Səhnə sənətinin işığında...
O, 1880-ci il mayın 9-da Bakıda dünyaya gəlib. İçərişəhərdə boya-başa çatıb. Atası Haşım tacir idi. Moskva, Varşava şəhərləri ilə ticarət əlaqələri qurmaq niyyətindəydi. Haşım dövrünə görə açıq düşüncəli idi. Təhsilə, elmli insanlara böyük rəğbət bəsləyirdi. Oğlu Əhmədlə bağlı arzularında da onun oxuması, savadlanması əhəmiyyətli yer tuturdu. Bu istəklə Əhmədi on yaşında İçərişəhərdə Axund Mirzə Cavadın molla məktəbinə aparırlar. Balaca Əhməd oxumaq həvəsi, zəkası ilə Mirzə Cavadı ümidləndirir. O, Haşıma oğlunu türk-rus məktəbunə qoymağı məsləhət görür.
Getdiyi yeni məktəbdə də çalışqanlığı, bacarığı, dərslərini yaxşı oxuması, məsuliyyətli olması ilə seçilir. Və müəllimlərinin təşəbbüsü ilə tanınmış pedaqoq, maarifçi, fəal teatr təşkilatçısı Sultanməcid Qənizadənin məktəbinə köçürülür. Təhsilini orada davam etdirib məktəbdə gələcəyin məşhur səhnə ustaları Hüseyn Ərəblinski və Mirmahmud Kazımovski ilə oxuyur.
Teatr sevdası...
Səhnə, teatr onu kiçik yaşlarından cazibəsinə salır. İlk dəfə səhnəyə isə 1907-ci ildə Balaxanıda həvəskar aktyorların hazırladıqları "Adı var, özü yox” adlı tamaşada Cənnətəli rolu ilə çıxır. Eyni zamanda xalq mərasim, oyun və əyləncələrində fəal iştirak edir.
Sonralar "Nicat” Cəmiyyətinin nəzdindəki teatr truppasının aktyoru olur. 1909-cu il yanvarın 2-də Cənnətəli rolunu həmin cəmiyyətin nəzdindəki teatr truppası ilə də ifa edir.
Hələ ki çoxlarının tanımadığı Əhməd Məlikov səhnə sənətinin işığına üz tutur. Bu yolda ilk addımlarını atır. Gənc aktyoru tamaşaçılara daha çox tanıdan isə Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevin "Pəri cadu” əsərindəki İblis rolu olub. 1912-ci ildə onun bu rolda şəkli əks olunan afişalar da hazırlanıb.
1908-ci ildən aktyor yoldaşları ilə birlikdə Azərbaycanın bir sıra kənd və rayonlarına gedir və tamaşalarda iştirak edir.
Əhməd Məlikovun Qəmərlinski kimi tanınmasının səbəbkarı Hüseyn Ərəblinski olub. Qəmərli kəndindən qastroldan dönərkən o, dostuna Qəmərlinski təxəllüsünü götürməyi təklif edir. Azərbaycan mədəniyyəti, incəsənəti tarixinə də Əhməd Məlikov bu adla - Əhməd Qəmərlinski kimi düşür.
1919-cu ildə Bakıdakı teatr truppaları birləşdirilib Dövlət Dram Teatrı yaradılır. Əhməd Qəmərlinski də aktyor truppasına qəbul edilir. 1921-1924-cü illərdə o, həmin teatrda çalışmaqla bərabər, Bakı Türk Azad Tənqid və Təbliğ Teatrında da fəaliyyət göstərir.
Əhməd Qəmərlinskinin repertuarı zəngin idi. Onu tamaşaçılar səhnədə müxtəlif xarakterli rollarda görürlər. İfa etdiyi "Xırs quldurbasan”da Bayram, "Lənkəran xanının vəziri”ində Mirzə Həbib, "Məşədi İbad”da Rüstəm bəy, "Pəri cadu”da Əcinnə, Təlxək, İblis, Ənrah, "Bəxtsiz cavan”da Hacı Səməd ağa, Mirzə Qoşunəli, "Ac həriflər”də Süleyman, "Dursunəli və ballıbadı”da Dursunəli, "Dəmirçi Gavə”də Zöhhak, "Otello”da Brabansio, Kassio, "Qaçaqlar”da Şpigelberq, "Dövləti-bisəmər”də Hacı Fərəc, "Xalid ibn Valid”də Romas, "Şeyx Şamil”də Amul bəy, "Əl Mənsur”da Əli və başqa rollar onu aktyor kimi şöhrətləndirir.
Əhməd Qəmərlinski 1938-1939-cu illərdə Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya Teatrında çalışır. Həmin teatrda Rüstəm bəy, ("Məşədi İbad”), Kəblə Qubad ("Ər və arvad”), Səməd bəy ("Lənkəran xanının vəziri”) və digər rolları ifa edir. Musiqili Komediya Teatrının səhnəsindəki hər çıxışının da ən böyük mükafatı tamaşaçı diqqəti, alqışları olur.
Kinoaktyor...
Səhnə sənətindəki xidmətlərinə görə Əhməd Qəmərlinski 1940-cı ildə Əməkdar incəsənət xadimi fəxri adı ilə təltif olunub.
Ancaq o, yalnız teatr aktyoru kimi tanınmayıb. Əhməd Qəmərlinskinin aktyorluq qabiliyyəti kinorejissorların da diqqətindən yayınmayıb. Onu filmlərə dəvət ediblər. "Azərbaycanfilm” Kinostudiyasının istehsal etdiyi "İsmət” (1934), "Almaz” (1936), "Səbuhi” (1941), "Sovqat” (1942) filmlərində canlandırdığı rollar Əhməd Qəmərlinskinin kinoaktyor kimi də istedadlı olduğunu təsdiq edib.
Bədii əsərlər müəllifi...
O, bədii yaradıcılıqla da məşğul olub. Qələmə aldığı əsərlərdə ictimai həyatda baş verən mühüm problemləri əks etdirib. Əhməd Qəmərlinskinin "Cavanlar”, "Tufani-Kərbəla”, "Rüstəm və Söhrab”, "Vətən uğrunda”, "Eşq-məhəbbət”, "Məkri-zənən”, "Ziyarət nəticəsi”, "Maymaq”, "Tamahkarlıq, yaxud cavanlar məişəti”, "Partizan oğlu”, "Qazi”, "Oxumayacağam”, "Bəhlul Danəndə”, "Molla Zaman”, "Usta Qəni”, "Yusif və Züleyxa”, "Tahir və Zöhrə”, "Uşaq duası”, "Arşın malı” və başqa vodevilləri, məzhəkələri, pyesləri, təbdilləri var. Onun Molyerdən etdiyi "Zorən təbib” təbdili xüsusilə məşhurdur.
Əhməd Qəmərlinskinin tarixi və müasir mövzuda yazdığı əsərləri 1910-1920-ci illərdə Hüseyn Ərəblinski, Sidqi Ruhulla və başqa görkəmli sənətkarlar səhnələşdiriblər.
O, bu dünyada 72 il ömür sürüb. Azərbaycan mədəniyyətində, incəsənətində silinməz izlər qoymuş Əhməd Qəmərlinski 1952-ci il martın 9-da əbədiyyətə qovuşub...
Z.FƏRƏCOVA,
"Azərbaycan”
Digər Xəbərlər
QƏZETİN ÇAP VERSİYASI
XƏBƏR LENTİ Bütün xəbərlər
Xankəndi Şəhər Prokurorluğunun yaradılması haqqında
05 May
"Azərbaycan Respublikası Hökuməti ilə Türkiyə Respublikası Hökuməti arasında baytarlıq sahəsində əmə...
05 May
"Azərbaycan Respublikası Hökuməti ilə Türkiyə Respublikası Hökuməti arasında gəlirlərə görə vergilər...
05 May
“Elektrik gücü çatmadıqda, sistemin dayanıqlılığını təmin etmək üçün elektrik enerjisinin təminatına...
05 May
“Azərbaycan Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin kollegiyasının tərkibi haqqı...
05 May
`"Azərbaycan Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi" Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti balansında olan gəmilər üçün müxtəlif...
05 May
Azərbaycanla Qambiya diplomatik pasport sahibləri üçün viza tələbini aradan qaldırıb
04 May
IOFS-in baş direktoru Azərbaycanın beynəlxalq yardım fəaliyyəti barədə məlumatlandırılıb...
04 May
İƏT Sammitində Ermənistan İslam irs nümunələrinin dağıdılmasına görə bir daha qınanılıb ...
04 May
“Real Madrid” 36-cı dəfə İspaniya çempionu olub
04 May
DİQQƏT ÇƏKƏNLƏR
Bakıda VI Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu işə başlayıb Prezident İlham Əliyev Forumun a...01 May 2024
Prezident İlham Əliyev Xarici ölkələrlə dostluq üzrə Çin Xalq Assosiasiyasının sədrini qəbul edib YE...29 Aprel 2024
Azərbaycan ilə Qırğızıstanın dostluğu və qardaşlığı əbədidir28 Aprel 2024
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Almaniyanın Kansleri Olaf Şolts birgə mətbuat konfransı keçiri...26 Aprel 2024
Tərəfdaşlıqdan strateji müttəfiqliyə25 Aprel 2024
ÇOX OXUNANLAR
İlham Əliyevin sülh və qlobal təhlükəsizlik missiyası01 May 2024
Tükdən nazik siyasət30 Aprel 2024
Qlobal liderdən həmrəylik çağırışı28 Aprel 2024
İlham Əliyevdən ədalət dərsi26 Aprel 2024
ADA Universitetində “COP29 və Azərbaycan üçün Yaşıl Baxış” mövzusunda beynəlxalq forum keçirilib Pr...24 Aprel 2024
"Dəmir yumruğ"un ikinci zərbəsi23 Aprel 2024
OXUCU MƏKTUBLARI
NƏŞRLƏRİMİZ
BAŞ REDAKTORDAN
Hamımızın Azərbaycan adlı bir Vətəni var! Qoynunda dünyaya göz açdığımız, minbir nemətindən dadıb isti qucağında boya-başa çatdığımız bu əvəzolunmaz diyar azərbaycanlı adını qürur və iftixarla daşıyan hər kəs üçün müqəddəs və ülvidir.
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində zəfər çalaraq erməni işğalçılarını kapitulyasiyaya məcbur etdi, düşməni qovaraq ərazi bütövlüyünə nail oldu.
Bununla da Azərbaycan yeni inkişaf dövrünə qədəm qoydu.
Bu dövrdə dünyada mürəkkəb və ziddiyyətli proseslər davam etməkdədir!
Hələ də dünyada ədalətsizliklər mövcuddur!
Hələ də dünyada ikili standartlar var!
Hələ də dünyada güclülər zəiflərin haqqını tapdalamaq istəyir!
Odur ki, biz daima güclü olmalıyıq.
Güclü olmağın əsas şərti isə bizim birliyimizdir!
Dünyanın harasında yaşamağımızdan, hansı sahədə çalışmağımızdan asılı olmayaraq, əlbir və əlaqəli fəaliyyət göstərməyi bacarmalıyıq.
Azərbaycan naminə, onun dünyada yeri, yüksək nüfuzu uğrunda daim birlikdə mübarizə aparmalıyıq.
Yalnız bu halda anamız Azərbaycanı qoruya, yüksəldə və hamımız üçün qürur mənbəyinə çevirə bilərik.
Ulu yurdumuzun adını daşıyan "Azərbaycan" qəzeti də bu amala xidmət edir.
Əziz azərbaycanlılar! Sizi Azərbaycan naminə, övladlarımızın firavan və xoşbəxt gələcəyi uğrunda əlbir və əlaqəli fəaliyyətə çağırıram!