ABŞ və onun qərbli müttəfiqləri qoşunlarını Əfqanıstandan çıxarmağa başladıqdan sonra ölkədə gərginlik artmışdır. Son günlər isə qarşıdurmalar xeyli kəskinləşmişdir.   “Taliban” hərəkatı növbəti yaşayış məntəqəsini - Əfqanıstanın şimal-şərqində yerləşən Bədəxşan əyalətindəki Fəyzabad şəhəri üzərində nəzarəti ələ keçirmişdir. Bu əyalət Tacikistan, Çin və Pakistanla həmsərhəddir.

Yerli hökumətin  nümayəndəsi Hücatulla Xirədməndin dediyinə görə, taliblər yarım ay əvvəl Fəyzabad şəhərinə hücuma keçmiş və üç dəfə geri oturdulmuşlar. Lakin bu dəfə Əfqanıstanın təhlükəsizlik qüvvələri geri çəkilmək məcburiyyətində qalmışdır. Xirədmənd taliblərin şəhərə tam nəzarət etdiyini bildirmişdir.

Bu ərəfədə ölkənin şimalındakı Bağlan və qərbindəki Fərəh əyalətlərinin inzibati mərkəzləri də taliblər tərəfindən ələ keçirilmişdir.

Son məlumata görə, Əfqanıstan Prezidenti Əşrəf Qani ölkənin şimalında yerləşən Bəlx əyalətinin inzibati mərkəzi Məzari-Şərif şəhərinə yollanmışdır. Dövlət başçısını Əfqanıstanın siyasi liderləri marşal Rəşid Dustum, Məhəmməd Mühəkkik və Cuma Xan Həmdərd müşayiət edirlər.

Bəlx əyaləti qubernatorunun administrasiyasında bildirmişlər ki, siyasi liderlər və yerli hakimiyyət orqanlarının nümayəndələri təhlükəsizlik məsələləri üzrə iclas keçirmiş və ölkənin şimalında yaranmış vəziyyəti müzakirə etmişlər. Marşal Rəşid Dustumun nümayəndəsi Həbiburəhman Kuyaşın dediyinə görə, hökumət ölkənin şimal və şimal-şərq əyalətlərində “Taliban”a qarşı irimiqyaslı əməliyyat planlaşdırır. 

Taliblərin hücumları ABŞ-ın öz qoşunlarını Əfqanıstandan çıxaracağı qərarından sonra tez-tez baş verir. Onlar ölkənin Mərkəzi Asiya ilə kommunikasiyasını təmin edən şimal əyalətlərinin mərkəzlərini bir-birinin ardınca ələ keçirirlər. Halbuki ABŞ və “Taliban” arasında Qətərin paytaxtı Dohada imzalanmış sazişə əsasən, taliblər 2021-ci il sentyabrın 11-dək, yəni NATO hərbçilərinin Əfqanıstandan çıxarılması başa çatanadək əyalət mərkəzlərinə hücum etməmək barədə öhdəlik götürmüşlər.

Lakin ABŞ tərəfindən aviasiya zərbələri endirildiyi bəhanəsi ilə taliblər yenidən  əyalətlərin inzibati mərkəzlərinə hücumlara başlamışlar. Son bir həftə ərzində onlar əyalətlərin 9 inzibati mərkəzi üzərində nəzarəti ələ keçirmişlər.

Rizvan CƏFƏROV,

“Azərbaycan”