Donald Tramp iki həftə ərzində qərar verəcəyini deyir
Qarşıdurmanın səkkizinci günündə İran ərazisindən raketlərin atılmasından sonra İsrailin cənubundakı bir neçə bölgədə hava hücumu xəbərdarlığı elan olunub. Bu, ilk növbədə, Birussebi şəhərinə təsir edib. Maşınlara və binalara ziyan dəyib.
Dünən səhər saatlarında İranın ballistik raketi İsrailin cənubundakı Beer - Şeva şəhərinə düşüb. "Times of Israel" yazır ki, raket hava hücumundan müdafiə sistemləri tərəfindən tutula bilməyib və yaşayış binalarının yaxınlığında partlayıb. Nəticədə 5 nəfər yüngül xəsarət alıb. Amma binalara xeyli ziyan dəyib.
İranın paytaxtı Tehran səmasında isə İsrailə məxsus iki pilotsuz uçuş aparatı (PUA) vurulub. Bu barədə İranın "Mehr" xəbər agentliyi İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun (SEPAH) komandanlığının bəyanatına istinadən məlumat yayıb. Açıqlamaya görə, bir kamikadze pilotsuz uçan aparat Tehranın cənubundakı Şəhre Rey bölgəsində, digər mini PUA isə Tehran Neft Emalı zavodunun ərazisində zərərsizləşdirilib.
İsrail Hərbi Hava Qüvvələri iyunun 20-nə keçən gecə Tehrandakı hərbi obyektlərə və nüvə tədqiqat mərkəzinə də zərbələr endirib. İsrail Ordusunun məlumatına görə, əməliyyatda 60 hərbi təyyarə 120 bomba atıb. İsrail Müdafiə Nazirliyinin "Teleqram" kanalında verdiyi açıqlamada deyilir ki, hərbi aviasiya cümə günü səhər İranın qərbindəki raket anbarları və buraxılış sistemlərinə hücum edib: "25-dən çox qırıcı təyyarə İranın Təbriz və Kirmanşah bölgələrində 35-dən çox raket anbarı obyektinə və infrastruktur komponentlərinə zərbələr endirib və onları zərərsizləşdirib". Qeyd olunur ki, zərbələrin hədəfləri İsrail Hərbi Kəşfiyyat İdarəsi tərəfindən müəyyən edilib.
"Associated Press" isə xəbər verir ki, İsrail təyyarələri gecə saatlarında Xəzər dənizi sahilindəki Rəşt şəhərinə hücum edib. Agentliyin məlumatına görə, zərbələrdən əvvəl İsrail hərbçiləri yerli sakinlərə xəbərdarlıq edib ki, Rəştin mərkəzindən bir neçə kilometr cənub-qərbdə yerləşən sənaye zonasından uzaq olsunlar.
İsrail İran ərazisinə zərbələr endirərkən Təbriz Beynəlxalq Hava Limanı yaxınlığında yerləşən əraziyə də hücum edib. Bu barədə ISNA agentliyi Şərqi Azərbaycan valiliyinin bəyanatına istinadən xəbər verir. Yerli mənbələrin məlumatına görə, hücum nəticəsində ərazidə yerləşən radiolokasiya obyekti vurulub. Bundan əlavə, İsrail qüvvələrinin Ərdəbildə raket buraxılış qurğusuna və Tehrandakı mənzilə hücum etdiyi bildirilir.
Bu arada, ABŞ Fordoda İranın uranın zənginləşdirilməsi zavoduna zərbələr endirmək üçün taktiki nüvə silahından (TNW) istifadə ehtimalını etiraf edib. Eyni zamanda "Fox News" telekanalının xəbərinə görə, Amerika hərbçiləri İranın nüvə zavodunu məhv edə biləcək bunker əleyhinə bombalarının effektivliyinə şübhə etmirlər.
Bundan əvvəl Axios yazmışdı ki, ABŞ Prezidenti Donald Tramp 13,6 ton ağırlığında supergüclü GBU-57 bombasının 90 metr dərinlikdə yerləşən yeraltı obyekti etibarlı şəkildə məhv etmək qabiliyyətinə şübhə edir. ABŞ Müdafiə Nazirliyinin bir hissəsi olan Müdafiə Təhdidlərinin Azaldılması Agentliyi (DTRA) hesablamışdır ki, Fordodakı nüvə obyektini ləğv etmək üçün əvvəlcə torpağı adi bombalarla yumşaltmaq, sonra isə bombardmançı təyyarədən nüvə silahını atmaq lazımdır.
İranın xarici işlər naziri Abbas Əraqçi isə cümə günü bildirib ki, İsrail İran ərazisinə zərbələri dayandırmayınca, Tehran ABŞ-lə danışıqlar aparmaq niyyətində deyil. "Əl -Ərəbiya" nəşri nazirin sözlərindən sitat gətirib: "Amerikalılar dəfələrlə ciddi danışıqlara çağıran mesajlar göndəriblər. Amma biz bunu açıq şəkildə bildirdik: hücum dayandırılmayana qədər diplomatiya və dialoqa yer qalmayacaq".
İran xarici işlər nazirinin müavini Səid Xətibzadə də BBC-yə müsahibəsində indiki mərhələdə ABŞ-lə danışıqların mümkünlüyünü rədd edib: "Biz diplomatik yanaşmaya sadiqik. Nə qədər ki, bu təcavüz davam edəcək, əlbəttə ki, heç bir danışıqlar gündəmdə olmayacaq". Eyni zamanda "təcavüzü dayandırmaq" şərti ilə diplomatik həll yollarına qayıtmağı da istisna etməyib.
Bundan əvvəl xəbər verilmişdi ki, cümə günü İsveçrədə Böyük Britaniya, Fransa və Almaniya XİN rəhbərlərinin Əraqçi ilə görüşü olacaq. Qərb mediası İran tərəfinin danışıqlarda iştirak edəcəyini təsdiqlədiyini yazıb. Ehtimal olunur ki, görüşdə ABŞ və İran arasında böhranın diplomatik yolla həlli müzakirə ediləcək.
Bu arada, İranın ali dini lideri Əli Xameneinin müşaviri Əli Şamxani bildirib ki, o, İsrailin zərbələri nəticəsində həlak olmayıb və hazırda xəstəxanada müalicə olunur. Bu barədə onun "Mehr" xəbər agentliyi vasitəsilə yayılan bəyanatında deyilir. Müşavirin vəziyyəti sabit qiymətləndirilir. Əli Şamxani İranın nüvə proqramı ilə bağlı ABŞ-lə danışıqlar aparan nümayəndə heyətinin tərkibində olub.
BMT sözçüsü Paskal Simin verdiyi son məlumata görə, İranın xarici işlər naziri Abbas Əraqçi dünən BMT-nin İnsan Haqları Şurasında çıxış edib. Görüşdən əvvəl Əraqçi deyib ki, BMT Təhlükəsizlik Şurasının iclasında İsrailin 1981-ci ildə İraqın nüvə obyektinə hücumuna cavab olaraq yekdilliklə qəbul edilmiş 487 saylı qətnaməni dəstəkləməsi və icra etməsi son dərəcə vacibdir: "Bu qətnamənin mətni aydındır: nüvə obyektlərinə hər hansı hərbi hücum bütün MAQATE-nin təhlükəsizlik tədbirləri rejiminə və nəhayət, "Nüvə silahının yayılmaması haqqında" müqaviləyə hücumdur. Bu, təkcə keçmiş fəaliyyətlərə deyil, həm də nüvə obyektlərinə qarşı güc tətbiqi hədəsinə və ya tətbiqinə qarşı aydın hüquqi standart yaradan gələcək davranışa da aiddir".
Cenevrədə İran, Avropa İttifaqı, Böyük Britaniya, Fransa və Almaniyanın xarici işlər nazirləri arasında ölkədəki vəziyyətlə bağlı danışıqlar başa çatıb. BBC xəbər verir ki, iştirakçılar İranı ABŞ-lə danışıqlar masasına qayıtmağa çağırıblar. Tehran bundan əvvəl hərbi əməliyyatlar bitənə qədər bunu etməyəcəyini bəyan etmişdi. Böyük Britaniyanın xarici işlər naziri Devid Lemmi deyib ki, Avropa ölkələri İranın nüvə silahına malik ola bilməyəcəyini "açıq şəkildə bəyan ediblər". Tehran uzun illərdir ki, hərbi nüvə proqramının mövcudluğunu rəsmən inkar edir.
Cenevrədə tərəflər nüvə və daha geniş məsələlər üzrə təmasları davam etdirmək barədə razılığa gəliblər.
Rizvan CƏFƏROV,
"Azərbaycan"
