Dövlət siyasətinin təntənəsi

Cənubi Qafqazda barış və etimad quruculuğu dövrü

Heydər Əliyev Fondu Ümummilli Liderin ideyalarını fəaliyyətində rəhbər tutur

Milli-mənəvi dəyərlərə sadiqlik örnəyi

Dünya azərbaycanlılarının əbədi lideri

Azərbaycanı dünyaya tanıdan böyük şəxsiyyət

Nadir şəxsiyyət, qüdrətli siyasi xadim

Müasir Azərbaycan dövlətçiliyinin banisi

Ulu Öndər amallarından qüdrətli Azərbaycana

04 Dekabr 2021 01:09

1039

Elm və texnika

A- A+

Hesabı asanlaşdıran maşın

Onluqlara qədər hesablamaları asanlıqla edən insanların daha böyük rəqəmlərlə işlədikləri zaman çətinliklə üzləşmələri hesablama maşınının kəşfinə yol açdı. Əvvəlcə başlarda çubuqlar üzərində muncuqlardan istifadə edərək sadə prinsipli mexaniki hesablamalar həyata keçirildi. Bu alət çərçivədə yerləşən sıralardan və hər sırada 10 muncuqdan ibarət idi. Bununla da toplama-çıxma əməliyyatları sürətli və daha az səhvə yol verilərək edilirdi.

İlk mexaniki kalkulyator 1642-ci ildə fransız riyaziyyatçı Blez Paskalın ixtirasıdır. Hesablama maşını insan zəkası olmadan 4 hesab əməliyyatını yerinə yetirə bilirdi. Burada dişli çarxlardan istifadə edilirdi. Çarxların vasitəsilə 2 sayın toplanıb çıxılması və onların təkrarlanması ilə vurma, bölmə əməliyyatlarının edilməsi mümkün idi. O, bu maşını atası üçün hazırlamışdı. Vergilər üzrə nəzarətçi işləyən atası hesablamalarda çətinlik çəkdiyi üçün Paskalın bu aləti ona işlərində kömək edirdi. Hazırda “Paskal maşınının” 9 orijinal nümunəsi mövcuddur.

Bu kimi kalkulyator növlərindən uzun müddət istifadə edilib. Lakin hazırlanması çox çətin, ölçüsü isə böyük olduğundan hər kəs tərəfindən istifadəsi əlverişli olmayıb. 1948-ci ildə Curt Herzstarkın portativ kalkulyator ideyası nəticəsində mexaniki hesablama maşınlarının son yığcam cib versiyaları yaradılıb.

“ENIAC”-ın yaradılması ilə elektronlaşdırılan kalkulyatorların tarixində yeni era başlayıb. Bu, olduqca sürətli alət idi və yaddaşında on rəqəmli ədədləri belə saxlaya bilirdi. Bununla belə onun çəkisi 27 ton ağırlığında və böyük həcmə malik idi. 1961-ci ilə aid dünyanın ilk tam elektron kalkulyatoru isə “ANITA” adlanır. Bu maşının ölçüsü digərlərinə nisbətən kiçildilmiş və ona düyməli klaviatura əlavə edilmişdi. Yeni funksiyaları nəticəsində kalkulyator 3 il ərzində on minlərlə satışa səbəb oldu. Hesablama alətlərinin bundan sonrakı dövrlərində xüsusi dəyişikliklər mikroçipin tətbiqi ilə baş verib.

Digər Xəbərlər

15 Dekabr 2025 Osman Mert: Bakıda keçirilmiş Birinci Türkoloji Qurultay türk dilçiliyinin inkişafı üçün xüsusi əhəmiyyət kəsb edib ...

15 Dekabr 2025 Vahid Cümşüd oğlu Axundov

15 Dekabr 2025 Dünya Türk Dili Ailəsi Günü: ortaq dil, ortaq irs

13 Dekabr 2025 Milli Aviasiya Akademiyasında Böyük Britaniya ilə əməkdaşlığın genişləndirilməsinə dair görüş keçirilib

13 Dekabr 2025 Azərbaycanlı alimlərin süni intellektlə bağlı tədqiqatı yüksək qiymətləndirilib

11 Dekabr 2025 Azərbaycan Mühəndislik Akademiyası – 20 il

11 Dekabr 2025 ADA Universitetinin ikili diplom proqramları üzrə Rəhbər Komitəsinin üzvlərinin görüşü keçirilib

11 Dekabr 2025 UNESCO-nun beynəlxalq jurnalında Bakının memarlıq irsi ilə bağlı məqalə dərc olunub

PDF kimi oxu

Qəzet kimi vərəqlə

QƏZETİN ÇAP VERSİYASI

XƏBƏR LENTİ Bütün xəbərlər

Ukrayna ilə bağlı sülh planı ətrafında nə baş verir?

17:26
15 Dekabr

İdmanımızın yeni ulduzu

17:25
15 Dekabr

Xalq yazıçısı Elmira Axundovanın Ulu Öndərə həsr olunmuş “Sizin aranızda ən böyük dissident mən idim” adlı ikicildlik kitabının təqdimatı keçirilib

17:16
15 Dekabr

Dövlət Gömrük Komitəsinin sədri Zaqatalada vətəndaşlarla görüşüb

17:07
15 Dekabr

“Azəriqaz”: 5 kənd və 11 massiv qazın verilməsi ərəfəsindədir

17:06
15 Dekabr

Azərbaycanda bu il İKT sektorunda göstərilmiş xidmətlərin ümumi dəyəri 8,1 faiz artıb

17:02
15 Dekabr

Misli Premyer Liqasında XV turun növbəti oyunu keçirilib

16:44
15 Dekabr

Şəxsiyyət vəsiqəsi, pasport, sürücülük vəsiqəsi və nəqliyyat vasitələrinin qeydiyyatı üzrə xidmətlər onlayn təqdim ediləcək

16:42
15 Dekabr

Osman Mert: Bakıda keçirilmiş Birinci Türkoloji Qurultay türk dilçiliyinin inkişafı üçün xüsusi əhəmiyyət kəsb edib

16:39
15 Dekabr

Dünya Türk Dili Ailəsi Gününün qeyd olunması Türk dünyasının beynəlxalq miqyasda artan gücünün və nüfuzunun ifadəsidir

16:36
15 Dekabr

Azərbaycan Prezidenti “Konstitusiya və Suverenlik İli” münasibətilə amnistiya elan olunması təşəbbüsünü irəli sürüb

16:34
15 Dekabr

Avstraliya İttifaqının Baş naziri Zati-aliləri cənab Entoni Albanizə

16:33
15 Dekabr

Azərbaycan nümayəndə heyəti BMT-nin Ətraf Mühit Assambleyasının 7-ci sessiyasında iştirak edib VİDEO

16:31
15 Dekabr

Prezident İlham Əliyev Azərbaycan ilə Qazaxıstan arasında energetika sahəsində strateji tərəfdaşlıqla bağlı Sazişi təsdiqləyib

16:17
15 Dekabr

Xarici dövlətlərlə Azərbaycanın iqtisadi əlaqələrində xidmətlərin həcmi 14 milyard dollar təşkil edib

16:16
15 Dekabr

Avropa İttifaqı Ukraynanın yenidən qurulması xərclərini təkbaşına ödəyə bilməyəcək

16:15
15 Dekabr

Qlobal geosiyasi mübarizə sona çatmayınca neftin qiyməti qeyri-sabit qalacaq

16:12
15 Dekabr

Prezident İlham Əliyev Azərbaycan və Maldiv arasında viza tələbinin qarşılıqlı ləğv edilməsi haqqında Sazişi təsdiqləyib

16:11
15 Dekabr

Dövlət maliyyəsinin idarə olunması, rəqəmsal islahatlar və növbəti dövr üçün qarşıda duran vəzifələr müzakirə olunub

16:06
15 Dekabr

Azərbaycanla Moldova arasında məxfi məlumatın mübadiləsi və mühafizəsi haqqında Saziş təsdiq edilib

16:03
15 Dekabr

Azərbaycanın və Qazaxıstanın Daxili İşlər nazirlikləri əməkdaşlıq edəcəklər

15:39
15 Dekabr

Bütün xəbərlər

Faydalı linklər

ÇOX OXUNANLAR

Milli-mənəvi dəyərlərə sadiqlik örnəyi13 Dekabr 2025

Heydər Əliyev yolu12 Dekabr 2025

İlham Əliyevlə görüşmək şərəfi11 Dekabr 2025

Azərbaycan Respublikasının Baş naziri Əli Əsədovun Milli Məclisin plenar iclasında çıxışı10 Dekabr 2025

İlham Əliyev regional sülh təşəbbüslərinin müəllifidir09 Dekabr 2025

Ulu Öndərin möhtəşəm işləri heç vaxt unudulmayacaq09 Dekabr 2025

"Azərbaycan"-ın 1918-1920-ci illərdə dərc olunan nömrələrinin transliterasiyası

OXUCU MƏKTUBLARI

Sənətini tezliklə Qubadlıda davam etdirəcək04 Noyabr 2025

Zibil konteynerlərinə ehtiyac var04 Noyabr 2025

Bir məktuba iki cavab04 Noyabr 2025

NƏŞRLƏRİMİZ

TƏQVİM / ARXİV

BAŞ REDAKTORDAN

Hamımızın Azərbaycan adlı bir Vətəni var! Qoynunda dünyaya göz açdığımız, minbir nemətindən dadıb isti qucağında boya-başa çatdığımız bu əvəzolunmaz diyar azərbaycanlı adını qürur və iftixarla daşıyan hər kəs üçün müqəddəs və ülvidir.
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində zəfər çalaraq erməni işğalçılarını kapitulyasiyaya məcbur etdi, düşməni qovaraq ərazi bütövlüyünə nail oldu.
Bununla da Azərbaycan yeni inkişaf dövrünə qədəm qoydu.
Bu dövrdə dünyada mürəkkəb və ziddiyyətli proseslər davam etməkdədir!
Hələ də dünyada ədalətsizliklər mövcuddur!
Hələ də dünyada ikili standartlar var!
Hələ də dünyada güclülər zəiflərin haqqını tapdalamaq istəyir!
Odur ki, biz daima güclü olmalıyıq.
Güclü olmağın əsas şərti isə bizim birliyimizdir!
Dünyanın harasında yaşamağımızdan, hansı sahədə çalışmağımızdan asılı olmayaraq, əlbir və əlaqəli fəaliyyət göstərməyi bacarmalıyıq.
Azərbaycan naminə, onun dünyada yeri, yüksək nüfuzu uğrunda daim birlikdə mübarizə aparmalıyıq.
Yalnız bu halda anamız Azərbaycanı qoruya, yüksəldə və hamımız üçün qürur mənbəyinə çevirə bilərik.
Ulu yurdumuzun adını daşıyan "Azərbaycan" qəzeti də bu amala xidmət edir.
Əziz azərbaycanlılar! Sizi Azərbaycan naminə, övladlarımızın firavan və xoşbəxt gələcəyi uğrunda əlbir və əlaqəli fəaliyyətə çağırıram!