə yaradaraq bir çox halda onların həyatlarına son qoyan səbəb kimi bilinirdi. Hazırda isə yoluxucu viruslara qarşı peyvəndlər doğulan andan hər kəsə tətbiq edilir. Tibbin bu yeniliyi ilə insanlar xəstəliklərdən qurtula bilirlər.

Yoluxucu xəstəliyə qarşı hazırlanmış ilk peyvəndin maraqlı tarixçəsi var.  İlk peyvənd çiçək xəstəliyinə qarşı yaradılıb. Çiçək xəstəliyinin tarixi isə qədimdir. Eramızdan əvvəl X minillikdə müşahidə edilən xəstəlik Afrikanın şimalından Hindistana qədər yayılıb. Hətta Misir fironu V Ramzesin mumiyalanmış başında da bu xəstəliyə rast gəlinib. Avropada V-VII əsrlər arasında yayılan xəstəlik daha sonra Orta əsrlərdə epidemiyaya çevrilib.

XVIII əsrdə Avropada hər il 400 min insan çiçək xəstəliyindən ölüb, sağ qalanların üçdəbiri isə görmə qabiliyyətini itirib. Bununla da ölümün nisbəti dəyişib, sağ qalanların əksəriyyətində yara izləri müşahidə edilib. Daha çox ölüm halları isə körpələr arasında baş verib.

İlk dəfə çiçək xəstəliyinin vaksini Edvard Cenner tərəfindən 1796-cı ildə 13 yaşlı uşağa vurulub. O, icadı ilə vaksinologiyanın banisi hesab olunur. Peyvənd olunduqdan sonra çiçək xəstəliyinə qarşı uşağın orqanizmində immunitet formalaşmağa başlayıb. Bununla da vaksinin kütləvi istehsalı və tətbiqinə başlanılıb. XVIII-XIX əsrlərdə tətbiq edilən peyvənd nəticəsində dünya əhalisi arasında kütləvi immunitetin formalaşması ilə artıq çiçək xəstəliyinin ölümcül təhlükəsi sovuşub.

Hazırda peyvənd olunma erkən yaşlardan, hətta doğulan andan etibarən aparılır. Uşaqlar kiçik vaxtlarında təhlükəli xəstəliklərə daha çox məruz qaldıqlarından və yeni orqanizm müdafiəyə hazırlıqlı olmadığından peyvəndlənmənin erkən edilməsi zəruridir.

Digər Xəbərlər

QƏZETİN ÇAP VERSİYASI

XƏBƏR LENTİ Bütün xəbərlər

Türkiyə qırıcıları ölkənin hava məkanını pozan PUA-nı endirib  

22:32
15 Dekabr

Güləş ulduzları Xankəndidə məktəblilərlə görüşüb  

22:27
15 Dekabr

Prezident Ərdoğan: Türkiyə insan hüquqları sahəsində dünyaya dərs verib

22:06
15 Dekabr

Premyer Liqa: “Neftçi” xal itirib  

21:03
15 Dekabr

Həştərxan vilayətinin nümayəndə heyəti Qubadlıya səfər edib 

20:36
15 Dekabr

Quru Qoşunlarında “Konstitusiya və Suverenlik İli” ilə bağlı tədbirlər keçirilib  

19:26
15 Dekabr

Ali Məclisin payız sessiyasının növbəti iclası keçirilib  

19:24
15 Dekabr

Baş prokuror Qətərdə işgüzar səfərdədir  

19:21
15 Dekabr

ADSEA abonentlərə müraciət edib  

19:20
15 Dekabr

Cəlilabadda vətəndaşların daşınmaz əmlakla bağlı müraciətlərinə baxılıb  

19:10
15 Dekabr

Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzi BMT Sivilizasiyalar Alyansının 11-ci Qlobal Forumuna tərəfdaşlıq edib  

18:26
15 Dekabr

Suveren yaşıl istiqrazlar üzrə İşçi Qrupun ilk iclası keçirilib  

18:23
15 Dekabr

UNESCO-nun mənzil-qərargahında memar Əcəmi Naxçıvaninin 900 illiyinə həsr edilmiş sərgi açılıb  

18:16
15 Dekabr

Hakan Fidan: Türkiyə vasitəçilik sahəsində dünya liderləri sırasındadır  

18:11
15 Dekabr

Azərbaycanda pambıq yığımı yekunlaşır, sahələrdən 356 min tona yaxın xam pambıq yığılıb  

17:43
15 Dekabr

"Sualtı Hücum Dəniz Xüsusi Təyinatlısı" kursunun buraxılış mərasimi keçirilib  

17:41
15 Dekabr

Agentliyin əməkdaşları qan verdilər  

17:35
15 Dekabr

Ukrayna ilə bağlı sülh planı ətrafında nə baş verir?

17:26
15 Dekabr

İdmanımızın yeni ulduzu

17:25
15 Dekabr

Xalq yazıçısı Elmira Axundovanın Ulu Öndərə həsr olunmuş “Sizin aranızda ən böyük dissident mən idim” adlı ikicildlik kitabının təqdimatı keçirilib  

17:16
15 Dekabr

Dövlət Gömrük Komitəsinin sədri Zaqatalada vətəndaşlarla görüşüb  

17:07
15 Dekabr

ÇOX OXUNANLAR

OXUCU MƏKTUBLARI

NƏŞRLƏRİMİZ

TƏQVİM / ARXİV

BAŞ REDAKTORDAN

Hamımızın Azərbaycan adlı bir Vətəni var! Qoynunda dünyaya göz açdığımız, minbir nemətindən dadıb isti qucağında boya-başa çatdığımız bu əvəzolunmaz diyar azərbaycanlı adını qürur və iftixarla daşıyan hər kəs üçün müqəddəs və ülvidir.
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində zəfər çalaraq erməni işğalçılarını kapitulyasiyaya məcbur etdi, düşməni qovaraq ərazi bütövlüyünə nail oldu.
Bununla da Azərbaycan yeni inkişaf dövrünə qədəm qoydu.
Bu dövrdə dünyada mürəkkəb və ziddiyyətli proseslər davam etməkdədir!
Hələ də dünyada ədalətsizliklər mövcuddur!
Hələ də dünyada ikili standartlar var!
Hələ də dünyada güclülər zəiflərin haqqını tapdalamaq istəyir!
Odur ki, biz daima güclü olmalıyıq.
Güclü olmağın əsas şərti isə bizim birliyimizdir!
Dünyanın harasında yaşamağımızdan, hansı sahədə çalışmağımızdan asılı olmayaraq, əlbir və əlaqəli fəaliyyət göstərməyi bacarmalıyıq.
Azərbaycan naminə, onun dünyada yeri, yüksək nüfuzu uğrunda daim birlikdə mübarizə aparmalıyıq.
Yalnız bu halda anamız Azərbaycanı qoruya, yüksəldə və hamımız üçün qürur mənbəyinə çevirə bilərik.
Ulu yurdumuzun adını daşıyan "Azərbaycan" qəzeti də bu amala xidmət edir.
Əziz azərbaycanlılar! Sizi Azərbaycan naminə, övladlarımızın firavan və xoşbəxt gələcəyi uğrunda əlbir və əlaqəli fəaliyyətə çağırıram!