Bir neçə gün əvvəl Səhiyyə Nazirliyi və Dövlət Gömrük Komitəsi ölkəyə gətirilən arıqlama çayları və qəhvələri ilə bağlı əhaliyə müraciət edib. Məlumatda bildirilib ki, son dövrlər elektron ticarət yolu ilə kütləvi formada "arıqlama çayı və qəhvələri" adı altında müxtəlif markalı qəhvə və çayların Azərbaycana gətirilməsi artmaqdadır. Gömrük orqanlarında aparılan araşdırmalar nəticəsində həmin məhsulların tərkibində güclü təsirə malik "sibutramin" maddəsinin olduğu aşkar edilib.
Vətəndaşlara diqqətli olmaları tövsiyə edilir
Sibutramin maddəsi Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə təsdiq edilmiş "Güclü təsir edən maddələrin və onların külli miqdarının siyahısı"na daxildir və bu tərkibdə malların ölkəyə gömrük sərhədindən nəzarətdən kənar və ya ondan gizli, sənədlərdən və ya gömrük eyniləşdirilməsi vasitələrindən aldatma yolu ilə istifadə, yaxud bəyan və ya düzgün bəyan etməməklə keçirilməsi cinayət məsuliyyəti yaradır.
Eyni zamanda Səhiyyə Nazirliyi Farmakoloji və Farmakopeya Ekspert Şurasının Protokoluna əsasən, piylənmə əleyhinə vasitə kimi istifadə olunan "sibutramin" tərkibli məhsulların insan orqanizmi üçün təhlükəli olduğu və sağlamlığa göstərdiyi ciddi təsirləri nəzərə alınaraq, dövlət qeydiyyatdan çıxarılması barədə qərar qəbul olunub. Bu maddənin Avropa Səhiyyə Təşkilatı tərəfindən qeydiyyatdan çıxarılması və beynəlxalq səviyyədə istifadəsinin qadağan olunması da təsbit olunub. Buna görə də vətəndaşlara onlayn sifariş zamanı diqqətli olmaları tövsiyə edilir.
Sibutramin təsiredici maddəsinin ümumilikdə 10 min 92 əlavə təsiri haqqında məlumatlar mövcuddur. Adıçəkilən maddənin əlavə təsirləri kimi baş ağrısı, yuxusuzluq, ağızda quruluq, başgicəllənmə, qəbizlik, qan təzyiqinin yüksəlməsi, depressiya, narahatlıq, yorğunluq, qusma, ishal, boğazda quruluq, miqren, miokard infarktı, hallüsinasiyalar, ürək-damar xəstəliklərinin kəskin ağırlaşması və ciddi risklərinin meydana gəlməsi, astma, koma, nitq qabiliyyətinin itməsi, qəfil ölüm və sairəni göstərmək olar. Bu səbəblərdən "sibutramin" tərkibli məhsulların qeydiyyata alınması Azərbaycandan başqa, Avropa İttifaqı ölkələrində, həmçinin ABŞ, Kanada, Avstraliya, Yeni Zelandiya, Sinqapur, Misir və digər dövlətlərdə də qadağan olunub.
"Davamlı toxluq hissi istifadəçiləri həvəsləndirsə də, bir müddət sonra onun fəsadları ilə üzləşirlər"
Mövzu ilə bağlı qəzetimizə açıqlama verən dietoloq Ülkər Vəliyeva bildirib ki, tərkibində "sibutramin" maddəsinin olub-olmamasından asılı olmayaraq, ümumiyyətlə, heç bir arıqlama çay və qəhvələrinin istehlak edilməsi tövsiyə edilmir: "Əksəriyyətinin üzərində "yüz faiz təbiidir" yazılsa da, bu, qətiyyən həqiqəti əks etdirmir. İnsanlar sosial şəbəkələrdə, televiziya ekranlarında qarşılarına çıxan "aclıq hissini yox edir", "bədəndəki yağları azaldır", "toksinləri təmizləyir" kimi vədlərə aldanıb arıqlama məhsullarını əldə edirlər. Bu da onları ağır fəsadlara sürükləyir. Düzdür, arıqlama çayı və qəhvələri mərkəzi sinir sisteminə təsir edərək burada olan toxluq mərkəzini qıcıqlandırır. Lakin bu hiss müvəqqətidir. Metabolizmanın sürətlənməsi, kalorinin az olması, davamlı toxluq hissi istifadəçiləri həvəsləndirsə də, bir müddətdən sonra bu məhsulların fəsadları ilə üzləşirlər".
Mütəxəssisin sözlərinə görə, çəki atmaq üçün nəzərdə tutulmuş çay və qəhvələrin fəsadları fərdə görə, onun xroniki xəstəliklərinə görə dəyişə bilər: "Yaşı 18-dən aşağı və 65-dən yuxarı olan şəxslər, hamilələr, xroniki xəstəlikləri olanlar bu məhsullardan, ümumiyyətlə, istifadə etməməlidirlər. Arıqlama çay və qəhvələri ürək ritminin pozulmasına, ağız qurumasına və təzyiqin yüksəlməsinə səbəb olur, qaraciyər və böyrəyə ciddi zərər verir, su və əzələ itkisi mineral və vitaminlərin sovrulmasını ləngidir, allergik reaksiyalar yaradır".
Arıqlamaq üçün sağlam həyat tərzi, düzgün qidalanma, fiziki aktivlik kimi elmi cəhətdən təsdiq olunan üsullara üstünlük verilməsinin vacibliyini qeyd edən dietoloq sağlamlığa ziyan gətirən məhsulların istifadəsindən uzaq durmağı tövsiyə edib.
Ülkər XASPOLADOVA,
"Azərbaycan"
