Baş bəlası - miqren
Son zamanlar insanların ən çox şikayət etdikləri xəstəliklərdən biri də şiddətli başağrıları ilə müşayiət edilən miqrendır. Xəstəlik barədə həkim-nevropatoloq Fərhad Əhmədov bildirib ki, miqren irsi nevroloji xəstəlikdir.
Xəstəliyin şiddəti tutmaların tezliyi və intensivliyi ilə müəyyən edilir. Yüngül formalı miqrendə tutmalar ildə bir neçə dəfə, ağır formalarda gündəlik baş verir. Lakin miqren tutmalarının ayda 2-dən 8 dəfəyədək baş verməsi xəstəliyin ən geniş yayılmış forması hesab olunur. Miqrenə səbəb olan bir çox təhrikedici amillər var. Qidanın tərkibində olan bəzi maddələr və ya qidalanma rejiminin özü miqrenoz tutmaların yaranmasına səbəb ola bilər.
Həmçinin ətraf mühit, yuxu rejimi, dərman qəbulu, psixofizioloji və s. amillər də miqren yaradan səbəblər arasındadır.
Qadınlarda ayda orta hesabla 7, kişilərdə isə 6 tutma baş verir. Qadınlarda tutmanın orta davametmə müddəti 7,5 saat, kişilərdə isə 6,5 saatdır. Qadınlarda tutmanın səbəbləri daha çox atmosfer təzyiqinin, havanın temperaturunun dəyişməsi və digər iqlim dəyişiklikləridirsə, kişilərdə gərgin fiziki iş fəaliyyətidir. Miqreni müşayiət edən simptomlar da ayırd edilir: bu, kişilərdə daha çox fotofobiya və depressiya, qadınlarda isə tez-tez ürəkbulanma halları və qoxubilmənin pozulmasıdır.
2-3 gün sürən ağrılar
Miqren tutmalarının olacağından xəbər verən əlamətlər isə zəiflik, səbəbsiz yorğunluq hissi, konsentrasiyanın zəifləməsi, diqqətin pozulması şəklində özünü göstərir. Tutmalardan sonra bəzən yuxusuzluq, zəiflik, dəri örtüyünün solğunlaşması müşahidə olunur. Miqrenoz başağrısının xarakteri digər mənşəli başağrılarından fərqlənir - gicgahlardan başlayan sıxıcı ağrı tədricən başın yarısını əhatə edərək, alın və göz nahiyələrinə yayılır. Miqren zamanı həmişə bir və ya bir neçə müşayiətedici simptom - fotofobiya, ürəkbulanma, qusma, səsdən qıcıqlanma, iybilmənin, görmə və diqqətin zəifləməsi müşahidə olunur. Qadınlarda rast gəlinən miqren xəstəliyinin 10%-də tutmalar menstruasiya zamanı baş verir və başlandıqdan sonra bir və ya iki gün davam edir. Adətən uşaqlarda miqren zamanı yanaşı simptom kimi yuxululuq qeyd edilir və tutmalar yuxudan sonra keçib gedir. Kişilərdə miqren ağır iş gördükdən sonra inkişaf edir. Hərəkət və ya gəzinti zamanı, ağır yük qaldırdıqda, nərdivana qalxanda ağrı artır. Gicgah nahiyəsində arteriyalar gərgin olur, ağrı və gərginlik hərəkət zamanı artır. Bu səbəbdən xəstələr tutma mərhələsini yataq şəraitində, sakit və qaranlıq bir yerdə keçirirlər ki, xarici qıcıqların sayını minimuma endirsinlər. Ürəkbulanma miqrenoz başağrılarını digər mənşəli başağrılarından fərqləndirməyə kömək edən mühüm simptomdur. Bu əlamət həmişə tutmaları müşayiət edir və bəzən o qədər güclü ifadə olunur ki, qusmaya gətirib çıxarır.
Miqren ağrısı bir neçə saatdan 2-3 günədək davam edə bilər. Ağrının intensivliyini azaltmaq və xəstənin vəziyyətini yüngülləşdirmək üçün ona üfüqi vəziyyətdə qalmaq, hərəkətliliyini maksimal dərəcədə məhdudlaşdırmaq, başı soyuq dəsmalla bürümək, işıqdan və gur səsdən qorunmaq lazımdır.
Profilaktika
Nevroloq məlumat verir ki, alkoqol və nikotinin damar sisteminə olan dağıdıcı təsiri miqren tutmasının yaranmasına və ağrı intensivliyinin artmasına səbəb olur. Buna görə də energetik içkilər, qəhvə və tərkibində böyük miqdarda kofein olan digər məhsullar qida rasionundan kənarlaşdırılmalıdır. Orqanizmin istirahət və bərpası prosesinin daha da intensiv keçməsi üçün yuxu rejiminə ciddi nəzarət edilməlidir. Ən mühüm dövr 20:00-dan gecə yarısına qədərdir, bu vaxt yuxuda keçirilməlidir. "Fast food”, hisə verilmiş qidalar, konservantlar, aromatizatorlar və dad əlavələri qatılmış ərzaqlar qida rasionundan çıxarılmalıdır. Onların istifadəsi ürək-damar sistemi xəstəliklərinin yaranmasına səbəb olur, həm də miqrenoz tutmaya gətirib çıxara bilir. Yüngül fiziki fəaliyyət, açıq havada gəzintilər orqanizmi məşq etdirir, onu stresə qarşı daha dözümlü edir və tutmanın yaranma ehtimalını azaldır. Zehni fəaliyyətin intensivliyini tənzimləyib, bədəni həddən artıq yükləməmək, emosional gərginliyin və sinir böhranlarının yaranmasına imkan verməmək lazımdır ki, tutmaların əmələgəlmə ehtimalı minimuma ensin.
Yasəmən MUSAYEVA,
"Azərbaycan”
Digər Xəbərlər
QƏZETİN ÇAP VERSİYASI
XƏBƏR LENTİ Bütün xəbərlər
"Avtomobil yolları haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə...
29 Mart
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2017-ci il 25 dekabr tarixli 1760 nömrəli Fərmanı ilə təsdiq e...
29 Mart
"Avtomobil yolları haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişiklik edilməsi barədə" Azərba...
29 Mart
“Müntəzəm və taksi minik avtomobili ilə sərnişin daşımalarında istifadə olunan avtonəqliyyat vasitəl...
29 Mart
“Ödəniş xidmətləri və ödəniş sistemləri haqqında” Azərbaycan Respublikasının 2023-cü il 14 iyul tari...
29 Mart
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2020-ci il 10 yanvar tarixli 5 nömrəli Qərarı ilə təsdi...
29 Mart
“Azərbaycan Respublikası Prezidentinin “Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsində dəyişiklik edi...
29 Mart
“Azərbaycan Respublikası Prezidentinin “Vətəndaşların müraciətləri haqqında” Azərbaycan Respublikası...
29 Mart
“Bakı şəhərətrafı dəmiryol nəqliyyatı ilə sərnişindaşıma fəaliyyəti üzrə subsidiya verilməsi Qaydala...
29 Mart
“Azərbaycan Respublikasında ixrac-idxal əməliyyatları üzrə gömrük rüsumlarının dərəcələri haqqında” ...
29 Mart
DİQQƏT ÇƏKƏNLƏR
Bütöv Azərbaycanın Zəfər tonqalı20 Mart 2024
Parçalanmış dünyanın bərpasına töhfə19 Mart 2024
QHT-lərin maliyyə tələbi Agentliyin illik qrant büdcəsindən 4 dəfə çoxdur - MÜSAHİBƏ18 Mart 2024
Prezident İlham Əliyev və NATO-nun Baş katibi Yens Stoltenberq mətbuata bəyanatla çıxış ediblər YE...17 Mart 2024
Fransa növbəti dəfə ifşa olundu16 Mart 2024
ÇOX OXUNANLAR
Xoş niyyətlər bayramı20 Mart 2024
Azərbaycan Qafqazda sülhü də bərqərar edəcək19 Mart 2024
Prezident İlham Əliyev Xankəndi şəhərində Novruz tonqalını alovlandırıb və Azərbaycan xalqını bayram...18 Mart 2024
Natəvanın heykəlinə qarşı vandalizm Fransa tarixinin utancverici hadisəsidir17 Mart 2024
Bakı Forumunda Azərbaycanın COP29-a evsahibliyi etməsi dəstəkləndi16 Mart 2024
Hücum diplomatiyasından hücum taktikasına14 Mart 2024
OXUCU MƏKTUBLARI
NƏŞRLƏRİMİZ
BAŞ REDAKTORDAN
Hamımızın Azərbaycan adlı bir Vətəni var! Qoynunda dünyaya göz açdığımız, minbir nemətindən dadıb isti qucağında boya-başa çatdığımız bu əvəzolunmaz diyar azərbaycanlı adını qürur və iftixarla daşıyan hər kəs üçün müqəddəs və ülvidir.
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində zəfər çalaraq erməni işğalçılarını kapitulyasiyaya məcbur etdi, düşməni qovaraq ərazi bütövlüyünə nail oldu.
Bununla da Azərbaycan yeni inkişaf dövrünə qədəm qoydu.
Bu dövrdə dünyada mürəkkəb və ziddiyyətli proseslər davam etməkdədir!
Hələ də dünyada ədalətsizliklər mövcuddur!
Hələ də dünyada ikili standartlar var!
Hələ də dünyada güclülər zəiflərin haqqını tapdalamaq istəyir!
Odur ki, biz daima güclü olmalıyıq.
Güclü olmağın əsas şərti isə bizim birliyimizdir!
Dünyanın harasında yaşamağımızdan, hansı sahədə çalışmağımızdan asılı olmayaraq, əlbir və əlaqəli fəaliyyət göstərməyi bacarmalıyıq.
Azərbaycan naminə, onun dünyada yeri, yüksək nüfuzu uğrunda daim birlikdə mübarizə aparmalıyıq.
Yalnız bu halda anamız Azərbaycanı qoruya, yüksəldə və hamımız üçün qürur mənbəyinə çevirə bilərik.
Ulu yurdumuzun adını daşıyan "Azərbaycan" qəzeti də bu amala xidmət edir.
Əziz azərbaycanlılar! Sizi Azərbaycan naminə, övladlarımızın firavan və xoşbəxt gələcəyi uğrunda əlbir və əlaqəli fəaliyyətə çağırıram!