Şabran şimal bölgəsində iqtisadi potensialına görə seçilən rayondur. Həm dağlıq, həm də aran əraziyə malik olması Şabranda kənd təsərrüfatının bütün sahələrini inkişaf etdirməyə imkan verir.

Rayonda meyvə bağları 3130 hektardan artıqdır. Fındıq bağları  son bir neçə ildə genişləndirilərək 1014 hektarı keçib. Onun 840 hektarı pay, 123 hektarı həyətyanı torpaq sahələridir. Yeni salınan fındıq bağlarına subsidiyalar fermerlərin bu sahəyə marağını artırıb. Dəniz səviyyəsindən 200 və 1500 metr yüksəklikdə əkilən fındığın satışı da çətin deyil. Bu gün Şabran fındığı Türkiyə, Rusiya və Ukrayna kimi ölkələrə daşınır.

Onu da bildirək ki, təkcə ötən il Zöhrab kəndində onlarca hektarda yeni fındıq bağları salınıb.  Rayonun Uqah kəndində İmanverdi İmanovun  saldığı 6 hektarlıq fındıq bağı sualtı ərazidə yerləşdiyindən daha sürətlə inkişaf edir. Fermer bildirir ki, elə dədə-babadan həyətlərində fındıq becəriblər: “2019-cu ildə dövlət başçısının sərəncamı ilə yeni bağların salınmasına başlananda mən də dövlətdən subsidiya götürərək işə başladım. Hazırda bağımızda ağacların becərilməsi texniki qaydalara uyğun aparılır”.

Rayon fermerləri badama da üstünlük verirlər. 150 hektardan artıq badam bağlarından götürülən məhsul keyfiyyətinə görə fərqlənir. Həm də burada hər ağacdan 18-21 kiloqram badam yığmaq mümkündür.

Ağalıq inzibati dairəsinin Söhbətli kəndində fermer Elvin Paşayevin yeni saldığı 23 hektar  badam  bağı da məhsuldarlığı ilə seçilir. Bağçılıq sahəsində geniş təcrübəyə malik olan fermer əkilən ağaclara böyük qayğıkeşliklə yanaşır. Özünün dediyi kimi, ruzimizi çəkilən zəhmətdən götürürüksə,  gərək vicdanla işləyək, çünki bu şəraiti bizə dövlətimiz yaradıb.

Şabranda 635 hektar ərazidə tərəvəz yetişdirilir. Bu sahədə çalışanlar  il boyu  becərmə  ilə məşğuldurlar. Pomidor və xiyar sahələri damcı üsulu ilə suvarılır. Qənaət edilən su kələm və noxudun yetişdirilməsinə yönəldilir. Bu gün ölkənin bazarlarında satılan noxudun da çox hissəsi şabranlı fermerlərin əməyinin məhsuludur.

Rayonda üzümçülük də sürətlə dirçəldilir. Hazırda Şabranda 340 hektar üzüm sahəsi mövcuddur. Bunun 121 hektarını texniki sort təşkil edir. “Təbrizi”, “Mirəndi”, “Ağ şanı” və “Qara şanı” kimi üzüm sortları isə alıcıların həvəslə aldıqları süfrə üzümləridir. Söz düşmüşkən bildirək ki, Şabranda şimal bölgəsinin iri loqistik mərkəzi (soyuducu anbarı) fəaliyyət göstərir. Alma, nektar və armud bağlarında yetişdirilən meyvələr həmin soyuducu anbarlarda qışa saxlanılır.

Heyvandarlıq da iqtisadi baxımdan sərfəli sahə hesab edilir. Qoyunçuluq şabranlıların dədə-babadan gələn məşğuliyyətləridir. Rayonun elə bir kəndi yoxdur ki, orada qoyunçuluq təsərrüfatları olmasın.

Rayonda bu gün 25 min baş qaramal var. Camışlar bir neçə ailə-fermer təsərrüfatlarında bəslənilir. Bir neçə kənddə camışçılıq üçün şərait yaxşı olduğundan onların bəslənilməsində çətinlik yoxdur. Həm də uzun illərdir ki, həmin kəndlərdə bir təcrübə formalaşıb. Hətta ətraf rayonlardan bu kənddəki fermer təsərrüfatlarının təcrübəsini öyrənmək məqsədilə onlara müraciət edənlər var.

Şabranda bir neçə iri heyvandarlıq kompleksi də fəaliyyət göstərir. Onlardan biri Aygünlü kəndində yerləşən “KFT MK” kompleksidir. Orada 112 baş cins mal saxlanılır. 44 baş mal Belarusdan gətirilib. 7 aydan artıq müddətdə həmin cins mallara qulluq olunur. Həmin inəklərin hər biri gün ərzində 25-30 litrə yaxın süd verir. Kompleksin daxilində mal-qaranın yetişdirilməsi üçün hər şərait var. Yetişdirilən qarğıdalı silos şəklində heyvanlara verilir. Şirəli yemlər südün tərkibini yaxşılaşdırır, yağlılığını artırır. Təkcə bu təsərrüfatda onlarca insan iş yerləri ilə təmin edilib. Rayonda isə belə komplekslərin sayı az deyil.

Şabranda bir neçə yerdə baytarlıq aptekləri fəaliyyət göstərir. Bu gün sahibkar öz mal-qarasının sağlamlığının qorunması üçün dərman dalınca artıq paytaxta üz tutmur.  Hətta iri təsərrüfatların öz baytar həkimləri də var.

Akif ƏLİYEV,

“Azərbaycan”