Alimlər taxılı anbarlarda pestisidsiz saxlamağın üsulunu tapıblar
Avadanlığı isə hələ yaratmaq lazımdır
Taxılın anbarlarda müəyyən müddətə itkisiz saxlanılmasının çətinliyi kənd təsərrüfatı subyektlərinin ciddi problemlərindəndir. İnkişaf etmiş dövlətlər müasir texnoloji-texniki imkanlar hesabına itki kütləsini 9 faizə endirə bilsələr də, digər ölkələrdə bu göstərici 20 faizdən yüksəkdir. Bəzi hallarda ümumiyyətlə taxıl itkisi 100 faizə belə çatır.
Bununla belə, hətta itki dərəcəsi aşağı olsa da, məhsula ziyanverici həşəratların düşməsi onun növünü aşağı salır. Bu, həm də insan sağlamlığı üçün təhlükəlidir. Taxıl məhsullarının anbarlarda saxlanılmasında istifadə olunan pestisidlər (ziyanvericilərə qarşı tətbiq edilən kimyəvi zəhərli dərmanlar) də həm insanlar, həm də digər canlılar üçün mənfi təsirli xarakteristikaya malikdir. Pestisidlər möhkəm-dayanıqlı olduqlarından müxtəlif yollarla tətbiq olunduqları yerdən xeyli uzaqlara yayılır, nə qədər təəccüblü görünsə də, ötən əsrin 60-cı illərində Antarktidada belə bəzi pinqvinlərin qaraciyərində pestisid qalıqlarına rast gəlinib. Hazırda bir sıra ölkələrdə pestisidlərin bəzi növlərinin istifadəsindən tamamilə imtina edilib. Ancaq ucuz başa gəldiyindən onun digər növlərindən hələ də geniş istifadə olunur.
Orxus Universitetinin (Danimarka) alimləri problemin həlli - anbar ziyanvericiləri ilə mübarizədə ekoloji cəhətdən təhlükəsiz yeni üsul fikirləşdiklərini bildiriblər. Mütəxəssislər taxılın ziyanvericilərdən qorunmasında ənənəvi pestisidlər əvəzinə ozondan istifadəni təklif ediblər. Bunun üçün isə müvafiq avadanlıq düzəltmək lazımdır.
Danimarkalı alimlərin iddiasına görə, taxılı anbarda ozonlaşdırmaqla onun daha səmərəli və təhlükəsiz tərkibdə saxlanılmasını təmin etmək mümkündür. Anbar ziyanvericilərinin növünə və inkişaf mərhələsinə uyğun doza seçilməsi, eləcə də təsir tezliyini tənzimləməklə effektlilik dərəcəsini optimal səviyyəyə qaldırmaq olar. Eksperimental laboratoriya şəraitində təklifin səmərəliliyi sübuta yetirilib.
Qeyd edək ki, müəyyən miqdarda, hissə-hissə istifadədə ozon ekoloji cəhətdən təhlükəsizidir və havaya keçdikdə qısa müddətdə oksigenə çevrilir.
Bununla belə, bu təklifin reallaşması üçün taxılı anbarlarda ozonlaşdıracaq, şəraiti nəzarətdə saxlaya biləcək xüsusi avadanlığa ehtiyac var və bu, məsələnin ən çətin tərəfidir. Belə ki, transformasiyaya qədər (emal zamanı və sonda ozonun oksigenə çevriləcəyi anadək) insanı birbaşa ozon qazı ilə təmasdan qoruyacaq, üstəlik müəyyən ağıllı sistemlərlə təchiz ediləcək avadanlığın ərsəyə gətirilməsinin iqtisadi cəhətdən nə qədər səmərəli olacağı bəlli deyil. Başqa sözlə, avadanlıq qiyməti, ölçüləri, daşınması, quraşdırılması, istifadəsi və qulluğu baxımından fermerlər üçün cəlbedici olacağı təqdirdə bazara çıxarıla bilər.
Elmi-tədqiqat işinin detalları mütəxəssis qrupunun "Pest Management Science" jurnalında dərc edilən məqaləsində açıqlanıb.
Digər Xəbərlər
QƏZETİN ÇAP VERSİYASI
XƏBƏR LENTİ Bütün xəbərlər
Mahmud Abbas yeni hökumətin tərkibini təsdiqləyib
28 Mart
ABF rəsmisi: "Böyük İpək Yolu" turnirinin Bakıda keçirilməsi boksun ölkəmizdə inkişafının təzahürüdü...
28 Mart
Manə Mollayeva : Xallar əldə etmək üçün vuruşacağıq
28 Mart
Yekun qərar qəbul edilməyib - Emin Ağalarov
28 Mart
Əcnəbi tələbələr Quba Soyqırımı Memorial Kompleksini ziyarət ediblər
28 Mart
Gürcüstan iqlim dəyişikliyi ilə mübarizəyə 3,7 milyard lari xərcləyəcək
28 Mart
Biz unutmuruq, tarix də unutmasın...
28 Mart
Taksilərin texniki göstəriciləri, daxili və xarici tərtibatına dair tələblər təsdiqlənib ...
28 Mart
BMT-nin İnkişaf Proqramı ilə gələcək əməkdaşlığa dair fikir mübadiləsi aparılıb
28 Mart
Dövlət orqanlarında vakant inzibati vəzifələrin tutulması məqsədilə daxili müsahibə elan edilir ...
28 Mart
DİQQƏT ÇƏKƏNLƏR
Bütöv Azərbaycanın Zəfər tonqalı20 Mart 2024
Parçalanmış dünyanın bərpasına töhfə19 Mart 2024
QHT-lərin maliyyə tələbi Agentliyin illik qrant büdcəsindən 4 dəfə çoxdur - MÜSAHİBƏ18 Mart 2024
Prezident İlham Əliyev və NATO-nun Baş katibi Yens Stoltenberq mətbuata bəyanatla çıxış ediblər YE...17 Mart 2024
Fransa növbəti dəfə ifşa olundu16 Mart 2024
ÇOX OXUNANLAR
Xoş niyyətlər bayramı20 Mart 2024
Azərbaycan Qafqazda sülhü də bərqərar edəcək19 Mart 2024
Prezident İlham Əliyev Xankəndi şəhərində Novruz tonqalını alovlandırıb və Azərbaycan xalqını bayram...18 Mart 2024
Natəvanın heykəlinə qarşı vandalizm Fransa tarixinin utancverici hadisəsidir17 Mart 2024
Bakı Forumunda Azərbaycanın COP29-a evsahibliyi etməsi dəstəkləndi16 Mart 2024
Hücum diplomatiyasından hücum taktikasına14 Mart 2024
OXUCU MƏKTUBLARI
NƏŞRLƏRİMİZ
BAŞ REDAKTORDAN
Hamımızın Azərbaycan adlı bir Vətəni var! Qoynunda dünyaya göz açdığımız, minbir nemətindən dadıb isti qucağında boya-başa çatdığımız bu əvəzolunmaz diyar azərbaycanlı adını qürur və iftixarla daşıyan hər kəs üçün müqəddəs və ülvidir.
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində zəfər çalaraq erməni işğalçılarını kapitulyasiyaya məcbur etdi, düşməni qovaraq ərazi bütövlüyünə nail oldu.
Bununla da Azərbaycan yeni inkişaf dövrünə qədəm qoydu.
Bu dövrdə dünyada mürəkkəb və ziddiyyətli proseslər davam etməkdədir!
Hələ də dünyada ədalətsizliklər mövcuddur!
Hələ də dünyada ikili standartlar var!
Hələ də dünyada güclülər zəiflərin haqqını tapdalamaq istəyir!
Odur ki, biz daima güclü olmalıyıq.
Güclü olmağın əsas şərti isə bizim birliyimizdir!
Dünyanın harasında yaşamağımızdan, hansı sahədə çalışmağımızdan asılı olmayaraq, əlbir və əlaqəli fəaliyyət göstərməyi bacarmalıyıq.
Azərbaycan naminə, onun dünyada yeri, yüksək nüfuzu uğrunda daim birlikdə mübarizə aparmalıyıq.
Yalnız bu halda anamız Azərbaycanı qoruya, yüksəldə və hamımız üçün qürur mənbəyinə çevirə bilərik.
Ulu yurdumuzun adını daşıyan "Azərbaycan" qəzeti də bu amala xidmət edir.
Əziz azərbaycanlılar! Sizi Azərbaycan naminə, övladlarımızın firavan və xoşbəxt gələcəyi uğrunda əlbir və əlaqəli fəaliyyətə çağırıram!