26 Yanvar 2025 08:00
1634
SİYASƏT
A- A+
Sosial-iqtisadi inkişafın Azərbaycan nümunəsi

Sosial-iqtisadi inkişafın Azərbaycan nümunəsi


Bu nümunənin müəllifi Prezident İlham Əliyevdir


Dünya gərginləşməkdən qalmır. Böyük güclərin hikkəsi beynəlxalq düzəni alt-üst edib. Kimin gücü var, özünü dünyanın az qala sahibi sayır. Beynəlxalq qanunlar, ədalət, insaf ayaq altına atılıb.

Ətrafımıza nəzər salaq. Rusiya-Ukrayna müharibəsindən, qana, dağıntıya, itkiyə görə ondan geri qalmayan Yaxın Şərq münaqişəsindən elə də uzaqda deyilik. Müasir raketlərin sürəti ilə aramızdakı məsafə dəqiqə məsələsidir. Üstəlik 2020-ci ilin noyabr və 2023-cü ilin sentyabr məğlubiyyətlərindən dərs götürməyən, 

30 illik işğalın şirəsi ağzında qalan Ermənistanın (məhz) silahlandırılması və Gürcüstanda seçkiləri uduzan müxalifətin sakitləşmək istəməməsi, daha doğrusu, buna təhrik olunması üzündən davam edən gərginlik...

Bütün bu qeyd etdiklərimiz fonunda Azərbaycanda hökm sürən ictimai-siyasi sabitlik, davam edən sosial-iqtisadi inkişaf, xüsusən işğaldan azad olunmuş ərazilərdə sürətlənən dirçəliş və yenidənqurma, hər çağırışa cavab verməyə qadir olan ordunu daha da gücləndirmək sıradan gerçəkliklər deyil. Bunun üçün xalq-iqtidar birliyi və ən əsası, güclü lider lazımdır. Azərbaycanın da bu rahatsız dünyada və çalxalanan regionda bəxti onda gətirib ki, onların hər ikisinə sahibdir, başqa sözlə, bu gün Azərbaycan adlı dövlətin sükanı arxasında xalqa güvənən Lider var. Məhz bunun sayəsində ölkəmiz üçün il ildən uğurlu gəlir, makroiqtisadi göstəricilərimiz hətta bütün müsbət proqnozları belə üstələyir. Bu baxımdan 2024-cü il də istisna olmadı.     

Dövlət Statistika Komitəsi (DSK) bu günlər ötən ilin makroiqtisadi göstəricilərini açıqlayıb. Açıqlamada bildirilir ki, ötən il ölkə üzrə 126,3 milyard manatlıq və ya əvvəlki ilin müvafiq dövründəkindən 4,1 faiz çox ümumi daxili məhsul (ÜDM) istehsal olunmuşdur. Əlavə dəyər istehsalı iqtisadiyyatın qeyri-neft-qaz sektorunda 6,2, neft-qaz sektorunda 0,3 faiz artmışdır. 

DSK-nın hesabatına görə, 2024-cü ildə ÜDM-in 35,9 faizi sənaye, 10,7 faizi ticarət və nəqliyyat vasitələrinin təmiri, 7 faizi nəqliyyat və anbar təsərrüfatı, 6,7 faizi tikinti, 5,7 faizi kənd və meşə təsərrüfatları, eləcə də balıqçılıq, 2,4 faizi turistlərin yerləşdirilməsi və ictimai iaşə, 1,9 faizi informasiya və rabitə, 19,9 faizi digər sahələrdə istehsal olunmuşdur. Məhsula və idxala xalis vergilər ÜDM-in 9,8 faizini təşkil etmişdir. Əhalinin hər nəfərinə isə 12382,5 manat əlavə dəyər düşmüşdür.    

İl ərzində ölkə üzrə 64,1 milyard manatlıq sənaye məhsulları istehsal edilmişdir ki, bu da 2023-cü ildəkindən 1,1 faiz çoxdur. Ümumilikdə bu dövrdə məhsul istehsalı sənayenin qeyri neft-qaz sektorunda 7,3, neft-qaz sektorunda 0,5 faiz artmışdır. Sənaye məhsullarının 64,3 faizi mədənçıxarma, 29,8 faizi emal, 4,9 faizi elektrik enerjisi, qaz və buxar istehsalı, bölüşdürülməsi və təchizatı, 1 faizi su təchizatı, tullantıların təmizlənməsi və emalı sektorlarında istehsal edilmişdir. 

Mədənçıxarma sektoru üzrə əmtəəlik neft hasilatı 3,6 faiz azalmış, əmtəəlik qaz hasilatı 6,2 faiz artmışdır. 

Emal sektorunda əczaçılıq məhsulları istehsalı 81,5, mebel istehsalı 45,9, avtomobil, qoşqu və yarımqoşquların istehsalı 44,7, hazır metal məmulatlarının istehsalı 38,9, elektrik avadanlıqlarının istehsalı 32,8, metallurgiya sənayesi məhsullarının istehsalı 27,1, ağacın emalı və ağacdan məmulatların istehsalı 25,9, geyim istehsalı 24,7, rezin və plastik kütlə məmulatlarının istehsalı 18, tikinti materiallarının istehsalı 16,9, içkilərin istehsalı 15,7, qida məhsullarının istehsalı 10,5, dəri və dəri məmulatlarının, ayaqqabıların istehsalı 9,3, kimya sənayesi məhsullarının istehsalı 6,5, kağız və karton istehsalı 5,9, kompüter, elektron və optik məhsulların istehsalı 4,7, tütün məmulatlarının istehsalı 4,1, digər sənaye məhsullarının istehsalı 2,8, toxuculuq sənayesi mıəhsullarının istehsalı 0,9 faiz artmışdır. 

Artım (2,7 faiz) həmçinin su təchizatı, tullantıların təmizlənməsi və emalı sektorunda qeydə alınmışdır. Elektrik enerjisi, qaz və buxar istehsalı, bölüşdürülməsi və təchizatı sektorunda isə istehsalın həcmi 1,7 faiz azalmışdır. 

Dövlət Statistika Komitəsininn açıqlamasına görə, keçən il əsas kapitala 21  milyard 435,1 milyon manat vəsait yönəldilmişdir. Neft-qaz sektoruna sərf olunmuş investisiyaların həcmi 10,2 faiz azalmış, qeyri-neft sektoruna xərclənmiş sərmayələrin həcmi isə 3,3 faiz artmışdır. İstifadə olunmuş ümumi vəsaitin 49,6 faizi məhsul istehsalı və 38,4 faizi xidmət obyektlərinin, 12 faizi yaşayış evlərinin tikintisinə sərf edilmişdir. 84,7 faizi daxili sərmayələr olan vəsaitin 72,4 faizi bilavasitə tikinti-quraşdırma işlərində xərclənmişdir.  

Sosial sahəyə, daha dəqiq desək, yanvar-noyabr aylarında muzdla işləyənlərin orta aylıq nominal əməkhaqqına gəldikdə, Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, ölkə üzrə bu göstərici 2023-cü ilin eyni dövrünə nisbətən 8 faiz artaraq 996,8 manata çatmışdır. Əhalinin ümumi gəlirləri isə ötən il ərzində 83,1 milyard manat olmuşdur ki, bu da 6,4 faiz artım deməkdir. 

DSK-nın hesabatında həmçinin bildirilir ki, 2024-cü ildə pərakəndə ticarət şəbəkəsindən əhaliyə 62,2 milyard manatlıqdan çox məhsul satılmış, 12,8 milyard manatlıqdan artıq ödənişli xidmətlər göstərilmişdir. 2023-cü illə müqayisədə əmtəə dövriyyəsi 3,9, əhaliyə göstərilmiş xidmətlərdən əldə olunan gəlir 8,6 faiz artmışdır. 

Keçən il ölkənin informasiya və rabitə müəssisələri tərəfindən ümumilikdə 3,6 milyard manatlıq müxtəlif xidmətlər göstərilmiş və həmin xidmətlərin 71,2 faizindən əhali istifadə etmişdir. İl ərzində göstərilən xidmətlərin həcmi 11,4 faiz artmışdır. Əldə edilmiş gəlirlərin 84,3 faizi qeyri-dövlət sektorunun payına düşmüşdür. Nəqliyyat sektorunda da göstəricilər müsbətdir: ötən il ölkə üzrə 238,8 milyon ton yük, 2 milyard nəfərdən çox sərnişin daşınmışdır ki, bu da 2023-cü ilə nisbətən yük daşınması üzrə 3,9, sərnişin daşınması üzrə 8,5 faiz çoxdur.   

Sonda istehlak qiymətləri barədə: ötən il 2023-cü ilə nisbətən istehlak qiymətləri ümumilikdə 2,2, o cümlədən ərzaq məhsulları, içki və tütün məmulatları üzrə 1,3, qeyri-ərzaq malları üzrə 1,6, əhaliyə göstərilən ödənişli xidmətlər üzrə 4 faiz bahalaşmışdır. 

  

 "Azərbaycan"

Digər Xəbərlər

QƏZETİN ÇAP VERSİYASI

XƏBƏR LENTİ Bütün xəbərlər

Diplomatik xidmət haqqında 

02:14
19 Fevral

"Diplomatik xidmət haqqında" Azərbaycan Respublikasının 2024-cü il 27 dekabr tarixli 109-VIIQ nömrəli Qanununun tətbiqi və bununla əlaqədar Azərbaycan Respublikası Prezidentinin bəzi fərmanlarında dəyişiklik edilməsi barədə

02:13
19 Fevral

Qazaxıstan Energetika Nazirliyi Xəzər Boru Kəməri Konsorsiumun obyektinə hücumla bağlı məsələyə aydınlıq gətirib  

22:59
18 Fevral

Bakıda NATO-nun mobil təlim qrupunun kursu keçirilir

22:58
18 Fevral

Bolqarıstan mətbuatında azərbaycanlıların doğma torpaqlarına qayıdışı geniş işıqlandırılıb

22:57
18 Fevral

Rusiya-ABŞ danışıqları başa çatıb

20:29
18 Fevral

İstanbulda TÜRKPA-nın Xarici Əlaqələr Komissiyalarının ortaq bəyanatı yayımlanıb

20:29
18 Fevral

Azərbaycan xalqına qarşı çoxsaylı cinayətlərin törədilməsində təqsirləndirilən şəxslərin ittiham aktının nəticəvi hissəsinin elanı başa çatıb

20:08
18 Fevral

May ayında “Caspian Agro” və Azərbaycan Beynəlxalq Qida Sənayesi sərgiləri keçiriləcək

20:01
18 Fevral

Azərbaycanda iqtisadi şaxələndirməyə və yaşıl artıma dəstək məsələləri müzakirə olunub  

19:52
18 Fevral

Belarus Milli Assambleyası Respublika Şurasının sədri Heydər Əliyev Mərkəzində olub  

19:29
18 Fevral

Xəzər İsayev: Prezident İlham Əliyev ölkəmizdə Olimpiya hərəkatına rəhbərlik etdikdən sonra idmanda böyük uğurlar qazanılıb  

19:27
18 Fevral

Prezident İlham Əliyev Əsgəran qala-kompleksinin konsepsiya layihəsi ilə tanış olub YENİLƏNİB

19:26
18 Fevral

ABŞ Dövlət Departamenti Rusiya ilə görüşün nəticələri barədə açıqlama yayıb

19:25
18 Fevral

Gürcüstan və Azərbaycan dəmir yolu ilə sərnişin daşınmasını müzakirə edib

19:23
18 Fevral

Türkiyədə Xocalı soyqırımına həsr olunmuş konfrans keçirilib

19:20
18 Fevral

Baş nazir Əli Əsədov İran Prezidenti Məsud Pezeşkianla görüşüb

19:17
18 Fevral

AMB və Səudiyyə Mərkəzi Bankı əməkdaşlığın müxtəlif istiqamətlərini müzakirə edib  

19:16
18 Fevral

Vəkillər Kollegiyası Rəyasət Heyətinin növbəti iclası keçirilib  

19:12
18 Fevral

Prezident İlham Əliyev Ağdam şəhər 1 nömrəli tam orta məktəbdə aparılan tikinti işləri ilə tanış olub YENİLƏNİB

18:50
18 Fevral

Volodimir Zelenski: Ukrayna ərazi bütövlüyü ilə bağlı güzəştə getməyəcək

18:49
18 Fevral

ÇOX OXUNANLAR

OXUCU MƏKTUBLARI

NƏŞRLƏRİMİZ

TƏQVİM / ARXİV

BAŞ REDAKTORDAN

Hamımızın Azərbaycan adlı bir Vətəni var! Qoynunda dünyaya göz açdığımız, minbir nemətindən dadıb isti qucağında boya-başa çatdığımız bu əvəzolunmaz diyar azərbaycanlı adını qürur və iftixarla daşıyan hər kəs üçün müqəddəs və ülvidir.
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində zəfər çalaraq erməni işğalçılarını kapitulyasiyaya məcbur etdi, düşməni qovaraq ərazi bütövlüyünə nail oldu.
Bununla da Azərbaycan yeni inkişaf dövrünə qədəm qoydu.
Bu dövrdə dünyada mürəkkəb və ziddiyyətli proseslər davam etməkdədir!
Hələ də dünyada ədalətsizliklər mövcuddur!
Hələ də dünyada ikili standartlar var!
Hələ də dünyada güclülər zəiflərin haqqını tapdalamaq istəyir!
Odur ki, biz daima güclü olmalıyıq.
Güclü olmağın əsas şərti isə bizim birliyimizdir!
Dünyanın harasında yaşamağımızdan, hansı sahədə çalışmağımızdan asılı olmayaraq, əlbir və əlaqəli fəaliyyət göstərməyi bacarmalıyıq.
Azərbaycan naminə, onun dünyada yeri, yüksək nüfuzu uğrunda daim birlikdə mübarizə aparmalıyıq.
Yalnız bu halda anamız Azərbaycanı qoruya, yüksəldə və hamımız üçün qürur mənbəyinə çevirə bilərik.
Ulu yurdumuzun adını daşıyan "Azərbaycan" qəzeti də bu amala xidmət edir.
Əziz azərbaycanlılar! Sizi Azərbaycan naminə, övladlarımızın firavan və xoşbəxt gələcəyi uğrunda əlbir və əlaqəli fəaliyyətə çağırıram!