Şəhər meydanları
İçərişəhərin meydanlarının müxtəlif təyinatları var idi. Əgər ölçüləri və memarlıq baxımından təşkili buna imkan verirdisə, eyni meydan hərdən bir neçə funksiyanı yerinə yetirirdi. Bunların içərisində ticarət-bazar meydanları xüsusı əhəmiyyət kəsb edirdi. Ətrafdakı memarlıq ansamblının kompozisiyasına tabe olmasına baxmayaraq, şəhər meydanları sırasında came məscidləri qarşısındakı böyük meydanlar birinciliyə iddialı idilər. Onları came meydanları adlandırırdılar.
Bunlardan savayı, ayrı-ayrı məhəllələrdə yerləşən məhəllə məscidləri yaxınlığında kiçik ölçülü meydanlar da mövcud idi. Heç nəyə baxmayaraq onlar məhəllənin kompozisiya mərkəzləri idilər və bu meydanların şəhərsalmada əhəmiyyəti bir o qədər də böyük deyildi. Məscidlər küçələrin daha böyük hissələrində və ya məhəllələrin kəsişməsində inşa edilirdi. Bu halda meydanlar trapesiya və ya üçbucaqşəkilli olurdu.
Bazar meydanları şəhərin ən əhəmiyyətli hissəsi idilər. Orta əsrlərdə Azərbaycan şəhərlərində bazar meydanları planlaşmasına, ölçülərinə və yer seçiminə görə çox müxtəlifdir. Bu dövrdə nizamsız bazar meydanları geniş yayılmışdı. Onlar hər üç tərəfdən çatmatağlı qalereya ilə əhatə olunurdu. Meydanı əhatə edən tağ sırası eyni zamanda onun ictimai əhəmiyyətini göstərirdi.
Ticarət inkşaf etdikcə bazar meydanlarının əhəmiyyəti artırdı. Həmin yerlərdə çox vaxt içərisi su ilə dolu hovuzlar tikilirdi. Bu cür hovuzlar quru və isti havanın nəmləndirilməsinə yardım edirdi, qızmar günəş şüaları altında alış-veriş edən insanların əhvali-ruhiyyəsinə müsbət təsir göstərirdi.
Orta əsr meydanları öz ölçülərinə görə çox da böyük olmurdu. Şəhər küçəsinin müəyyən hissəsinin genişləndirilməsilə kifayətləndirilirdi. Hədsiz sıx tikinti arasında bu kiçik meydanlar xüsusi əhəmiyyətə malik idilər. Dar küçə - koridorlara alışqan olan insanlar kiçik bir açıq fəzaya çıxdıqda, təbiidir ki, genişlik hissi keçirirdilər. Orta əsr inşaat ustaları küçə və meydanların təzadlı nisbəti ilə müəyyən miqyas-görünüş effekti yaradırdılar.
Şəhərin ərazisinə nisbətən meydanlar az yer tuturdu. Böyükölçülü meydanlara çox nadir hallarda rast gəlinirdi. Şəhər planında meydanın dominant yeri onunla vurğulanırdı ki, bunların yaxınlığında küçələrin mürəkkəb labirintində oriyentir rolunu oynayan böyük binalar tikilirdi, eyni zamanda şəhərin ayrı-ayrı hissələrini birləşdirən əsas magistral ona tərəf istiqamətlənirdi.
"Azərbaycan”
Digər Xəbərlər
QƏZETİN ÇAP VERSİYASI
XƏBƏR LENTİ Bütün xəbərlər
Gürcüstanda müsəlman icmasına daha 20 məscid veriləcək
29 Mart
Cəmiyyətin Ermənistan işğalı altında olan kəndlərin azad ediləcəyi ilə bağlı gözləntisi yüksəkdir-SO...
29 Mart
Oğuz sakinlərindən nəcib təşəbbüs - yanmış meşə sahələri bərpa edilir
29 Mart
İnzibati Xətalar Məcəlləsinin bir sıra maddələri üzrə cərimələrin məbləği artırılır...
29 Mart
“Şahin” hərbi-idman oyununun Şəki rayon turunda 11 komanda mübarizə aparıb
29 Mart
“N” hərbi hissəsində komanda-qərargah təlimi keçirilib
29 Mart
Ermənistanda Vladimir Solovyovun verilişlərinin yayımı dayandırılıb
29 Mart
Bərpa olunan enerji mənbələrindən istifadə sahəsində layihələrin həyata keçirilməsi üzrə komissiyanı...
29 Mart
Azərbaycanda su təchizatı və kanalizasiya sisteminə qoşulmanın qayda və şərtləri yenilənəcək...
29 Mart
“İlham Əliyev. İnkişaf - məqsədimizdir” çoxcildliyinin 132-ci kitabı çapdan çıxıb
29 Mart
DİQQƏT ÇƏKƏNLƏR
Bütöv Azərbaycanın Zəfər tonqalı20 Mart 2024
Parçalanmış dünyanın bərpasına töhfə19 Mart 2024
QHT-lərin maliyyə tələbi Agentliyin illik qrant büdcəsindən 4 dəfə çoxdur - MÜSAHİBƏ18 Mart 2024
Prezident İlham Əliyev və NATO-nun Baş katibi Yens Stoltenberq mətbuata bəyanatla çıxış ediblər YE...17 Mart 2024
Fransa növbəti dəfə ifşa olundu16 Mart 2024
ÇOX OXUNANLAR
Xoş niyyətlər bayramı20 Mart 2024
Azərbaycan Qafqazda sülhü də bərqərar edəcək19 Mart 2024
Prezident İlham Əliyev Xankəndi şəhərində Novruz tonqalını alovlandırıb və Azərbaycan xalqını bayram...18 Mart 2024
Natəvanın heykəlinə qarşı vandalizm Fransa tarixinin utancverici hadisəsidir17 Mart 2024
Bakı Forumunda Azərbaycanın COP29-a evsahibliyi etməsi dəstəkləndi16 Mart 2024
Hücum diplomatiyasından hücum taktikasına14 Mart 2024
OXUCU MƏKTUBLARI
NƏŞRLƏRİMİZ
BAŞ REDAKTORDAN
Hamımızın Azərbaycan adlı bir Vətəni var! Qoynunda dünyaya göz açdığımız, minbir nemətindən dadıb isti qucağında boya-başa çatdığımız bu əvəzolunmaz diyar azərbaycanlı adını qürur və iftixarla daşıyan hər kəs üçün müqəddəs və ülvidir.
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində zəfər çalaraq erməni işğalçılarını kapitulyasiyaya məcbur etdi, düşməni qovaraq ərazi bütövlüyünə nail oldu.
Bununla da Azərbaycan yeni inkişaf dövrünə qədəm qoydu.
Bu dövrdə dünyada mürəkkəb və ziddiyyətli proseslər davam etməkdədir!
Hələ də dünyada ədalətsizliklər mövcuddur!
Hələ də dünyada ikili standartlar var!
Hələ də dünyada güclülər zəiflərin haqqını tapdalamaq istəyir!
Odur ki, biz daima güclü olmalıyıq.
Güclü olmağın əsas şərti isə bizim birliyimizdir!
Dünyanın harasında yaşamağımızdan, hansı sahədə çalışmağımızdan asılı olmayaraq, əlbir və əlaqəli fəaliyyət göstərməyi bacarmalıyıq.
Azərbaycan naminə, onun dünyada yeri, yüksək nüfuzu uğrunda daim birlikdə mübarizə aparmalıyıq.
Yalnız bu halda anamız Azərbaycanı qoruya, yüksəldə və hamımız üçün qürur mənbəyinə çevirə bilərik.
Ulu yurdumuzun adını daşıyan "Azərbaycan" qəzeti də bu amala xidmət edir.
Əziz azərbaycanlılar! Sizi Azərbaycan naminə, övladlarımızın firavan və xoşbəxt gələcəyi uğrunda əlbir və əlaqəli fəaliyyətə çağırıram!