Türk Dövlətləri Təşkilatına (TDT) üzv ölkələrin dövlət və hökumət başçılarının Macarıstanda keçirilən qeyri-rəsmi Zirvə görüşü Türk dünyasının konsolidasiyasında mühüm həlqə oldu. Tarixdə ilk dəfə türk dövlətlərinin liderləri Avropaya toplaşaraq “vahid türk ailəsi” ideyasına sadiq olduqlarını nümayiş etdirdilər. Bu fikri AZƏRTAC-a müsahibəsində Türkiyənin Azərbaycandakı sabiq səfiri, “İMZA” İctimai İnkişafa Dəstək İctimai Birliyinin Türkiyədəki nümayəndəsi Hulusi Kılıç TDT-nin Budapeştdə keçirilən Zirvə görüşünün yekunlarını şərh edərkən deyib.
Kılıç zirvəyə ev sahibliyi edən Macarıstanın Baş naziri Viktor Orbanın mövqeyini yüksək qiymətləndirib. O qeyd edib ki, hökumətin başçısı Macarıstan xalqının maraqlarının və Budapeştin, o cümlədən Avropa İttifaqı çərçivəsində müstəqil kursunun hər şeydən üstün olduğunu nümayiş etdirib.
O, TDT-nin qeyri-rəsmi Zirvə görüşünün Budapeştin nüfuzunu artırdığına, Qazaxıstandan tutmuş Macarıstana qədər geniş bir sahədə əsl tərəfdaşlığın “ünvanının” türk dövlətləri olduğunu açıq şəkildə ifadə etdiyinə əminliyini ifadə edib.
H.Kılıç deyib: “Türk dövlətlərinin geosiyasi mövqeyi, enerji və logistika potensialı fonunda TDT ölkələrinin siyasi, iqtisadi və hərbi qüdrəti qürur mənbəyidir”. Sabiq səfir Budapeştdə keçirilən Zirvə görüşünün Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Türk dünyasında münasibətlərin prioritetliyi ilə bağlı dediyi sözlərin nə qədər doğru olduğunu bir daha nümayiş etdirdiyini vurğulayıb.
O, həmçinin TDT-nin inkişafında Prezident İlham Əliyevin rolunu tarixi adlandırıb. “Türkiyənin Bakıda səfiri olduğum vaxtlarda türk dövlətlərinin rəhbərlərinin görüşləri müntəzəm xarakter daşımırdı. Amma 2009-cu il oktyabrın 3-də Naxçıvanda keçirilən türk dövlətləri başçılarının Zirvə görüşü ilə hər şey dəyişdi. Ölkələrimiz arasında əməkdaşlığa güclü təkan verən mühüm sazişlər imzalandı”, -deyə H.Kılıç qeyd edib.
Onun sözlərinə görə, müasir Azərbaycan səkkizi Aİ üzvü olmaqla, on Avropa ölkəsinin enerji təhlükəsizliyinə töhfə verən dövlətdir. “Bakının Cənubi Qafqazda mövqeləri möhkəmlənir və Azərbaycanın regiondakı əsas rolu hamı tərəfindən tanınır”, - deyən H.Kılıç, həmçinin digər türk dövlətlərinin – Türkiyə, Qazaxıstan, Özbəkistan və Qırğızıstanın təşkilatın beynəlxalq nüfuzunun artmasına verdiyi töhfələrin əhəmiyyətini qeyd edib.
O, eyni zamanda, Budapeştdə TDT-nin qeyri-rəsmi Zirvə görüşünün iştirakçıları arasında Türkmənistan və Şimali Kipr Türk Cümhuriyyətinin (ŞKTC) liderlərinin iştirak etməməsini “ciddi” problem adlandırıb. “Əminəm ki, Aşqabadın TDT-yə daxil olması bütün Türk dünyasının mövqeyini gücləndirəcək. Şərqi Aralıq dənizində strateji mövqeyə malik olan ŞKTC-nin daha fəal inteqrasiyası da vacibdir”, - deyən H. Kılıç Lefkoşanın blokadaya alınmasını və təcridini ədalətsiz adlandırıb.
O, türk dövlətlərinin yaxınlaşmasının son nəticədə ümumi bazarın yaradılmasına və TDT daxilində şəxsiyyət vəsiqəsi əsasında vətəndaşların gediş-gəlişinə maneələrin aradan qaldırılmasına gətirib çıxaracağına ümid etdiyini bildirib.
“Bu gün Türk Dövlətləri Təşkilatı regional və qlobal proseslərə təsir edən siyasi, iqtisadi və hərbi güc amilidir. Əminəm ki, TDT liderlərinin iradəsi sayəsində təşkilat qlobal təsir faktoruna çevriləcək. İlin sonunda təşkilatın Azərbaycanda keçirilməsi nəzərdə tutulan Zirvə görüşü TDT-ni daha da gücləndirəcək, keyfiyyətcə yeni səviyyəyə qaldıracaq”, -deyə Türkiyənin sabiq səfiri əminliyini ifadə edib.
