28 il öncə bir gecədə bu ulu yurd, eləcə də Aşıq Şəmşirin külliyyatı erməni vandalları tərəfindən odlara qalanıb

Ağdaban Kəlbəcərin ən strateji  yaşayış məntəqələrindən biridir. Dədə Şəmşirin ulu babası tərəfindən salınan bu kənd Ağdərə rayonunun Çapar kəndinin qonşuluğunda yerləşir.

Ermənilər heç kimlə qonşuluq edə bilmədiklərini bu kəndin sakinlərini diri-diri odlara qalamaları ilə bir daha sübut ediblər. 1992-ci il aprel ayının 7-dən 8-nə keçən gecə Çapar kəndində yaşayan daşnak tör-töküntüləri Ağdabana qəfil hücum etməklə onu yer üzündən sildilər. Kəlbəcər ilk şəhidlərini məhz orada verdi. Bu dəhşətli hadisə tarixə “İkinci Xocalı” kimi yazıldı. Ağdaban ikinci dəfə 26 mart 1993-cü ildə ermənilər tərəfindən işğala məruz qaldı...

 “Aşıq Şəmşir” Mədəniyyət Ocağı İctimai Birliyinin təşkilatçılığı ilə bu günlərdə Ağdaban soyqırımının 29-cu ildönümünə həsr olunmuş tədbir keçirilib.

Bakı Dövlət Universitetinin dosenti Ələmdar Cabbarlı Ağdaban kəndində erməni vandalları tərəfindən törədilən qanlı cinayət haqqında məlumat verib. O bildirib ki, 1992-ci il aprelin 7-dən 8-nə keçən gecə erməni quldur dəstələri Ağdərə rayonunun Çapar yaşayış məntəqəsindən Kəlbəcərin Ağdaban kəndinə hücum edərək 130 evdən ibarət kənddə xalqımıza qarşı soyqırımı cinayəti törətmişlər. Hadisə zamanı onlarca insan xüsusi amansızlıqla qətlə yetirilmiş, diri-diri yandırılmış, bədən üzvləri kəsilib-doğranmışdır: “...Xüsusilə uşaqları, qadınları və yaşlı insanları hədəf seçən erməni quldurları insanlar arasında qorxu və vahimə hissini daha da artırmaq üçün kəndi tamamilə yandırmış və qarət etmişdilər. Qanlı cinayət zamanı klassik Azərbaycan ədəbiyyatının ustad sənətkarı Ağdabanlı Qurbanın və onun oğlu, XX əsr ədəbiyyatımızın və aşıq sənətinin görkəmli nümayəndəsi Dədə Şəmşirin zəngin arxivi və nadir əlyazmaları tamamilə yandırılaraq məhv edilmişdir...”

 O da diqqətə çatdırılıb ki, həmin gecə 32 nəfər kənd sakini (onlardan 15-i Aşıq Şəmşirin nəslinə məxsusdur) faciənin qurbanlarına çevrilib. Tədbirdə AMEA-nın Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun direktoru, akademik İsa Həbibbəyli, AMEA-nın Əlyazmalar İnstitutunun direktoru, akademik Teymur Kərimli, AMEA-nın Folklor İnstitutunun direktoru, akademik Muxtar İmanov, Milli Məclisin deputatı, filologiya elmləri doktoru Jalə Əliyeva, Milli Məclisin deputatı Aqil Məmmədov, Əməkdar mədəniyyət işçisi Ədalət Dəlidağlı çıxış ediblər.

Ağdaban hadisələrinə ilk dəfə Ulu Öndər Heydər Əliyev tərəfindən siyasi qiymət verildiyini qeyd edən tədbir iştirakçıları 29 ildən sonra soyqırımı qurbanlarının xatirəsini qalib xalq olaraq yad etdiyimizi vurğulayıblar.  Qeyd edilib ki, Prezident, Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə başlayan, 44 günlük Vətən müharibəsindəki zəfərimizlə 30 ilə yaxın davam edən işğala, nəhayət ki, son qoyuldu, ərazi bütövlüyümüz bərpa edildi. Bu şanlı Qələbəmiz, eyni zamanda Ağdaban soyqırımını törədən canilərin də üzərində tarixi zəfərdir.

Tədbir çərçivəsində Milli Məclisin deputatı, filologiya elmləri doktoru Jalə Əliyevanın “Müqəddəs ocağın yadigarları” kitabının təqdimatı keçirilib.

Kitabın müəllifi, professor Jalə Əliyeva bildirib ki, uzun müddət üzərində çalışdığı “Müqəddəs ocağın yadigarları” monoqrafiyasının təqdimat mərasiminin məhz Kəlbəcərin, eləcə də bütün torpaqlarımızın azadlığı şəraitində keçirilməsi böyük qürur hissi yaradır. O, bu sahədə tədqiqatlarını davam etdirəcəyini vurğulayıb və həmin əsərlərdən birinin təqdimatının məhz Kəlbəcərdə  keçiriləcəyinə inamını ifadə edib.

Məhəmməd NƏRİMANOĞLU,

“Azərbaycan”