62 il əvvəl dəniz neftinin erası burada başlandı
"Neft Daşlarında işləyən hər kəs ən böyük hörmətə layiq bir insandır. Orada işləməyən, oranı görməyən,
oranı ziyarət etməyən insan bunu təsəvvür edə bilməz". Bu sözləri neçə illər əvvəl ulu öndər Heydər Əliyev deyib. Bəli, Neft Daşlarını gərək gözlərinlə görəsən.
Onu təsəvvürdə canlandırmaq, təxəyyüldə yaratmaq mümkün deyil. Çünki bənzərsizdir, analoqu yoxdur.
"Neft Daşları" karbohidrogenlərlə zəngin dəniz yatağıdır. Tarix onun "doğuluş"unu öz yaddaşında belə qoruyub saxlayır: "...1948-ci ildə 23 nəfərdən ibarət ilk dəniz neftçiləri dəstəsi birinci quyunun kəşfiyyatına başladı. Böyük neft təşkilatçısı Sabit Orucovun, geoloq Ağaqurban Əliyevin və qazma sahəsində zəngin təcrübəyə malik mühəndis Yusif Səfərovun təklifi ilə əlavə xərclərə yol verməmək və işçi qüvvəsinə qənaət etmək üçün Bakı gəmi təmiri zavodlarından istifadədən silinmiş 7 iritonnajlı gəmi gətirilərək "Qara daşlar"ın yanında basdırıldı. Süni buxta yaradıldı. Qəhrəmanlıq mücəssəməsi olan əfsanəvi "7 gəmi adası" Xəzərin fatehlərini fırtınalardan qoruyan sığınacağa və dənizin dərin qatlarına nüfuz etmək üçün istinad nöqtəsinə çevrildi... Usta Mixail Kaveroçkinin başçılıq etdiyi qazmaçılar briqadasının 1 saylı quyudan götürdüyü nümunə 100 tona yaxın ilk neft fontanının yaxınlaşmasından xəbər verirdi. 1949-cu il noyabrın 7-də quyu fontan vurdu".
Bununla da dünyada dəniz neftinin erası başlandı. Sonrakı illərdə Neft Daşlarında tikinti işləri geniş vüsət aldı. 1951-ci ildən estakada və meydançaların tikintisinə, hidrotexniki qurğuların, kommunikasiya xətlərinin, istehsal və yaşayış təyinatlı obyektlərin inşasına başlandı. Bu isə dünyada analoqu olmayan Neft Daşları adlı şəhərin qurulmasının başlanğıcı idi.
Neft Daşlarını "möcüzələr adası" adlandırıblar. Lakin Neft Daşları reallıqdır, əfsanəyə bənzəsə də, əsl həqiqətdir. O, işləyən, yaşayan, qurub-yaradan şəhərdir.
Burada beş və doqquzmərtəbəli yataqxanalar, vertolyot meydançası, tibbi-sanitar hissə, mağazalar var. Bu şəhərin sakinləri yalnız neftçilərdir. Neftçilər dedikdə yalnız dənizin dərin qatlarından nefti çıxaranlar deyil, böyük neftçi "ailə"sinin bütün üzvləri - geoloqlar, kəşfiyyatçılar, qazmaçılar, inşaatçılar, rabitəçilər, energetiklər, nəqliyyatçılar və xidmət sahələrində çalışanlar nəzərdə tutulur. Onlar təkcə "Neft Daşları" Neft və Qazçıxarma İdarəsinin deyil, neçə-neçə digər müəssisə və təşkilatın nümayəndələridir. Növbələşərək işləyirlər - hər ayın yarısını dənizdə olurlar. Sonrakı yarım ayı isə quruda, ev-eşiklərində keçirirlər.
Onların birgə əməyi ilə Xəzərin dərinliklərindəki neft və qaz çıxarılıb xalqın istifadəsinə verilir. Bu dəniz yatağı 62 il istismar olunsa da, ehtiyatları hələ boldur. Burada təzə quyular qazılır, lazım gəldikdə yeni özüllər quraşdırılır. Ölkə Prezidenti İlham Əliyev əfsanəvi şəhərin gələcəyinə ümid və inam ifadə edərək demişdir: "Neft Daşları hələ uzun illər Azərbaycana çox ləyaqətlə xidmət edəcəkdir".
Neft Daşları yaşı artdıqca cavanlaşan bir şəhərdir. Onun siması son dövrlərdə xüsusilə dəyişib. Sanki bu şəhər "möcüzə" sözünü öz taleyinə əbədi həkk edib. Onun sakinləri bu gün də hamını öz işləri və əməlləri ilə heyrətə gətirirlər. Polad estakadalar üstündə yaşıl ağaclar əkiblər (bunun üçün qurudan torpaq gətiriblər), Xəzərin fırtınalı qoynunda park salıblar, "Çay evi" tikiblər...
Ümummilli liderin həmişə neftçilərin qayğısına qalması, dəniz neftinin gələcəyi üçün qlobal işlər görməsi burada bir an belə unudulmur. Xəzər neftçiləri ulu öndərə məhəbbət və ehtiram əlaməti olaraq öz şəhərlərinin mərkəzində "Heydər Əliyev muzeyi" yaradıblar.
Neft Daşları həm də ona görə əhəmiyyətlidir ki, Xəzərdəki yeni-yeni yataqların kəşfinə yol açıb. Neft Daşları olmasaydı, bu gün nə "Çıraq" olardı, nə "Günəşli", nə də "Şahdəniz"...
Flora SADIQLI,
"Azərbaycan"