"Bahar" və "Qum-dəniz"in yenidən işlənməsini sürətləndirmək üçün tərəfdaşlıq sazişi imzalanıb
Xəzərin Azərbaycan sektorundakı "Bahar" və "Qum-dəniz" yataqlarının yenidən işlənməsini sürətləndirmək üçün SOCAR və SLB şirkətləri tərəfdaşlıq edəcəklər. Bu şirkətlərin cari ayın əvvəlində imzaladıqları sənəd həmin məqsədi daşıyır.
Bu tərəfdaşlıq perspektivli hasilat zonalarının müəyyənləşdirilməsini, hərtərəfli rezervuar modelləşdirməsinin işlənib hazırlanmasını və yataqlarda Erkən Hasilat Sxemini (EPS) dəstəkləmək üçün quyu və qazma qurğuları proqramlarının layihələndirilməsini nəzərdə tutur.
Layihə SOCAR-ın neft hasilatını artırmaq və yetkin dəniz aktivlərinin istismar müddətini uzatmaq üzrə uzunmüddətli strategiyasında mühüm rol oynayacaq. Bu təşəbbüs əməliyyat səmərəliliyini və davamlılığı təmin etməklə yanaşı, hasilatı sürətləndirmək üçün praktik inkişaf ssenarilərini hazırlayacaq.
Əvvəla qeyd edək ki, sözügedən hər iki yataq Azərbaycan neftçiləri tərəfindən kəşf olunub və keçən əsrdən fəaliyyətdədir. Bakı şəhərindən cənub-şərq istiqamətdə 21 kilometr məsafədə yerləşən "Qum-dəniz" neft yatağının dərinliyi 1-2 metrdən 14-15 metr intervalında dəyişir. 1961-ci ildə kəşf olunmuş bu yataq 120 kvadratkilometr sahəni əhatə edir. Uzun illərdir istismar olunmasına baxmayaraq, burada hələ xeyli neft və qaz ehtiyatının olduğu proqnozlaşdırılır.
İşlənməyə başlandığı vaxtdan indiyədək "Qum-dəniz" yatağında 500-ə yaxın quyu qazılıb, 29 milyon tondan artıq neft və 128 milyard kubmetrə qədər qaz hasil edilib.
"Bahar" yatağı isə dənizdə paytaxtımızdan 40 kilometr cənub-şərqə doğru yerləşir. Bu yataq digərindən ehtiyatlarının qaz-kondensat olması ilə seçilir. Yataq 1968-ci il mart ayının 21-də kəşf olunub və növbəti ildən sənaye işlənməsinə verilib. "Bahar" yatağında indiyədək 200-dən artıq quyu qazılıb və onlar 13 milyon ton kondensat, milyardlarla kubmetr qaz verib. Bu yatağın da qalan ehtiyatları barədə proqnozlar nikbindir.
Onu da deyək ki, hazırda hər iki yataqda hasilat müasir texnologiyalara və ekoloji standartlara uyğun həyata keçirilir. Bu yanaşma həm hasilatın səmərəliliyini artırır, həm də Xəzər dənizinin təbii mühitinin qorunmasına şərait yaradır. Gələcəkdə hasilatın artırılması və yeni texnologiyaların tətbiqi ilə bu yataqların ölkə iqtisadiyyatına töhfəsinin daha da artacağı gözlənilir.
Qaldı ki, sözügedən yataqların işlənməsinin sürətlənməsində SOCAR-la tərəfdaşlıq edən şirkətə, bu, əvvəllər "Schlumberger" adlanan və Azərbaycanda yaxşı tanınan SLB-dir. SLB neft və qaz hasilatı sahəsində dünyanın ən böyük xidmət şirkətlərindən biridir. ABŞ-nin bu neft nəhənginin əsas əməliyyat mərkəzləri Hyuston, Paris, London və Haaqada yerləşir. Qurum neft və qaz sektoruna texnologiyalar, layihə menecmenti və digər xidmətlər sahəsində ixtisaslaşıb.
Layların inteqrasiya olunmuş qiymətləndirilməsi, quyuların tikintisi, hasilatın idarə edilməsi və karbohidrogen emalı üzrə aparıcı qlobal texnoloji təchizatçı olan şirkət Azərbaycanla yanaşı, dünyanın 100-dən çox ölkəsində fəaliyyət göstərir. SLB enerji dekarbonizasiyasının gələcəyinə baxışını vurğulayaraq dünyanın ən böyük neft-mədən xidmətləri şirkətindən qlobal texnoloji şirkətinə çevrilməyi hədəfləyir.
Təsadüfi deyil ki, sözügedən imzalanma mərasimində SOCAR-ın İşlənmə və Hasilat Əməliyyatları seqmenti üzrə vitse-prezidenti Babək Hüseynov bu iki şirkət arasındakı uğurlu əməkdaşlıq əlaqələrindən bəhs edib. Layihənin qabaqcıl üsullardan istifadə etməklə yetkin yataqlarda hasilatı optimallaşdırmaq istiqamətində atılan mühüm addım olduğunu diqqətə çatdırıb, "Bahar" və "Qum-dəniz" yataqlarının yenidən qurulmasının növbəti mərhələlərinin texniki əsasının qoyulacağına inam bəsləndiyini bildirib.
Mütəxəssislərin fikrincə, SOCAR ilə SLB şirkəti arasında Xəzər dənizindəki "Bahar" və "Qum-dəniz" yataqlarının yenidən işlənməsini sürətləndirməklə bağlı imzalanmış tərəfdaşlıq sazişi aktivində olan dəniz yataqlarının istismar müddətini uzatmaq və karbohidrogen hasilatını artırmaqla bağlı SOCAR-ın uzunmüddətli strategiyasının tərkib hissəsidir. Saziş qarşıdakı illərdə qoyulacaq sərmayələr qarşılığında hər iki yataqda perspektivli hasilat zonalarının müəyyənləşdirilməsinə və aktiv quyu fondunun artırılmasına səbəb olacaq. Bu da hasilat göstəricilərinin artması ilə nəticələnəcək.
Flora SADIQLI,
"Azərbaycan"
jpg_1762973331.jpg)
