İnnovasiya sözünün nə demək olduğunu sadə misalla izah edək: Koroğlu tüfəngi görən kimi qılıncını yerə qoyur ki, daha kişilik zəmanəsi bitdi. Mahiyyət etibarilə tüfəng innovasiya, yəni yeni silah növü idi. Koroğlu bəyənsə də, bəyənməsə də, tüfəng sonradan qoşalüləyə, beşaçılana, avtomata, pulemyota çevrildi, ardınca raketlər, atom və ondan daha müasir silahlar yarandı.

Bu gün innovasiyaları nəzərdən keçirmək üçün elə 2019-cu ilin yeni texnologiyalarını və mühəndislərin hansı sahələrə önəm verdiyini nəzərdən keçirmək üçün bir misal çəkək: indi əti laboratoriyada yetişdirirlər. Məqsəd insanları yalnız ətlə təmin etmək deyil, ətin keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq və ekologiyanı qorumaqdır. Bu halda torpaq mal-qaranın ayağı altında tapdanıb erroziyaya uğramayacaq, təbiətin gözəlliyinə xələl gəlməyəcək, havaya atılan metan qazı nəzərəçarpacaq dərəcədə azalacaq. Yəni bu gün innovasiyaların başlıca məqsədi insan həyatının keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq, onun ömrünü uzadan amilləri önə çəkməkdir.

Azərbaycanda milli innovasiya sisteminin potensialını uğurla yüksəldə bilmək üçün illərdir ki, ciddi addımlar atılır. Bu gün Azərbaycan nəhəng Rusiya ilə eyni innovativ potensiala malikdir.

Hətta ölkəmizin iqtisadiyyatı innovasiya fəaliyyətləri baxımından artıq 2000-ci illərdə Rusiyanı ötüb keçmişdi. Dünya iqtisadiyyatını qlobal rəqabətlilik baxımından dəyərləndirən beynəlxalq Dünya İqtisadi Forumu öz hesabatlarında Azərbaycanın qlobal rəqabətlilik potensialını real şəkildə qiymətləndirmiş və onun rəqabətlilik indeksini müəyyən etmişdir. Müasir dövrdə Azərbaycan iqtisadiyyatının istənilən sahəsində innovativ ideyaların geniş tətbiqi və potensialı kifayət qədər yüksəkdir. İstər sənaye, istər kənd təsərrüfatı, istərsə də xidmət sahələrində innovativ ideyaların tətbiq olunduğu müşahidə edilir. Bunun əsas səbəbi isə Azərbaycan dövləti tərəfindən elmin inkişafına göstərilən qayğı və innovativ ideyaların tətbiqi üçün yaradılan münbit şəraitdir.

Bundan başqa, dövlət innovasiya fəaliyyətinin reallaşması üçün lazım gələn mexanizmləri müəyyənləşdirir, innovasiya potensialından səmərəli şəkildə istifadəni təmin etməyə yönələn tədbirlər hazırlayıb həyata keçirir. Hazırda Azərbaycan Prezidentinin yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiya üzrə Dövlət Agentliyinin tabeliyində "İnnovasiyalar Mərkəzi” fəaliyyət göstərir. Eyni zamanda innovativ ideyaların biznesə tətbiqini dəstəkləmək məqsədilə "Startap Azərbaycan” layihəsi təsis edilmiş, Dövlət İqtisad Universitetinin nəzdində fəaliyyət göstərən İnnovativ Biznes İnkubatoru yaradılmışdır.

Bütün bunlar elmin inkişafı, innovativ ideyaların yaradılması və tətbiqi istiqamətində hazırlanmış və uğurla həyata keçirilən çoxsaylı qanunvericilik aktları sayəsində mümkün olmuşdur. Azərbaycanda kosmik sənayenin yaradılması ilə bağlı hökumət tərəfindən hazırlanan və uğurla həyata keçirilən qanunvericilik aktı kosmik sənayenin yaradılması və telekommunikasiya peyklərinin orbitə çıxarılması haqqındadır. Sənəd Azərbaycan Prezidentinin 4 noyabr 2008-ci il tarixli sərəncamı ilə təsdiq edilmişdir. Bundan başqa, "Kosmik sənayenin yaradılması və inkişafı üzrə Dövlət Proqramı” ölkədə kosmik sahənin inkişafına Azərbaycan dövlətinin verdiyi dəyərin göstəricisidir. Bunun məntiqi nəticəsi olaraq bu gün Azərbaycan artıq kosmik ölkədir. Peyklərimizin varlığı yalnız elmi-innovativ və ya iqtisadi əhəmiyyət daşımır, eyni zamanda Azərbaycanın hərbi potensialına və dünya ölkələri sırasındakı imicinə birbaşa təsir edir. Bir sözlə, innovativ ideyaların tətbiqi ölkənin bütün sahələrinin inkişafına güclü təkan verir. Bu isə bir daha onu göstərir ki, Azərbaycan innovasiyalara açıq ölkədir.

Bahadur İMANQULİYEV,

"Azərbaycan”