17 Avqust 2021 15:58
1227
Səhiyyə
A- A+

Professor Musa Qəniyev: Xəstəliyi keçirən və peyvənd olunanlar üçün koronavirusa yoluxmaq təhlükəli deyil

 

Son günlər yeni növ koronavirus (COVID-19) infeksiyası və onun mövcud ştamlarına yoluxma sayı artıb. Bu, vəziyyətin ağırlaşması və ciddiliyini əks etdirən mütləq hal yox, yalnız statistika ilə təsdiqlənən nisbi reallıqdır. Artım dinamikası ilə əlaqədar əlavə karantin tədbirlərinə əl atılmamalı və heç bir qadağa qüvvəyə minməməlidir. Unutmaq olmaz ki, viral infeksiyaya yoluxmanın qarşısını karantin tədbirlərilə müəyyən müddətlik azaltmaq olar, lakin tamamilə aradan qaldırmaq mümkün deyil. Bu halda təkrar “alovlanma” qaçılmazdır. İnfeksiyanın tam sönməsinin başlıca şərti yalnız yoluxmanın əsasında duran səbəblərin aydınlaşdırılması, aradan qaldırılması, eləcə də müalicə və profilaktik tədbirlərin düzgün qurulmasıdır.

AZƏRTAC xəbər verir ki, tibb elmləri doktoru, professor Musa Qəniyev koronavirusun artım dinamikası barədə məlumat verib.

O qeyd edib ki, koronavirusa yoluxmanın yeganə yolu birbaşa tənəffüs kontaktıdır: “Hazırda ölkənin şimal-qərb bölgəsində müşahidə etdiklərim digər bölgələrdəkindən fərqlənmir. Məsələn, əvvəllər bu bölgədə vətəndaşların görüşərkən qucaqlaşmasını və ya öpüşməsini görməmişdim. Bu gün isə həmin ünsiyyət forması adi hal alıb. Yalnız əl-ələ görüşmək vərdişi, demək olar ki, yoxdur. Bütün hallarda əl-ələ görüşmək, nəfəs-nəfəsə dayanaraq bərk-bərk qucaqlaşıb, bir neçə dəfə öpüşməklə yekunlaşır. Bunları müşahidə etdikdən sonra qərara gəldim ki, COVID-19 və ştamları haqqında deyilənlər qeyri-reallıqdır. Reallıq olsaydı, bu ünsiyyət formasının nəticəsi kimi, hazırda gündəlik yoluxma 5-6 rəqəmli olmalı idi.

Digər həqiqət odur ki, hər birimiz - istər bu xəstəliyi keçirməyənlər, ya keçirmişlər, istərsə də peyvənd olunmuşlar koronavirusa yoluxmuşuq, yoluxuruq və ya yoluxacağıq. Nəzərə almaq lazımdır ki, peyvənd “nisbi xəstəlik modeli” yaratmaqla infeksiyaya qarşı aktiv immunitet formalaşdırır; bu hal COVID-19-a yoluxma ehtimalının qarşısını almır, yalnız yoluxma baş verdikdə, xəstəliyin simptomsuz və ya yüngül keçməsinə təminat verir. Hətta, bu cür yoluxmalar əksər viral infeksiyalarda olduğu kimi, fəsli xarakter almaqla, ildə iki dəfə və daha çox baş verə bilər. Lakin xəstəliyi keçirmiş və ya peyvənd olunanlar üçün yoluxmaların qorxusu yoxdur. Çünki onlar təkrar yoluxmada infeksiyanı yüngül və ya simptomsuz keçirəcəklər”.

Müşahidələrindən danışan professor qeyd edib: “Hazırda ardıcıl olaraq mutasiyaya məruz qalan koronavirus hətta xəstəliyi keçirməyən və ya peyvənd olunmayanlar üçün ağır gedişli fəsadlara səbəb ola bilmir. Bu, məlum qanunauyğunluqla əlaqədardır: əksər viral infeksiyalarda olduğu kimi, SARS-CoV-2-nin də da təkrari yoluxdurma zamanı “virulentlik və potensial fəallığı” zəifləyir. Başqa sözlə desək, ən ağır viral infeksiyanın ardıcıl yoluxdurduğu 3-cü adamda letallıq əmsalı sıfırlanır. Çünki 3-cü ardıcıl yoluxdurmada o, RNT zəncirində böyük faiz nisbətində aminturşu itirməklə, artıq fəsli infeksiya statusu qazanır. Gigiyenik qaydalara əməl edərək COVID-19 adı gələndə stresə düşmək, qorxmaq, həyəcanlanmaq və gərginlik keçirmək lazım deyil.

COVID-19 ömürlük bizimlə yol-yoldaşı olan çoxsaylı viral infeksiyalardan biridir. Ondan qorxmaq lazım deyil, lakin infeksiyanın xüsusi praktik əhəmiyyət kəsb edən və dərin elmi araşdırmalara ehtiyacı olan bir çox incəlikləri öyrənilməlidir. Məsələn, koronavirusa istər yoluxma, istərsə də onun fərdlərə qarşı həssaslığında xüsusi irsi, immun, genetik xüsusiyyət və gizli məqamlar mövcuddur. Məsul qurumlar xüsusi monitorinq yolu ilə elmi araşdırmalar apararaq bu fərqliliklərə aydınlıq gətirməlidirlər. Məsələn, bir ailənin 10 üzvü var və hamısı koronavirusa yoluxur. Bunlardan 2-si xəstələnərək dünyasını dəyişir, 3 nəfəri oksigen aparatına qoşurlar, yəni xəstəliyi ağır keçirir, 3 nəfərdə yüngül qrippoz əlamətlər müşahidə edilir, 2 nəfər isə ümumiyyətlə xəstələnmir. Bu məqamda yaranan suallara cavab tapmaq lazımdır. Dünya səhiyyəsində öyrənilməsi vacib olan məsələ budur. İnfeksiyanın yayılması və artımının qarşısının alınmasına əngəl yaradan digər əsas səbəb isə, bu infeksiyadan dünyasını dəyişmiş şəxslərin təşrihinin nəticələri haqqında məlumatların azlığı və ya heç olmamasıdır. Səbəbi isə bəlli deyil. Yəni, araşdırılması və dəqiqləşdirilməsi lazım olan suallar hazırda çoxdur”.

M.Qəniyev vurğulayıb ki, COVID-19-un adı gələndə təlaşa düşüb, həyəcan keçirmək lazım deyil: “Gigiyenik qaydalara əməl etmək, xüsusən görüşərkən qucaqlaşma və öpüşmə kimi ünsiyyət formasından istifadə etməmək kifayətdir”.

Digər Xəbərlər

QƏZETİN ÇAP VERSİYASI

XƏBƏR LENTİ Bütün xəbərlər

DİQQƏT ÇƏKƏNLƏR

ÇOX OXUNANLAR

OXUCU MƏKTUBLARI

NƏŞRLƏRİMİZ

BAŞ REDAKTORDAN

Hamımızın Azərbaycan adlı bir Vətəni var! Qoynunda dünyaya göz açdığımız, minbir nemətindən dadıb isti qucağında boya-başa çatdığımız bu əvəzolunmaz diyar azərbaycanlı adını qürur və iftixarla daşıyan hər kəs üçün müqəddəs və ülvidir.
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində zəfər çalaraq erməni işğalçılarını kapitulyasiyaya məcbur etdi, düşməni qovaraq ərazi bütövlüyünə nail oldu.
Bununla da Azərbaycan yeni inkişaf dövrünə qədəm qoydu.
Bu dövrdə dünyada mürəkkəb və ziddiyyətli proseslər davam etməkdədir!
Hələ də dünyada ədalətsizliklər mövcuddur!
Hələ də dünyada ikili standartlar var!
Hələ də dünyada güclülər zəiflərin haqqını tapdalamaq istəyir!
Odur ki, biz daima güclü olmalıyıq.
Güclü olmağın əsas şərti isə bizim birliyimizdir!
Dünyanın harasında yaşamağımızdan, hansı sahədə çalışmağımızdan asılı olmayaraq, əlbir və əlaqəli fəaliyyət göstərməyi bacarmalıyıq.
Azərbaycan naminə, onun dünyada yeri, yüksək nüfuzu uğrunda daim birlikdə mübarizə aparmalıyıq.
Yalnız bu halda anamız Azərbaycanı qoruya, yüksəldə və hamımız üçün qürur mənbəyinə çevirə bilərik.
Ulu yurdumuzun adını daşıyan "Azərbaycan" qəzeti də bu amala xidmət edir.
Əziz azərbaycanlılar! Sizi Azərbaycan naminə, övladlarımızın firavan və xoşbəxt gələcəyi uğrunda əlbir və əlaqəli fəaliyyətə çağırıram!

TƏQVİM / ARXİV

Video