04 Mart 2024 14:04
366
Elm və texnika
A- A+
Yüksək enerjili γ-şüalanma mənbəyi kəşf olunub

Yüksək enerjili γ-şüalanma mənbəyi kəşf olunub

 

Çin alimləri ilk dəfə qalaktikamızda yüksək enerjili kosmik zərrəciklərin mənbəyini kəşf edərək astrofizika sahəsində yeni bir mərhələyə keçiblər. Müşahidələr Çinin LHAASO (Large High-Altitude Air Shower Observatory) rəsədxanasında aparılıb.

Bu barədə AZƏRTAC-a Elm və Təhsil Nazirliyinin Şamaxı Astrofizika Rəsədxanasından məlumat verilib. Bildirilib ki, tədqiqat qrupu tərəfindən ulduz əmələgəlmə bölgəsi olan Qu X istiqamətində azı 100 ultrayüksək enerjili (bir neçə PeV) qamma şüası mənbəyinin aşkar olunması bildirilib. Məsələnin aktuallığı ondan ibarətdir ki, kosmik sürətləndiricilərin mahiyyəti tam aydın deyil və bu mənbələrin kəşfi nəzəriyyənin işlənilməsi üçün açar rolunu oynayır. Super pevatronların, yəni yüksək enerjili protonların mənbəyinin kəşfi bu məsələnin həllində mühüm addımdır. Bu kəşf kosmik sürətləndiricilərin təbiətini və qalaktikanın təkamülündəki rolunu açmağa kömək edə bilər.

Aşkar olunan mənbədə qeyd olunan fotonların enerjisi 1 PeV-dən ( 1015 eV) çoxdur ( maks: 2.5 PeV). Bu isə mənbənin daxilində bu enerjini yarada biləcək sürətləndirici mexanizmin olduğunu göstərir. Alimlərin fikrincə, protonların sürətlənməsinin səbəbi Qu OB2 regionundakı O və B spektal sinifli massiv ulduzların çoxluğudur. Onların qamma diapazondakı şüalanmalarının intensivliyi və ulduz küləklərinin yaratdığı zərbə dalğaları protonların belə yüksək enerjilərədək sürətlənməsinə səbəb olur.

Enerjisi 1 PeV-dən aşağı olan kosmik şüaların mənşəyinin qalaktikanın daxili bölgələrindən gəldiyi güman olunur. Enerjisi 10 PeV-dən yuxarı olan şüaların isə mənşəyi hələ də naməlumdur. Bu suallara cavab tapmaq üçün tədqiqat işləri davam etdirilir, digər ulduzəmələgəlmə bölgələri araşdırılır.

Tədqiqat işinin nəticələri “Science Bulletin” jurnalında dərc olunub.

Digər Xəbərlər

QƏZETİN ÇAP VERSİYASI

XƏBƏR LENTİ Bütün xəbərlər

Tərtər-Ağdərə avtomobil yolunun inşasına başlanılıb

11:30
05 Noyabr

COP29 günlərində enerji təchizatının dayanıqlığı üçün əks-qəza məşqləri keçirilib 

11:29
05 Noyabr

Küləkli hava şəraiti noyabrın 6-sı səhər saatlarınadək davam edəcək  

11:24
05 Noyabr

Müsəlman Ağsaqqallar Şurasının Baş katibi: Bakıda Dünya dini liderlərinin qlobal Sammitinin keçirilməsi olduqca əhəmiyyətli hadisədir  

11:24
05 Noyabr

Azərbaycan neftinin qiyməti 76 dolları ötüb

11:10
05 Noyabr

Çempionlar Liqası: “Real Madrid” “Milan”ı, “Liverpul” “Bayer”i qəbul edəcək  

10:29
05 Noyabr

DİN polis orqanlarında orta rəis heyəti vəzifələrinə xidmətə qəbulla əlaqədar müsabiqə elan edib

10:28
05 Noyabr

Prezident İlham Əliyev: Qlobal ekoloji problemlər bəşəriyyətin mövcudluğu və gələcəyi üçün ciddi təhdidlər yaratmaqdadır  

10:27
05 Noyabr

BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyası (COP29) çərçivəsində “Dünya dinləri yaşıl planet uğrunda” şüarı altında keçirilən Dini Liderlərin Qlobal Sammitinin iştirakçılarına  

10:24
05 Noyabr

Şəkidə oğurluq edən maskalı şəxslər tutulub

09:57
05 Noyabr

Bakıda Dünya dini liderlərinin III Sammiti keçirilir YENİLƏNİB  

09:56
05 Noyabr

Orta Dəhlizlə yükdaşımaların həcmi 2030-cu ilə qədər 10 milyon tona çatacaq  

09:51
05 Noyabr

ABŞ-da seçki məntəqələri əməkdaşları təhdidlərlə üzləşiblər

09:33
05 Noyabr

Almaniya Ukraynaya əlavə 200 milyon avro yardım ayıracaq  

09:31
05 Noyabr

İqlim dəyişikliyi sağlamlığımızı da təhdid edir

09:00
05 Noyabr

Tramp, yoxsa Harris?!

08:55
05 Noyabr

Döyüş meydanında sona çatan 30 illik ömür yolu

08:50
05 Noyabr

Vüsala yetməyən ömür

08:45
05 Noyabr

"Biz çox şadıq ki, COP29 Azərbaycanda keçirilir"

08:40
05 Noyabr

“Yaşıl paytaxt”ın yeni abadlıq ünvanı

08:35
05 Noyabr

Prezident islahatlarının daha bir uğurlu nümunəsi

08:30
05 Noyabr

ÇOX OXUNANLAR

OXUCU MƏKTUBLARI

NƏŞRLƏRİMİZ

TƏQVİM / ARXİV

BAŞ REDAKTORDAN

Hamımızın Azərbaycan adlı bir Vətəni var! Qoynunda dünyaya göz açdığımız, minbir nemətindən dadıb isti qucağında boya-başa çatdığımız bu əvəzolunmaz diyar azərbaycanlı adını qürur və iftixarla daşıyan hər kəs üçün müqəddəs və ülvidir.
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində zəfər çalaraq erməni işğalçılarını kapitulyasiyaya məcbur etdi, düşməni qovaraq ərazi bütövlüyünə nail oldu.
Bununla da Azərbaycan yeni inkişaf dövrünə qədəm qoydu.
Bu dövrdə dünyada mürəkkəb və ziddiyyətli proseslər davam etməkdədir!
Hələ də dünyada ədalətsizliklər mövcuddur!
Hələ də dünyada ikili standartlar var!
Hələ də dünyada güclülər zəiflərin haqqını tapdalamaq istəyir!
Odur ki, biz daima güclü olmalıyıq.
Güclü olmağın əsas şərti isə bizim birliyimizdir!
Dünyanın harasında yaşamağımızdan, hansı sahədə çalışmağımızdan asılı olmayaraq, əlbir və əlaqəli fəaliyyət göstərməyi bacarmalıyıq.
Azərbaycan naminə, onun dünyada yeri, yüksək nüfuzu uğrunda daim birlikdə mübarizə aparmalıyıq.
Yalnız bu halda anamız Azərbaycanı qoruya, yüksəldə və hamımız üçün qürur mənbəyinə çevirə bilərik.
Ulu yurdumuzun adını daşıyan "Azərbaycan" qəzeti də bu amala xidmət edir.
Əziz azərbaycanlılar! Sizi Azərbaycan naminə, övladlarımızın firavan və xoşbəxt gələcəyi uğrunda əlbir və əlaqəli fəaliyyətə çağırıram!