İlin əvvəlindən iki böyük elektrik stansiyasının təməli qoyulub
Ümumdaxili məhsulda və sənaye istehsalında artımların qeydə alındığı 2022-ci il Azərbaycan üçün başqa sahələrdə də yüksəlişlə əlamətdardır.
Bu ilin ilk üç ayında Azərbaycanda generasiya güclərinin artırılması, elektrik enerjisi ilə təchizatda etibarlılığın və dayanıqlılığın gücləndirilməsi baxımından həyata keçirilən layihələr göstərir ki, Prezident İlham Əliyevin inkişaf strategiyası ölkəmizə yeni uğurlar gətirməkdə davam edir.
Azərbaycan həm də elektrik enerjisi ixrac edən dövlətdir
Xatırladaq ki, yanvarın 13-də Prezident İlham Əliyevin iştirakı ilə 240 MVt gücündə “Xızı-Abşeron” Külək-Elektrik Stansiyasının təməlinin qoyulması, fevral ayının 8-də dövlətlərarası strateji əhəmiyyətə malik “Yaşma” qovşaq yarımstansiyasının, fevralın 11-də “Qobu” Enerji Qovşağına daxil olan “Qobu” yarımstansiyasının və 385 meqavatlıq “Qobu” Elektrik Stansiyasının, fevralın 14-də “Ağdam-1”, “Ağdam-2” yarımstansiyalarının, o cümlədən “Qarabağ” Regional Elektrik Şəbəkəsinin Rəqəmsal İdarəetmə Mərkəzinin və “Ağcabədi” yarımstansiyasının açılışı göstərdi ki, respublikamızın enerji dayanıqlılığının artırılması ilə bağlı bütün vəzifələr sürətlə yerinə yetirilir.
Ümumiyyətlə, generasiya güclərinin artırılması Prezident İlham Əliyevin inkişaf siyasətinin prioritetlərindən birini təşkil edir.
Təsadüfi deyil ki, regionların inkişafına dair dövlət proqramlarında bununla bağlı yeni vəzifələr və hədəflər müəyyənləşdirilib. Hələ 2006-cı ildə Astarada, Naxçıvanda, Şəkidə, Xaçmazda istifadəyə verilən və hər birinin gücü 87 meqavat olan elektrik stansiyaları artan iqtisadi ehtiyacların qarşılanmasına uğurla xidmət etdi. 2007-ci ildə gücü 105 meqavat olan “Bakı” Elektrik Stansiyasının, 2008-ci ildə 300 meqavat olan “Səngəçal” Elektrik Stansiyasının, 2009-cu ildə 525 meqavat gücündə “Sumqayıt” Elektrik Stansiyasının və 105 meqavatlıq “Şahdağ” elektrik stansiyasının, 2013-cü ildə 780 meqavat gücündə “Cənub” Elektrik Stansiyasının, 2019-cu ildə 400 meqavat gücü olan “Şimal-2” stansiyasının istismara verilməsi respublikamızın generasiya gücünün artırılmasında böyük rol oynadı.
Bu illərdə ölkəmizin müxtəlif yerlərində kiçik su-elektirk stansiyaları, o cümlədən modul tipli stansiyalar da tikilib ki, onlar da artan iqtisadi potensiala adekvat olaraq respublikamızın yüksəlişinə böyük töhfələr verir. Xatırladaq ki, 2003-cü ilə qədər Azərbaycanda cəmi 10 elektrik stansiyası mövcud idi. Prezident İlham Əliyevin həyata keçirdiyi yeni iqtisadi islahatlarla bütün sahələrdə müşahidə olunan dinamik inkişafa və elektrik enerjisinə olan tələbatın kəskin artmasına adekvat olaraq ölkədə 30-dan artıq yeni elektrik stansiyası tikilərək istismara verilib. Buna paralel olaraq, enerjinin ötürülməsi, paylanması və idarəedilməsi sahəsində irimiqyaslı, kompleks tədbirlər həyata keçirilib.
Bütövlükdə, artan generasiya gücü ötən 20 ilə yaxın müddətdə respublikamızda gedən inkişaf proseslərinə böyük təkan verib. Eyni zamanda artıq Azərbaycan 4 ölkəyə elektrik enerjisi ixrac edir.
Hədəf bərpaolunan enerji sahəsində quraşdırılmış güclərin artırılmasıdır
Martın 15-də respublikamızda generasiya gücünün artırılmasına xidmət edən növbəti nəhəng layihənin təməli qoyuldu. Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin “Masdar” şirkəti tərəfindən inşa ediləcək “Qaradağ” Günəş Elektrik Stansiyasının gücü 230 MVt təşkil edəcək. Təməlqoyma mərasimində iştirak edən Prezident İlham Əliyev bu münasibətlə xalqımızı təbrik edərək deyib: “Doğrudan da çox önəmli bir hadisədir, 230 meqavat gücündə olan bu stansiya həm ölkəmizin enerjiyə artan tələbatını ödəyəcək, eyni zamanda ixrac imkanlarımızı da genişləndirəcək”.
Qeyd edək ki, “Qaradağ” Günəş Elektrik Stansiyasına 225 milyon ABŞ dolları məbləğində investisiya qoyulacaq, inşa işlərinin isə ilyarıma yekunlaşması nəzərdə tutulur. Layihənin reallaşdırılması 110 min yaşayış evini elektrik enerjisi ilə təchiz edəcək, karbon qazı tullantılarını ildə iki min tonadək azaltmağa imkan verəcək.
Son dövrlərdə qlobal enerji siyasətində əsas istiqamətlərdən biri enerji keçididir. Enerji keçidi ən müasir texnologiyalar tətbiq edilməklə ənənəvi enerji resurslarının alternativ və bərpaolunan enerji mənbələri ilə əvəz edilməsini, yəni “yaşıl enerji”ni özündə ehtiva edir. “Yaşıl enerji”yə keçidi sürətləndirən bir çox faktor var ki, bunlardan biri texnologiyanın inkişaf etməsi və qiymətinin ucuzlaşmasıdır. Müxtəlif ölkələrin qarşıya qoyduqları iqlim hədəflərindən biri də “yaşıl enerji” keçidini sürətləndirməkdədir.
Prezident İlham Əliyevin müəyyən etdiyi müasir inkişaf kursunda “yaşıl enerji”yə keçid də nəzərə alınıb. Respublikamız 2030-cu ilə qədər bərpaolunan enerji sahəsində quraşdırılmış güclərin 30 faizə qədər artırılması kimi mühüm məqsədləri öz qarşısına qoyub. Bu məsələ “Azərbaycan 2030: sosial-iqtisadi inkişafa dair Milli Prioritetlər”də öz əksini tapıb. Elə buna görə də dövlət başçısı işğaldan azad edilmiş ərazilərdə “yaşıl enerji” zonasının yaradılması ilə bağlı qarşıya mühüm vəzifələr qoyub.
“Qaradağ” Günəş Elektrik Stansiyasının da təməlinin qoyulması onu göstərir ki, Azərbaycan dövləti generasiya güclərində alternativ və bərpaolunan enerjinin payının artırılması istiqamətində mühüm addımlar atır. Bu ilin əvvəlindən təməli qoyulan ikinci böyük elektrik stansiyasıdır. bp şirkəti ilə isə generasiya gücü 200 meqavatdan çox olan günəş-elektrik stansiyasının inşası ilə bağlı danışıqlar gedir.
Bütün bunlar onu göstərir ki, respublikamızda bərpaolunan enerji sahəsində quraşdırılmış güclərin artırılması ilə bağlı qarşıya qoyulan vəzifələr sürətlə yerinə yetirilir. Bu isə müasir qlobal çağırışların respublikamızda sürətlə reallaşması ilə yanaşı, Azərbaycanın elektrik enerjisinin ixracı sahəsində imkanlarını əhəmiyyətli dərəcədə artırır.
Rəşad CƏFƏRLİ,
“Azərbaycan”
