20 Oktyabr 2019 00:36
4494
Elm və texnika
A- A+
Kisəli heyvan

Kisəli heyvan


Kenquru Avstraliya qitəsinin bəzəyi sayılır. Bəzi mənbələrə görə, "kenquru” aborigen dilində "mən sizi anlamıram” mənasını verir.

Belə ki, Avstraliyaya ilk dəfə gələn ingilislər hələ o vaxta qədər dünyanın heç bir yerində rast gəlmədikləri qəribə heyvan görürlər. Onların adını aborigenlərdən soruşurlar. Yerlilər də ingilislərin nə dediyini anlamadıqları üçün "ken-qu-ru” deyirlər. İngilislər də elə bilirlər ki, bu, elə həmin heyvanın adıdır. Bununla da kenquru adı bütün dünyaya yayılır.

Digər məlumatlara görə isə kenquru (ganguru) Botani körfəzində danışılan "Guugu Ymithirr” dilindən gəlir və böyük boz, ya da qara kenquru deməkdir.

Bu heyvanlar Avstraliyadan başqa dünyanın heç bir yerində yaşamır. Avstraliyada kenquruların sayı insanların sayından çoxdur. Hətta bəzi yollarda üzərində kenquru şəkli olan yol maşınları qoyulur ki, sürücülər onunla ehtiyatlı davransınlar.

Kenqurunun 69 növü var. Ən kiçiyi vallabidir (70 sm-dək boyu, 7-25 kq çəkisi). Ən böyüyü isə qırmızı kenqurudur. Onun boyu normal insan boyundan da hündür olur. Çəkisi də təqribən 90 kq-dır. 16 ilədək yaşayırlar.

Möhkəm arxa ayaqlarının hesabına kenquru 3 metr hündürlüyədək olan maneələri tullana bilir. Özü də ancaq irəliyə tullana bilir. O, saatda 60 kilometr məsafə qət edə bilir. Qaçış zamanı quyruğunın sayəsində tarazlığı saxlayır.

Kenquru əsasən otlarla qidalanır. Suya çox ehtiyac duymur və aylarla susuz qala bilir.

360 dərəcə fırlana bilən sanballı qulaqlarının hesabına kenqurular vəhşi heyvanları, insanları uzaq məsafədən çox yaxşı eşidir. Təhlükə duyanda ayaqlarını yerə çırpmaqla digərlərini xəbərdar edir. İti caynaqları və qüvvətli arxa ayaqlarının sayəsində insanın da həyatına son qoya bilər.

Kenquruların hamiləlik dövrü 27-40 gün davam edir. Təzə doğulmuş kenquru balası çox kiçik olur - cəmi 2 santimetr. Balalar doğulduqda tüksüz, gözləri bağlı, bədən üzvləri inkişaf etməmiş olur. Çünki kenquru balaları ana bətnində inkişafını tamamlamadan dünyaya gəlirlər. Buna görə də ananın bədənindəki tüklü kisə balalar üçün mühüm qorunma yeridir. Bala böyüdükcə bu kisə də genişlənir. Kisənin girişində balanın düşməyinin qarşısını alan xüsusi əzələlər var. Ana kenquru suya girdiyi zaman bu əzələlər vasitəsilə suyun içəriyə dolmasının qarşısını alır.

Ana kenquru balanı çəkisi 9 kiloqrama çatana qədər - 10 ayadək kisəsində gəzdirir, südlə qidalandırır. Qidalandırması da maraqlıdır. Ananın 4 süd vəzisi var və körpənin inkişaf mərhələsinə uyğun olaraq hər bir vəzi fərqli tərkibə malik süd istehsal edir. Süd balaların tələbatına uyğun xüsusiyyətdə olur. Südün tərkibindəki yağ və digər birləşmələr balanın böyüməsinə və ehtiyaclarına uyğun olaraq dəyişir.

Kenquru balalayan kimi qarnında yeni bir bala yaranır və o, anasının kisəsinin boşalmasını gözləyir. İlk bala süd əmərkən yeni doğulan ikinci bala üçün də asan həzm olunan süd verilməyə başlayır. Üçüncü bala dünyaya gəldikdə isə fərqli tərkibə malik üç süd növü əmələ gəlir. Təbii ki, ana kenqurunun bu prosesləri şüurlu şəkildə tənzimləməsi qeyri-mümkündür. Bu qeyri-adi proses kenqurunun yaradılışındakı mükəmməllikdən qaynaqlanır.

Digər Xəbərlər

QƏZETİN ÇAP VERSİYASI

XƏBƏR LENTİ Bütün xəbərlər

Xəzər dənizində zəlzələ olub

21:28
13 Dekabr

Ölkə ərazisinin bəzi yerlərində küləkli hava şəraiti müşahidə edilir  

20:48
13 Dekabr

Azərbaycanın ilk milli tankerinin istismara verilməsindən 6 il ötür  

19:23
13 Dekabr

Ümummilli Lider Heydər Əliyevin anım gününə həsr olunmuş tədbir keçirilib

18:47
13 Dekabr

Premyer Liqa: “Şamaxı” “Zirə”yə, “Sabah” “Turan Tovuz”a qalib gəlib  

18:32
13 Dekabr

Qərbi Azərbaycan İcmasının Ağsaqqallar Şurasının ilin yekunlarına dair hesabat yığıncağı keçirilib  

17:59
13 Dekabr

Milli Aviasiya Akademiyasında Böyük Britaniya ilə əməkdaşlığın genişləndirilməsinə dair görüş keçirilib  

17:06
13 Dekabr

Qahirədə 8-ci beynəlxalq İdman Sənayesi və İnvestisiya Forumu işə başlayıb  

16:55
13 Dekabr

Hərbi attaşelərlə cari ilin yekununa dair toplantı keçirilib

16:25
13 Dekabr

Prezident Ərdoğan: Rusiya ilə Ukrayna arasında sülh uzaqda deyil və biz bunu görürük  

16:09
13 Dekabr

Ukrayna saytında Ümummilli Lider Heydər Əliyevin anım günü ilə bağlı məqalə dərc edilib  

15:45
13 Dekabr

Rumıniyada məhkəmə sistemində kəskin islahatlar gözlənilir  

15:31
13 Dekabr

Ali Məclisin Hüquq siyasəti komitəsinin iclası keçirilib

15:09
13 Dekabr

Analitik: Avropa Ukraynadan başlayaraq strateji muxtariyyətini bərpa etməlidir

15:01
13 Dekabr

Azərbaycanda sabaha gözlənilən hava şəraiti açıqlanıb  

14:36
13 Dekabr

Sabah Bakıda və Abşeron yarımadasında hava şəraitinin arabir yağıntılı olacağı gözlənilir - XƏBƏRDARLIQ

14:31
13 Dekabr

DGK: Mobil telefonda gizlədilmiş qızıl külçələr aşkarlanıb

14:19
13 Dekabr

Ümummilli Lider Heydər Əliyevin anım günü ilə bağlı Belarus Milli Kitabxanasının binası videoproeksiya edilib

13:57
13 Dekabr

Bakıda “16-cı NATO günləri” keçirilib  

13:45
13 Dekabr

QMİ sədri BMT Sivilizasiyalar Alyansının XI Qlobal Forumunda iştirak edəcək

13:42
13 Dekabr

Azərbaycanla ABŞ arasında enerji əməkdaşlığının yeni mərhələyə yüksəldilməsi müzakirə edilib

13:13
13 Dekabr

ÇOX OXUNANLAR

OXUCU MƏKTUBLARI

NƏŞRLƏRİMİZ

TƏQVİM / ARXİV

BAŞ REDAKTORDAN

Hamımızın Azərbaycan adlı bir Vətəni var! Qoynunda dünyaya göz açdığımız, minbir nemətindən dadıb isti qucağında boya-başa çatdığımız bu əvəzolunmaz diyar azərbaycanlı adını qürur və iftixarla daşıyan hər kəs üçün müqəddəs və ülvidir.
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində zəfər çalaraq erməni işğalçılarını kapitulyasiyaya məcbur etdi, düşməni qovaraq ərazi bütövlüyünə nail oldu.
Bununla da Azərbaycan yeni inkişaf dövrünə qədəm qoydu.
Bu dövrdə dünyada mürəkkəb və ziddiyyətli proseslər davam etməkdədir!
Hələ də dünyada ədalətsizliklər mövcuddur!
Hələ də dünyada ikili standartlar var!
Hələ də dünyada güclülər zəiflərin haqqını tapdalamaq istəyir!
Odur ki, biz daima güclü olmalıyıq.
Güclü olmağın əsas şərti isə bizim birliyimizdir!
Dünyanın harasında yaşamağımızdan, hansı sahədə çalışmağımızdan asılı olmayaraq, əlbir və əlaqəli fəaliyyət göstərməyi bacarmalıyıq.
Azərbaycan naminə, onun dünyada yeri, yüksək nüfuzu uğrunda daim birlikdə mübarizə aparmalıyıq.
Yalnız bu halda anamız Azərbaycanı qoruya, yüksəldə və hamımız üçün qürur mənbəyinə çevirə bilərik.
Ulu yurdumuzun adını daşıyan "Azərbaycan" qəzeti də bu amala xidmət edir.
Əziz azərbaycanlılar! Sizi Azərbaycan naminə, övladlarımızın firavan və xoşbəxt gələcəyi uğrunda əlbir və əlaqəli fəaliyyətə çağırıram!