Müdhiş gecənin ağrı-acıları
Keçən əsrin dəhşətli cinayət hadisələrindən olan Xocalı soyqırımı təkcə Azərbaycan xalqının deyil, ümumilikdə bütün bəşəriyyətin qəlbində sağalmayan yaraya çevrilib. 28 il əvvəl fevralın 25-dən 26-na keçən gecə ermənilər keçmiş sovet ordusunun 366-cı motoatıcı alayının köməyi ilə Xocalı sakinlərinə amansız divan tutdular.
"Böyük Ermənistan” xülyasını gerçəkləşdirməyin yeganə yolunu Azərbaycan ərazilərini zəbt etməkdə görən ermənilər havadarlarının köməyi ilə bir milyondan çox soydaşımızı yurd-yuvalarından didərgin salmışlar. Məcburi köçkün və qaçqın düşmüş soydaşlarımız respublikamızın müxtəlif bölgələrində məskunlaşaraq öz ata-baba yurdlarına qayıtmaq arzusu ilə yaşayırlar. Dövlət başçısının diqqət və qayğısı ilə həmin insanların çox hissəsi yeni salınmış qəsəbələrə köçürülmüşdür. Belə qəsəbələrdən biri Goranboy rayonunda salınmışdır. Əsasən xocalılıların məskunlaşdıqları qəsəbədə bütün infrastruktur layihələri həyata keçirilmiş, insanlar rahat və hər cür şəraiti olan mənzillərlə təmin edilmişdir. Qəsəbədə kimi dindirirsənsə, qəlbləri didib-parçalayan əzablı xatirə ilə yaşayır.
O qanlı-qadalı gecənin şahidi olan 75 yaşlı Qaryağdı Quliyev də baş verənləri unuda bilmir. 5 uşaq atası olan Qaryağdı kişi söhbət zamanı dedi ki, yaşadığı Dərələyək kəndində yaxşı ev-eşik tikdirməyə başlamışdı. Ancaq mənfur ermənilər Dağlıq Qarabağ iddiasına düşəndən evin tikintisi yarımçıq qalmışdı.
O, fevralın 25-dən 26-na keçən gecə baş verənləri dəhşət adlandırdı. Dedi ki, yaxşı ki, bir oğlumu və bir qızımı Ağdama qohumlarımın yanına göndərmişdim. Evdə həyat yoldaşım və 3 uşaq qalmışdı. Ermənilər hücuma keçəndə 3 övladımı və həyat yoldaşımı götürüb kənddən çıxdım. Güllə yağış kimi yağırdı. Qaladərəsi kəndinə üz tutduq. Kəndə daxil olanda gördük ki, ermənilər oranı da gülləbaran edirlər. Məcbur olub geri döndük. Bütün kənd camaatı poçtun qarşısına toplaşmışdı. Çünki Bakı ilə əlaqə qurmaq ancaq oradan mümkün idi. İnsanlar ancaq poçtda işləyən qızın səsini eşidirdilər. O, vəziyyəti başa salıb, kömək istəyirdi. Lakin çox çəkmədi ki, həmin qız ağlayıb heç bir kömək olmayacağını söylədi. Biz məcbur olub Qarqar çayını keçərək, meşəyə tərəf yollandıq. Hündür bir yerdən qayıdıb sonuncu dəfə kəndimizə baxdıq. Kənd od tutub yanırdı. Nəhayət, meşədən keçib Kəsik dağına qalxdıq. Bir nəfər soydaşımız bələdçilik edərək bizi Ağdama tərəf apardı. Möhkəm qar yağırdı. Həddindən artıq soyuq idi. Bir az getmişdik ki, ermənilərin atəşi ilə qarşılaşdıq. Məcbur olub yenidən geri qayıtdıq. Bizimlə birlikdə olan qardaşım Tahir Quliyev yeriyə bilmirdi. Həm yaralı idi, həm də ayaqlarını don vurmuşdu. Gedə bilməyəcəyini görüb - "siz gedin, artıq mənim getməyə gücüm qalmayıb” - dedi. Buna baxmayaraq onu çiynimə alıb Ağdama tərəf yollandım. Bir tərəfdə kiçik bir ocaq qaladım ki, azyaşlı uşaqlar isinsinlər. Lakin ailə üzvlərim gözə dəymədi. Ətrafı nə qədər axtardımsa, onları tapa bilmədim. Nəhayət, Ağdama çatdıq. Qardaşımı xəstəxanada yerləşdirsək də o, çox yaşamadı. Sonralar öyrəndim ki, ailə üzvlərim-həyat yoldaşım və 3 uşağım ermənilərin mühasirəsinə düşərək həlak olublar.
Öyrəndik ki, Qaryağdı Quliyevin sağ qalan oğlu Şakir üç, özü isə birotaqlı mənzillə təmin olunub. Ahıl yaşında Xocalı fəryadı qulaqlarından getmir. Öz ata-baba yurdu üçün darıxır və inanır ki, gec-tez bu arzusuna çatacaq.
Mübariz Həmidovun Xocalı faciəsi törədiləndə 12 yaşı vardı. Digər həmyaşıdları kimi, o da baş verənləri dərk etmək, səbəbini öyrənmək istəyirdi. Lakin verdiyi suallar həmişə cavabsız qalırdı. Söhbət zamanı Mübariz dedi ki, o, kiçik yaşında olanda ermənilər atasını öldürmüşdülər. Anası Kifayət 3 övladını birtəhər dolandırırdı. Lakin müharibə başlayandan onun da günü qara gəlmişdi. Balalarını qorumaq üçün canından keçməyə belə hazır idi. Ermənilərin şiddətli hücumları zamanı əmisi Elxan Səfiyev tez-tez onlara baş çəkir, qayğılarına qalırdı. Fevralın 25-dən 26-na keçən gecə ermənilərin hücumuna məruz qalan kənd sakinləri, eləcə də Mübarizin ailə üzvləri çıxılmaz vəziyyətdə qalmışdılar. Mubarizin əmisi Elxan onları kənddən çıxarararq Qala Dərəsi kəndinə, oradan da Ağdama tərəf yola saldı. Özü isə yenidən döyüş meydanına atıldı. Sonralar xəbər yayıldı ki, Elxan Səfiyev də qeyri-bərabər döyüşdə həlak olub.
Həmin gecə balaca Mübarizin də ayaqlarını don vurmuşdu. Anası Kifayət 3 övladını sağ-salamat Ağdama çatdırmaq üçün çox çalışdı. Lakin işıq saçan güllələr digər kənd sakinləri kimi, onları da vahiməyə salmışdı. Güllələrin qulaqbatıran səsi ailə üzvlərini pərən-pərən salmışdı. Mübariz yaralı olduğundan yeriyə bilmirdi. Bir müddət sürünə-sürünə getdikdən sonra huşunu itirdi və xeyli vaxt keçdikdən sonra özünə gəldi. Lakin nə anası Kifayəti, nə də qardaş-bacısını yanında görmədi. Nəhayət, gəlib Ağdamın Şelli kəndinə çatdı. Üç ay Bakının xəstəxanalarından birində müalicə alsa da, ayaqlarını saxlamaq mümkün olmadı. Xəstəxanada olarkən bacı və qardaşı ondan xəbər tutdular ki, Mübariz sağdır. Onlar tezliklə bir-birilərinə qovuşdular. Lakin sonralar eşitdilər ki, ermənilər anası Kifayəti əsir götürüb, minbir əziyyət verərək öldürüblər.
Nazilə Məlikova hadisələr baş verməmişdən əvvəl Xocalı məktəbində rus dili müəllimi işləyirdi. Ailəli idi və Qönçə adlı 2 yaşlı qızı vardı. Döyüşlər başlayanda həyat yoldaşı Zakir və qardaşı Şahin əlisilahlı kəndin keşiyini çəkirdilər. Xocalı soyqırımında onun da ailəsi bir neçə şəhid verdi. Qardaşı Şahin və onun həyat yoldaşı İradə düşmən gülləsinə tuş gəldilər. Hazırda Nazilə 4 övlad anasıdır. Övladlarının hamısı ali təhsillidir. O, qəsəbədə 4 otaqlı mənzillə təmin olunub. Qəsəbədəki orta məktəbdə dərs deyir. Söhbət zamanı dövlət başçısına minnətdarlıq etdi. Dedi ki, ölkə rəhbəri bizə daim diqqət və qayğı göstərir.
Sabir ƏLİYEV,
"Azərbaycan”
Digər Xəbərlər
QƏZETİN ÇAP VERSİYASI
XƏBƏR LENTİ Bütün xəbərlər
Ukrayna təcili yardım istəyir - Açıqlama
19 Mart
"Danışıqlar dalana dirənib" - Hakan Fidandan AÇIQLAMA
19 Mart
Demokrat Partiyası İsrailə nifrət edir - Tramp
19 Mart
Türkiyə insansız sualtı qayıqlar hazırlayacaq
19 Mart
Qlobal qeyri-sabitlik fonunda ölkəmizdəki təhlükəsiz mühit Azərbaycanı beynəlxalq tədbirlər üçün ide...
19 Mart
Azərbaycan ilə Çin arasındakı qarşılıqlı faydalı əməkdaşlıq mühüm perspektivlərə malikdir...
19 Mart
Laçında “Can Laçın” Novruz yarmarkası keçirilir
19 Mart
Allahşükür Paşazadə Novruz bayramı münasibətilə Azərbaycan xalqını təbrik edib
19 Mart
Milli Məclisin yaz sessiyasında növbəti iclasının vaxtı və gündəliyi açıqlanıb
19 Mart
Ermənistan “Mir” ödəniş kartına xidməti dayandıracaq
19 Mart
DİQQƏT ÇƏKƏNLƏR
Dostluqdan müttəfiqliyə14 Mart 2024
Azərbaycan islamofobiya ilə mübarizədə öndə gedir12 Mart 2024
Prezident İlham Əliyev və Prezident Kasım-Jomart Tokayev mətbuata bəyanatlarla çıxış ediblər YENİLƏN...11 Mart 2024
Mərhəmətin zərif rəmzi08 Mart 2024
Yüksək beynəlxalq etimadın növbəti nümunəsi07 Mart 2024
ÇOX OXUNANLAR
Hücum diplomatiyasından hücum taktikasına14 Mart 2024
Azərbaycan və Qazaxıstan enerji sahəsində də birgə addımlayır13 Mart 2024
Kasım-Jomart Tokayev: Qazaxıstan və Azərbaycan əməkdaşlığın yeni dövrünə qədəm qoyur10 Mart 2024
Azərbaycan beynəlxalq "yaşıl enerji" mərkəzinə çevrilir10 Mart 2024
Xoşbəxt qadın güclü cəmiyyətin təməlidir08 Mart 2024
Albaniya Azərbaycanın dəstəyini yüksək dəyərləndirir06 Mart 2024
OXUCU MƏKTUBLARI
NƏŞRLƏRİMİZ
BAŞ REDAKTORDAN
Hamımızın Azərbaycan adlı bir Vətəni var! Qoynunda dünyaya göz açdığımız, minbir nemətindən dadıb isti qucağında boya-başa çatdığımız bu əvəzolunmaz diyar azərbaycanlı adını qürur və iftixarla daşıyan hər kəs üçün müqəddəs və ülvidir.
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində zəfər çalaraq erməni işğalçılarını kapitulyasiyaya məcbur etdi, düşməni qovaraq ərazi bütövlüyünə nail oldu.
Bununla da Azərbaycan yeni inkişaf dövrünə qədəm qoydu.
Bu dövrdə dünyada mürəkkəb və ziddiyyətli proseslər davam etməkdədir!
Hələ də dünyada ədalətsizliklər mövcuddur!
Hələ də dünyada ikili standartlar var!
Hələ də dünyada güclülər zəiflərin haqqını tapdalamaq istəyir!
Odur ki, biz daima güclü olmalıyıq.
Güclü olmağın əsas şərti isə bizim birliyimizdir!
Dünyanın harasında yaşamağımızdan, hansı sahədə çalışmağımızdan asılı olmayaraq, əlbir və əlaqəli fəaliyyət göstərməyi bacarmalıyıq.
Azərbaycan naminə, onun dünyada yeri, yüksək nüfuzu uğrunda daim birlikdə mübarizə aparmalıyıq.
Yalnız bu halda anamız Azərbaycanı qoruya, yüksəldə və hamımız üçün qürur mənbəyinə çevirə bilərik.
Ulu yurdumuzun adını daşıyan "Azərbaycan" qəzeti də bu amala xidmət edir.
Əziz azərbaycanlılar! Sizi Azərbaycan naminə, övladlarımızın firavan və xoşbəxt gələcəyi uğrunda əlbir və əlaqəli fəaliyyətə çağırıram!