Ara-sıra dəm qazından boğulma hadisələri haqqında ürək ağrıdan xəbərlər eşidirik. Xüsusilə də payız-qış fəslində. Belə itkiləri nə qədər qismət, qədər, tale kimi iradəmizdən kənar amillərlə əlaqələndirib təskinlik tapmağa çalışsaq da, insan həyatını bu qədər ucuzlaşdıran səbəblər sırasında  məlumatsızlıq, diqqətsizlik və səhlənkarlıq da yer almaqdadır.

Dəm qazından zəhərlənmələri minimuma, hətta heçə endirmək mümkündür. Bunun üçün tikinti normalarına ciddi əməl olunmalı, qazla işləyən cihaz və avadanlıqların texniki xarakteristikalarına xüsusi önəm verilməli, quraşdırma və istismar tələblərindən kənara çıxılmamalıdır. Amma bədbəxt hadisədən heç kəs sığortalı deyil. Ən mükəmməl, etibarlı avadanlıq belə sıradan çıxa, qəza törədə bilər. Odur ki, təhlükəsizlik naminə həm də ehtiyatlı davranmaq, önləyici, qabaqlayıcı tədbirlər görmək lazımdır. Bu, hətta zəruridir.

Bəlkə, evlərdə-mənzillərdə, təbii (və ya maye) qaz işlədilən bütün yerlərdə dəm qazının səviyyəsini ölçən, daim nəzarətdə saxlayan və CO-nun miqdarı normanı aşdıqda xəbərdaredici həyəcan siqnalı verən cihazlardan (elektron-kimyəvi sensorlardan) istifadə edək və bu praktikanı yayaq.  Bu həm rahatdır, həm ucuz, başlıcası da - təhlükəsiz! Elə bir ev, mənzil tapmaq mümkün deyil ki, orada divar saatı olmasın. Halbuki dəm qazı nəzarət-ölçmə siqnalizator cihazları saatlardan daha kiçik ölçülərdə, estetik dizaynlı müasir məişət avadanlığıdır. Qiyməti də baha deyil. Doğrudur, Azərbaycan bazarında bu cihazlara tələb çox az olduğundan təklif də məhduddur. Amma bu elektron-kimyəvi sensorların çeşidi çox  genişdir.

Fikrimcə, bu siqnalizator cihazlardan istifadəni kütləviləşdirməklə dəm qazından boğulmaların qarşısını almaq mümkündür. Cihazın kütləvi tətbiqini də cəmiyyəti  maarifləndirmə yolu ilə, yaxud da tikinti normalarına və istismar qaydalarına mütləq tələb kimi əlavə etməklə reallaşdırmaq olar.

İradə MƏMMƏDOVA,

inşaatçı texnoloq