23 Sentyabr 2020 09:05
7918
Elm və texnika
A- A+

Alimlər: Yeni qan damarları müvəqqəti protezin üstündə inkişaf edəcək


Ürək-damar xəstəlikləri tez-tez cərrahi əməliyyatla nəticələnir. Məsələn, damarlar çox daralıbsa və qanı buraxmırsa, onda cərrahlar şunt – süni damar yerləşdirir. Elə hal olur ki, xəstə damara genişləndirici – stent qoyulur. Habelə damarı çıxarıb onun yerinə protez qoyulur. Bu, insanda anatomik qüsur baş verəndə və damarlar düzgün formalaşmayanda (məsələn, ağciyər arteriyasında atreziya, ysuda Fallo tetrada) yeganə çıxış yolu olur.

Lakin ürək-damar cərrahiyyəsində adətən istifadə edilən sintetik protezlər yalnız diametri 5 millimetrdən çox olan böyük damarlarla yaxşı işləyir. Əgər söhbət daha dar damarlardan gedirsə, o zaman problem yaranır: qandakı zülal onların daxili divarlarına çökərək qalır və tədricən tromb yaradır. Bundan başqa, əgər protez uşaq vaxtı qoyulubsa, yeni-yeni cərrahi əməliyyat etmək lazım gəlir, çünki uşaq orqanizmi inkişaf edir, protez isə yox.

Bunun həlli yolu yeni damarın inkişafı üçün kömək edəcək və tədricən əriyəcək protez ola bilər.

AZƏRTAC "Nauka i jizn” saytına istinadla xəbər verir ki, Böyük Pyotr adına Sankt-Peterburq Politexnik Universitetinin, İ.P.Pavlov adına Birinci Sankt-Peterburq Dövlət Tibb Universitetinin və Rusiya Elmlər Akademiyasının Yüksəkmolekullu Birləşmələr İnstitutunun əməkdaşları damarların böyüməsi üçün məhz belə bir matris hazırlayıblar. Matris təbii damarın lifli quruluşuna çox oxşayan nano və mikrolifdən ibarətdir. Fiziki-kimyəvi xüsusiyyətlərinə - mexaniki möhkəmliyinə, məsaməliliyinə, hidrofobluğuna görə bu material damar üçün müvəqqəti protez ola bilər və onun üstündə əsl damar inkişaf edəcək.

Siçovullarla aparılan təcrübədə aortaya polialktid əsaslı matris tikilib. Məqalədə qeyd olunur ki, süni damar (daha doğrusu damarın sahəsi) həqiqisinə əvəz edilib: matris 16 ay ərzində iz qoymadan əriyib. Doğrudur, yeni damar ilkin ani mərhələdə təbii damarda çox oxşayırdısa, sonda onda anevrizm yarandı. Görünür damarın divarını möhkəmləndirmək lazımdır. Tədqiqatçılar növbəti dəfə matrisə damarın ona möhkəmlik verən orta qatının hüceyrələrini əlavə etməyi pplanlaşdırırlar ki, bu, anevrizmlə bağlı problemi aradan qaldırmağa kömək edəcək.

Digər Xəbərlər

QƏZETİN ÇAP VERSİYASI

XƏBƏR LENTİ Bütün xəbərlər

DİQQƏT ÇƏKƏNLƏR

ÇOX OXUNANLAR

OXUCU MƏKTUBLARI

NƏŞRLƏRİMİZ

BAŞ REDAKTORDAN

Hamımızın Azərbaycan adlı bir Vətəni var! Qoynunda dünyaya göz açdığımız, minbir nemətindən dadıb isti qucağında boya-başa çatdığımız bu əvəzolunmaz diyar azərbaycanlı adını qürur və iftixarla daşıyan hər kəs üçün müqəddəs və ülvidir.
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində zəfər çalaraq erməni işğalçılarını kapitulyasiyaya məcbur etdi, düşməni qovaraq ərazi bütövlüyünə nail oldu.
Bununla da Azərbaycan yeni inkişaf dövrünə qədəm qoydu.
Bu dövrdə dünyada mürəkkəb və ziddiyyətli proseslər davam etməkdədir!
Hələ də dünyada ədalətsizliklər mövcuddur!
Hələ də dünyada ikili standartlar var!
Hələ də dünyada güclülər zəiflərin haqqını tapdalamaq istəyir!
Odur ki, biz daima güclü olmalıyıq.
Güclü olmağın əsas şərti isə bizim birliyimizdir!
Dünyanın harasında yaşamağımızdan, hansı sahədə çalışmağımızdan asılı olmayaraq, əlbir və əlaqəli fəaliyyət göstərməyi bacarmalıyıq.
Azərbaycan naminə, onun dünyada yeri, yüksək nüfuzu uğrunda daim birlikdə mübarizə aparmalıyıq.
Yalnız bu halda anamız Azərbaycanı qoruya, yüksəldə və hamımız üçün qürur mənbəyinə çevirə bilərik.
Ulu yurdumuzun adını daşıyan "Azərbaycan" qəzeti də bu amala xidmət edir.
Əziz azərbaycanlılar! Sizi Azərbaycan naminə, övladlarımızın firavan və xoşbəxt gələcəyi uğrunda əlbir və əlaqəli fəaliyyətə çağırıram!

TƏQVİM / ARXİV

Video