13 Sentyabr 2020 00:47
1249
Mədəniyyət
A- A+

Həyatın acısı, səhnənin gülüşü boyuna biçiləndə…


Azərbaycan teatr tarixində bir-birindən mənalı, müxtəlif, sadə göründüyü qədər də mürəkkəb xarakterli obrazlar yaradan tanınmış korifey sənətkarlarımız az olmayıb. Onlardan biri də realist aktyor məktəbinin görkəmli nümayəndəsi, Xalq artisti, "Şöhrət” və "Şərəf” ordenlərinə layiq görülən Səyavuş Aslan idi. O, Azərbaycanın teatr və kino aktyoru, komik, faciə və dramatik rolların mahir ifaçısı kimi daim xatırlanır. Adı çəkiləndə yoxluğuna heyifsilənməyə bilmirsən. Kimsə düşünmür ki, o, bir daha səhnəyə çıxmayacaq, sevimli tamaşaçılarını düşündürə-düşündürə güldürüb ağlatmayacaq. Səyavuş Aslan bütün janrlarda özünü təsdiq etməyi bacaran sənətkarlardan olub.

...1935-ci ilin sentyabrında Bakıda doğulan Səyavuş Məmmədağa oğlu Aslanov 1947-1953-cü illərdə Atamoğlan Rzayevin, Ağadadaş Qurbanovun, Qurban Musayevin, Ağasəlim Manaflının dram dərnəklərində həvəskar kimi aktyor sənətinin sirlərinə yiyələnməyə başlayıb. 1954-cü ildən sonra bir müddət Musiqili Komediya Estrada truppasında, bir il Quba Dövlət Dram Teatrında işləyib. 1959-cu ildə Bakıya qayıdıb və Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya Teatrının yardımçı heyətinə işə götürülüb. Taleyi üzünə gülən aktyor elə həmin il Ağası Məşədibəyovun "Toy kimindir?” tamaşasında Qoşun rolunu uğurla yaratdığına görə əsas heyətə qəbul edilib. O, 1963-1969-cu illərdə Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunda musiqili komediya aktyorluğu ixtisası üzrə ali təhsil alıb.

Səyavuş Aslan uzun illər Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya Teatrının aparıcı aktyorlarından biri kimi tanınıb və sevilib. 1994-1996-cı illərdə həmin teatrın bədii rəhbəri vəzifəsində çalışmaqla yanaşı, bir çox obrazların mahir ifaçısına çevrilib. Televiziya tamaşalarında yüzdən çox obraz yaradan aktyorun kinoda da bəxti üzünə gülüb: 46 bədii filmə çəkilib.

Görkəmli aktyor təkrarolunmaz fərdi üslubu ilə yumor ənənələrini yaradıcılığı boyu həmişə uğurla davam etdirib. O, bütün janrlarda özünü sınayıb və hər bir rolunu ustalıqla canlandıraraq onu xarakter səviyyəsinə qaldırıb. Yaratdığı obrazlarla təkcə tamaşaçını güldürməyib, eyni zamanda onu düşündürməyi bacarıb. Yaradıcılığında cəmiyyətin diqqət mərkəzində olan problemləri açıb göstərib, incəlikləri ilə tamaşaçının yaddaşına həkk edə bilib.

Nəsibə Zeynalova, Əliağa Ağayev, Hacıbaba Bağırov, Eldəniz Zeynalov kimi gülüş ustalarını bizə daha yaxından tanıdan kiçik səhnəciklərdə də bir cütlük diqqəti çox çəkərdi. Bu, Səyavuş və Ofeliya Aslan cütlüyü idi. Hələ ömürlərinin gənclik illərində kiçik həcmli tamaşalarda, komik səhnəciklərdə əsasən ər-arvad duetində onları görürdük. İstedadları ilə qısa zamanda sevimli səhnə ulduzlarına çevrilmişdilər. Bu aktyorlarsız səhnədə sanki nəsə çatışmırdı: bir boşluq, sönüklük və süstlük duyulurdu. Lakin elə ki, həmin cütlük üstəgəl Nəsibə xanım Zeynalova səhnədə görünürdü, tamaşadan doymaq mümkün deyildi. Buna görə səhnəyə ilk addımından başlamış ani mimikasına, jestinədək hər məqamı gülüş, qəh-qəhə yaratsa da, sonradan tamaşaçıda düşündürücü hal yaradırdı. Gülə-gülə ağladan sənətkar tamaşaçısını belə bağlayırdı obrazlarına.

Şıxəli Qurbanovun "Özümüz bilərik”ində İbişov, Məhərrəm Əlizadənin "Altı qızın biri Pəri” əsərində Firuzbala olan Səyavuş Aslan Sabit Rəhmanın "Ulduz”unda Şubayı yaradır, "Hicran”ında isə Dadaşbalaya çevrilməyi məharətlə bacarırdı. Cahangir Məmmədovun "Qaçırılmış qız”ında Qəmzəli, Zülfüqar Hacıbəyovun "Əlli yaşında cavan”ında Orduxan bəy və s. kimi bir çox rəngarəng obrazlar yaradır. M.Qorkinin "Həyatın dibində” əsərində Luka, R.Əlizadənin "Günah”ında Ağaəli, M.F.Axundzadənin "Sərgüzəşti-vəziri-xani Lənkəran”ında Mirzə Həbib, V.Şekspirin "Hamlet”ində Poloni, Ə.Əmirlinin "Varlı qadın”ında Sarı və s. yaddaqalan rolların yaradıcısı kimi tanıdığımız Səyavuş Aslan eyni zamanda televiziya tamaşalarında da yüzdən çox obrazın ifaçısı olur.

Müasir Azərbaycan mədəniyyətində özünəməxsus yer tutan Səyavuş Aslan zəngin yaradıcılıq axtarışları ilə milli teatr və kino sənətinin inkişafına dəyərli töhfələr verib. Teatrla yanaşı, ekran əsərlərində yaratdığı obrazlar həm xarakter, həm də janr baxımından rəngarəngliyi ilə seçilib.

Çoxsaylı tamaşalarda, sənədli və bədii, eləcə də televiziya filmlərində çəkilən Səyavuş Aslan öz improvizə məharəti sayəsində çox şeyə nail olub. Onun ustalıqla yaratdığı, tələb olunan səviyyəyə çatdırdığı rollar komikliyi, incə yumoru, dərin psixoloji yozumu ilə seçilib. Bununla da aktyor tamaşaçı sevgisi qazanıb. Bu baxımdan xoşbəxt sənətkarın yaradıcılıq bioqrafiyasına 50-dək filmin adı daxil olub. "Adam ol”, "Adı sənin, dadı mənim”, "Aktrisanın təbəssümü”, "Bankir adaxlı”, "Bəyin oğurlanması”, "Cin mikrorayonda”, "Bizim qəribə taleyimiz”, "Əhməd haradadır?”, "Əzablı yollar”, "Qəm pəncərəsi”, "Ulduz”, "Yaşıl eynəkli adam”, "Hacı Qara”, "Köç”, "Qaynana”, "Yol əhvalatı”, "Yuxu” və s. ekran əsərlərinin hər birində Səyavuş Aslanın yaratdığı xarakterlər uzun müddət filmlərin kinoteatrlarda anşlaqla qarşılanmasına səbəb olub.

Hər şeyin ilki və sonu olduğu kimi, insan həyatının da əvvəli-axırı var. Bəxtəvər o insanlardır ki, həyatdan köç etdikdən sonra da yad edilir, xatırlanır, xalqa, dövlətə, millətə layiq övlad, vətəndaş olduğunu saf əməlləri və dəyərli fəaliyyətləri ilə təsdiqləyirlər. Uzun sürən xəstəlikdən sonra, dünyaya göz açdığı Xəzərin sahilində, doğma Bakısında 2013-cü il iyunun 27-də əbədiyyət yuxusuna gedən, həyatın acısı, səhnənin gülüşü boyuna və taleyinə biçilən Səyavuş Aslanın son mənzili, ziyarət yeri II Fəxri xiyabandadır.

Məhəmməd NƏRİMANOĞLU,

"Azərbaycan”

Digər Xəbərlər

QƏZETİN ÇAP VERSİYASI

XƏBƏR LENTİ Bütün xəbərlər

DİQQƏT ÇƏKƏNLƏR

ÇOX OXUNANLAR

OXUCU MƏKTUBLARI

NƏŞRLƏRİMİZ

BAŞ REDAKTORDAN

Hamımızın Azərbaycan adlı bir Vətəni var! Qoynunda dünyaya göz açdığımız, minbir nemətindən dadıb isti qucağında boya-başa çatdığımız bu əvəzolunmaz diyar azərbaycanlı adını qürur və iftixarla daşıyan hər kəs üçün müqəddəs və ülvidir.
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində zəfər çalaraq erməni işğalçılarını kapitulyasiyaya məcbur etdi, düşməni qovaraq ərazi bütövlüyünə nail oldu.
Bununla da Azərbaycan yeni inkişaf dövrünə qədəm qoydu.
Bu dövrdə dünyada mürəkkəb və ziddiyyətli proseslər davam etməkdədir!
Hələ də dünyada ədalətsizliklər mövcuddur!
Hələ də dünyada ikili standartlar var!
Hələ də dünyada güclülər zəiflərin haqqını tapdalamaq istəyir!
Odur ki, biz daima güclü olmalıyıq.
Güclü olmağın əsas şərti isə bizim birliyimizdir!
Dünyanın harasında yaşamağımızdan, hansı sahədə çalışmağımızdan asılı olmayaraq, əlbir və əlaqəli fəaliyyət göstərməyi bacarmalıyıq.
Azərbaycan naminə, onun dünyada yeri, yüksək nüfuzu uğrunda daim birlikdə mübarizə aparmalıyıq.
Yalnız bu halda anamız Azərbaycanı qoruya, yüksəldə və hamımız üçün qürur mənbəyinə çevirə bilərik.
Ulu yurdumuzun adını daşıyan "Azərbaycan" qəzeti də bu amala xidmət edir.
Əziz azərbaycanlılar! Sizi Azərbaycan naminə, övladlarımızın firavan və xoşbəxt gələcəyi uğrunda əlbir və əlaqəli fəaliyyətə çağırıram!

TƏQVİM / ARXİV

Video