2020-ci il sentyabrın 27-də erməni təxribatı nəticəsində başlanan İkinci Qarabağ müharibəsi Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi altında böyük Zəfərlə başa çatdı. Erməni işğalçıları diz çökdürüldü, məğlub edildi. 44 günlük Vətən müharibəsində qazanılan bu böyük və qürurverici Zəfər nəticəsində 30 ilə yaxın davam edən erməni işğalına son qoyuldu.
Torpaqlarımız Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğalından azad olunandan sonra bu ərazilərdə quruculuq işlərinin aparılması istiqamətində inamlı və uğurlu addımlar atıldı. Qısa müddət ərzində "Böyük Qayıdış" Dövlət Proqramının icrasına başlanıldı, böyük layihələrin icrasına start verildi. İşğaldan azad olunmuş bütün ərazilərdə quruculuq işlərinə başlandı.
İlk addımlardan aydın göründü ki, erməni işğalından azad olunan ərazilərdə quruculuq işləri sürətlə aparılacaq və illərdən bəri doğma ocaqlarından didərgin salınmış keçmiş köçkünlər böyük sevinc içində ata-baba yurdalarına qayıdacaqlar. Prezident İlham Əliyev 2021-ci il yanvarın 14-də Füzuli rayonunda beynəlxalq hava limanının təməlqoyma mərasimində çıxışı zamanı xalqımızı sevindirərək quruculuq və abadlıq işlərinin sürətlə aparılacağını bildirmişdir. Dövlət başçısı bu xoş müjdəni Azərbaycan xalqına sevinc içində verərək demişdir: "Böyük qayıdış başlayır, bütün işlərə start verildi. Əminəm, necə ki düşməni qısa müddət ərzində torpaqlarımızdan qovduq, - cəmi 44 gün ərzində, - bizim tarixi dədə-baba torpağımız olan Qarabağı da qısa müddətdə bərpa edəcəyik".
Hər şey Prezident İlham Əliyevin müdrikcəsinə dediyi kimi oldu. "Böyük Qayıdış" Dövlət Proqramına uyğun olaraq Zəngilanda, Füzulidə, Cəbrayılda, Laçında, Şuşada, Ağdamda və başqa bölgələrdə qısa müddət ərzində yaşayış məntəqləri salındı. Aparılan quruculuq və abadlıq işləri nəticəsində artıq bir zamanlar doğma ocaqlarından didərgin düşmüş məcburi köçkünlərin geriyə köçü başladı. Aparılan quruculuq işləri nəticəsində keçmiş məcburi köçkünlər Şuşaya, Laçına, Zəngilana, Cəbrayıla, Füzuliyə və başqa bölgələrdəki doğma ocaqlarına qayıtdılar. Belə təntənəli qayıdış, belə qürurlu dönüş 30 il ərzində Ermənistanın işğalçı siyasətindən əziyyət çəkən Azərbaycan xalqının dilindən düşməyən arzusu, qəlbindən heç vaxt çıxmayan istəyi idi. Uzun illər idi ki, xalqımız bu günün, bu anın həsrəti ilə yaşayırdı, həmin xoşbəxtliyə qovuşacağı günü intizarla gözləyirdi. Döyüşlərdə qazanılan qələbəyə, aparılan böyük quruculuq işlərinə əsaslanıb iftixar və qürurla deyə bilərik ki, Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi altında qazanılan möhtəşəm Zəfər nəticəsində xalqımızın illərdən bəri ürəyində olan arzuları reallığa çevrildi, xəyalları gerçəkləşdi.
İkinci Qarabağ müharibəsi başa çatandan sonra Füzulidən Şuşaya Zəfər yolu çəkildi. Qısa müddət ərzində çəkilən bu yol işğaldan azad olunmuş qayıdışın, geriyə dönüşün simvoluna çevrildi. Quruculuq işlərinin sürətləndirilməsi məqsədilə asfalt yollarla yanaşı, "Qarabağın hava qapısı" adlandırılan Füzuli və Zəngilan Beynəlxalq Hava limanları tikilib istifadəyə verildi. İşğaldan azad olunmuş ərazilərdə üçüncü hava limanı isə hazırda Laçın şəhərində tikilir.
Məlum idi ki, işğal illərində erməni quldurları əllərində saxladıqları ərazilərdə təbii resurslardan qeyri-insani istifadə edir, ətraf mühiti kobud şəkildə çirkləndirir, təbiətə sağalmaz yaralar vurur, onun nizamını pozurdular. Bunun da nəticəsində əvvəlki illərdə qurulmuş infrastruktur sıradan çıxır, hər şey dağıdılırdı. Erməni işğalçılarının bu illər ərzində əsas məqsədi yalnız ərazilərimizə, təbiətimizə ziyan vurmaq olub. Düşmənin təbiətimizə vurduğu ziyanın aradan qaldırılması istiqamətində də bu gün zəruri bərpa işləri aparılır.
Hazırda "Böyük Qayıdış" Dövlət Proqramına uyğun olaraq quruculuq işləri Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda uğurla davam etdirilir. Görülən tədbirlər nəticəsində ilk günlərini yaşadığımız 2025-ci ildə də minlərlə keçmiş köçkün ata-baba yurdlarına qayıdacaqlar. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev 7 yanvar 2025-ci ildə yerli televiziya kanallarına verdiyi müsahibəsində başqa sahələrlə yanaşı, işğaldan azad olunmuş ərazilərdə aparılacaq quruculuq və bərpa işlərindən də ətraflı bəhs etmişdir. Dövlət başçısı demişdir ki, bu il üçün bizim planlarımızda daha 20-yə yaxın yaşayış məntəqəsinə keçmiş köçkünləri qaytarmaqdır. O şəhər və kəndlərin adları artıq seçilib, layihələr icra edilir. Bir çox kəndlərdə, şəhərlərdə indi inşaat işləri gedir və bu ilin sonuna qədər 30-a yaxın yaşayış məntəqəsində keçmiş köçkünlər məskunlaşacaqlar. "Biz əsas infrastruktur layihələrini yəqin ki, bir-iki ilə başa çatdıracağıq. Ən çox vəsait bu layihələrə gedir. Çünki 60 kilometrdən çox tunellər, körpülər, elektrik stansiyaları, su anbarları inşa edilir. Biz artıq orada 30-dan çox su elektrik stansiyasını işə salmışıq, dəmir yolları çəkmişik. Yəni bütün bunlar əsas maliyyə yükü götürür. Təqribən 2-3 ildən sonra əsas infrastruktur layihələri başa çatacaq və ondan sonra yaşayış fondunun yaranmasına istiqamətləndiriləcək məbləğ daha böyük olacaq".
Təbiidir ki, işğaldan azad olunmuş ərazilərdə quruculuq və abadlıq işlərinin aparılması üçün ayrılan vəsait Qarabağımızda, eləcə də başqa bölgələrimizdə aparılan quruculuq prosesini daha da sürətləndirəcək. Çox keçməyəcək ki, bu bölgələr cənnətə dönəcək. Prezident İlham Əliyev müsahibəsində bunu da xüsusi olaraq vurğuladı: "Mən müharibə başa çatandan dərhal sonra demişəm ki, biz Qarabağı cənnətə çevirəcəyik. Əslində, onsuz da bura öz təbii quruluşuna, gözəlliyinə görə cənnətdir. Amma müasir infrastruktur, yaşayış yerləri, iş yerləri, rahatlıq - bura doğrudan da dünyanın ən gözəl yerlərindən birinə çevriləcək".
Çox keçməyəcək ki, erməni vandallarının uzun illər dağıtdıqları, viran qoyduqları, xarabalığa çevirdikləri Qarabağı, eləcə də başqa bölgələrimizi gözəl görkəmdə, fərqli formada görəcəyik. "Böyük Qayıdış" Dövlət Proqramına uyğun olaraq aparılacaq quruculuq işləri dövlət başçımızın dediyi kimi, doğma Qarabağımızı cənnətə çevirəcək. İşğaldan azad olunmuş bölgələrin xoşbəxt günləri başlayacaq. Bu xoşbəxt günlərin qurucusu və müəllifi isə Azərbaycan xalqını yumruq kimi birləşdirib sarsılmaz qüvvəyə çevirən Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevdir.
Vahid MƏHƏRRƏMOV,
"Azərbaycan"