Nəhayət, hamının böyük həyəcanla izlədiyi futbol üzrə sayca 16-cı Avropa çempionatı başa çatdı. “Avro-2020”nin final matçında İngiltərə və İtaliya komandaları üz-üzə gəldilər.

İtaliya-İngiltərə finalını təxminən eyni gücdə olan komandaların qarşılaşması saymaq olardı. Çünki “Avro-2020”dən əvvəl FIFA reytinqində İngiltərə 4-cü, İtaliya isə 7-ci sırada idi. Qitə çempionatlarında da inamla çıxış edən hər iki komanda finala 5 qələbə və 1 heç-heçə ilə irəliləmişdir. Nəticədə finala kimi İtaliya millisinin məğlubiyyətsiz seriyası 33 oyuna çatmışdır. İngiltərə isə ardıcıl 12 oyundan yalnız birində qələbə qazana bilməmişdi.

Bundan başqa, hər iki komandanın heyəti əsasən yerli çempionatda çıxış edən futbolçulardan təşkil olunmuş, cəmi 3 legionerləri var idi. İtaliyanın iki oyunçusu “Çelsi”də (Emerson və Jorjinyo), biri isə Fransa “PSJ”-ində (Marko Verratti), İngiltərənin iki oyunçusu Almaniya “Borussiya Dortmund”unda (Jude Bellinqam və Jadon Sanço), Kieran Trippiyer isə “Atletiko”da (Madrid) çıxış edir.

Ümumiyyətlə, heyətlərdən danışsaq, İtaliya millisində yalnız üç futbolçu (Cian Luici Donnarumma, Leonardo Bonuççi və Jorjinyo) bütün 6 oyunda start heyətində meydana çıxmışdır. Yalnız qapıçı Alex Meret “Avro-2020”də oynamamışdır.

Türkiyədən sonra yarışın ən gənc komandası olan İngiltərə millisində isə 6 futbolçu (Jordan Pikford, Con Ston, Deklan Rays, Kalvin Fillips, Rahem Sterlinq və Harri Keyn) 6 oyunun hamısında start heyətində meydana çıxmış və ümumi heyətdəki 6 futbolçunun xidmətinə ehtiyac olmamışdı.

Finalçıların böyük turnirlərdə əvvəlki görüşlərinə gəlincə, italyanların aşkar üstünlüyü göz önündə idi. İtaliya millisi “Avro-1980” çərçivəsində Turində 1:0, “Avro-2012”nin 1/4 finalında Kiyevdə isə penaltilər seriyasında 4:2 (əsas və əlavə vaxt - 0:0) hesabı ilə qalib gəlmişdir. Dünya çempionatlarına gəlincə, DÇ-1990-da 3-cü yer uğrunda görüşdə və DÇ-2014-də qrupda italyanların eyni hesablı (2:1) qələbəsi qeydə alınmışdır.

Yalnız finalın Londonda keçirilməsi ingilislər üçün əlavə üstünlük ola bilərdi. Amma turnirin əvvəlindən digər komandalara nisbətən nümayiş etdirdiyi futbolla italyanların bir addım öndə olduğunu demək olardı.

Qarşılaşmada ingilislər 5-li müdafiə xətti ilə meydançaya düzülmüşdülər. Təbii ki, bu da başadüşülən idi. Çünki oyunu daha çox meydançanın rəqibə aid hissəsində quran italyanlara qarşı 3 mərkəz müdafiəçisi ilə başlamaq normal sayıla bilərdi.

Niderlandlı referi Byörn Kuypersin start fitindən sonra İngiltərənin baş məşqçisi Qaret Sautqeytin düzgün oyun planı vurulan erkən qolla öz təsdiqini tapdı. Belə ki, 2-ci dəqiqədə qurulan əks-hücum anında sağ cinah müdafiəçisi Trippiyerin ötürməsi zamanı sol cinah müdafiəçisi Şou komandasını hesabda irəli çıxartdı. Qoldan sonra ingilislər topu rəqibə verərək hesabı qorumağa çalışdılar. Bəlkə də vurulan erkən qol komandanı daha fərqli futbol nümayiş etdirməsinə mane oldu.  Çünki İngiltərənin hazırkı heyəti daha çox hücum futbolu oynamağa imkan verir.

Qoldan sonra komanda müdafiə olunacağını göstərərək İtaliyaya daha rahat futbol oynamağa şərait yaratdı və nəticədə italyanlar oyunda nəzarəti ələ keçirdilər. Onlar qısa ötürmələrə üstünlük verərək oyunu meydançanın İngiltərəyə aid hissəsində qurmağa başladılar.

İngiltərə millisi isə müdafiə olunmaqla, yaranan ani əks-hücumlarda qol epizodları yaratmağa çalışırdı. Lakin bundan da istifadə edə bilmirdi. Çünki İtaliya futbolçuları meydançada elə düzgün yerləşmişdilər ki, rəqibə boş zona qalmırdı. Qonaqlar itirilən hər topu tez zamanda qazanmağı bacarırdılar. Bir sözlə, İngiltərə yığmasını italiyalı həmkarları topun dalınca daha çox qaçmağa məcbur edirdilər. Lakin bütün bunlara baxmayaraq, ilk hissədə başqa qol olmadı.

Fasilədən sonra italiyalı çalışdırıcı Roberto Mançini hücum xəttini daha da gücləndirdi. Kyezanı hücumun sol cinahına çəkərək mərkəz hücumçusu İmmobileni Berrardi ilə əvəzlədi. Bu dəyişikliklərdən sonra italyanların rəqib cərimə meydançasında üstünlüyü daha da artdı. Belə epizodlardan birində - 68-ci dəqiqədə künc zərbəsindən sonra qapı qarşısındakı  qarışıqlıqdan istifadə edən Bonuççi hesabda bərabərliyi bərpa etdi - 1:1.

Qoldan sonra İngiltərənin müdafiə xəttini aşmaqda çətinlik çəkən İtaliya futbolçuları uzaqdan zərbələrlə qol vurmağa çalışdılar. Lakin fiziki yorğunluq hər iki komanda futbolçularının psixoloji olaraq qarşılaşmanı əlavə vaxta aparmaq istəklərini aydın göstərdi. 

Əlavə olunan 30 dəqiqədə də tərəflər hesabda irəli çıxa bilmədilər. Yekunda qalibi müəyyənləşdirmək üçün penalti zərbələri yerinə yetirildi. Qapıçı Donnarummanın möhtəşəm qurtarışları sayəsində penaltilərdə 3:2 hesabı ilə qələbə qazanan İtaliya millisi 53 illik fasilədən sonra “Avro-2020”nin qalibi oldu. Bununla da “Skuadra adzurra” məğlubiyyətsizlik seriyasını 34 matça çatdırdı.

 

Elçin CƏFƏROV,

“Azərbaycan”