Daha qəzet almır Hacı Əhməd də...
Bəs onda qəzetçi Rza neyləsin?
Hamı dəli olanda qazının yanına gedir...
Unudulmaqda olan təkcə qəzetlərdirmi?
"Məndə olan bütün yaxşı cəhətlərə görə kitablara borcluyam” - məşhur rus yazıçısı Maksim Qorkinin sözüdür!
Kiçik bir eksperiment keçirdik. 2 universitetdə təhsil alan (universitetlərin və tələbələrin adlarını qəsdən göstərmirik) 15 tələbə ilə redaksiyada görüşdük. Əvvəlcədən 5-6 sualdan ibarət xüsusi anket tərtib etmişdik. Məqsəd tələblərin bədii-ədəbiyyat oxuyub-oxumadıqlarını, hansı Azərbaycan yazıçısının əsərləri ilə tanış olduqlarını, əzbər şeir bilib-bilmədiklərini, hansı jurnalistləri tanıdıqlarını və qəzetləri oxuduqlarını öyrənmək idi.
Bəs görən qəzetlərdən insanların soyumasının, gənclərin onlara maraq göstərməməsinin, nəticədə qəzet tirajlarının aşağı düşməsinin və müasir dildə desək, onun daha "gəlirli biznes” olmadığı üçün sıradan çıxmasının səbəbi nədir?
Şübhəsiz, əsas səbəb internetin, elektron informasiya vasitələrinin meydana gəlməsidir. Artıq bir mobil telefon alıb cibinə qoymaqla istədiyin anda günün yeniliklərini asanlıqla öyrənə, istədiyin qəzetin saytına girə bilirsən. Həm də pulsuz-parasız! Belədə niyə qəzetə vəsait sərf edəsən? Özü də bir neçə qəzet alsan, hər gün buna pul xərcləsən, ayda heç də az vəsait eləmir!
Amma kim deyir ki, insan mənəvi ehtiyacını ödəmək, nəyisə öyrənmək və bilmək, marağını təmin etməkdən ötrü pul xərcləməməlidir?!
Əslində insanı digər canlılardan fərqləndirən məhz onun mənəvi ehtiyacları və daim həmin ehtiyacları ödəməyə can atmasıdır!
Nə yaxşı ki, belədir! Yoxsa hamı mavi ekranın, kompüterin qarşısında oturub qalsaydı, bir-birinə daha çox yadlaşar, ictimai yerlərdən ayaqları çəkilər, çölə-bayıra çıxmadıqlarından heç bundan səhhətləri də fayda götürməzdi.
Mənəvi və maddi məqamlar
İKİNCİSİ, sovet dövründə təkcə ölkə paytaxtına və rayon mərkəzlərinə yox, hətta ən ucqar kəndlərə, hər bir ailəyə belə qəzet çatdırılırdı!
İndi isə qəzet abunəçiləri, az qala barmaqla göstəriləcək həddədir!
ÜÇÜNCÜSÜ, qəzetlərin qiyməti xeyli bahalaşıb: sovet dövründə qəzet 2 qəpiyə idi və bir çörəyin qiymətinə 15-ini almaq olardı.
İndi isə 40 qəpikdir - bir çörəyin qiymətinə!
DÖRDÜNCÜSÜ, "reket qəzetlər” və "reket jurnalistlər” qəzetləri də, jurnalistləri də hörmətdən saldılar, insanları təhqir, yalan, böhtan, qərəz dolu yazıları ilə qəzetlərdən çiyrindirdilər!
BUNLAR HANSILARDIR:
BİRİNCİ, bu işlə məşğul olanlarda qəzet biznesini idarəetmə təcrübəsinin yoxluğu;
İKİNCİ, reklam qıtlığı və reklam bazarının formalaşmaması;
ÜÇÜNCÜ, qəzetlərin sərbəst satışının təşkil olunmaması, bu məqsədlə dövlət hesabına yaradılan köşklərin "mini-bazar” kimi fəaliyyət göstərməsi;
DÖRDÜNCÜ, qəzetlərə əlavə dəyər vergisinin tətbiqinin yenidən geri qaytarılması;
BEŞİNCİ, manatın devalvasiyası nəticəsində xaricdən gətirilən və məhsulun maya dəyərinin özəyini təşkil edən qəzet kağızının və metal təbəqənin qiymətinin xeyli yüksəlməsi.
KİV-in inkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun yaradılması bu sahədə ən uğurlu gediş oldu! Əslində, buna qədər də qəzetlərin mətbəələrə borcları dövlət hesabına silinmiş, dəfələrlə müxtəlif qəzetlərə birdəfəlik maddi yardım göstərilmişdi.
Jurnalistlərə dövlət hesabına tikilərək təmir edilən mənzillərin təmənnasız bağışlanması isə görünməmiş köməkdir!
Əgər bu olmasaydı, yəqin ki, yüzlərlə jurnalist hələ də kirayələrdə yaşayar, darısqallıq əziyyəti çəkər, ömrü boyu şəxsi mənzili olmaq xoşbəxtliyinin dadını bilməzdi!
BİRİNCİ, hər qəzetə Konsepsiyada göstərilən on doqquz istiqamətdən biri üzrə hazırlanmış və bəyənilmiş layihə əsasında qrant ödənilir!
Vurğulayırıq: Dövlətin təqdim etdiyi yox, məhz qəzet redaksiyasında hazırlanan layihələrə qrant ayrılır. Deməli, qəzetin daxili işinə müdaxilə edilmir, onun fəaliyyəti hansısa səmtə dəyişdirilmir!
Beləliklə, nə vaxtsa KİV-ə Dövlət Dəstəyi Fondunun qrantlı layihələrə xitam verməsi təbii və gözləniləndir!
Tərəzinin boş qalan gözü...
Azərbaycanda özəl bölmə müstəqillik dövründə yaranıb və yaşı azdır. Hələ burada çalışanlar reklamın əhəmiyyətini kifayət qədər qiymətləndirmirlər! Pulu olanlar isə televiziya reklamına qaçırlar!
Dünya maliyyə böhranı ilə əlaqədar bir sıra şirkətlərin sıradan çıxması olmayan reklam bazarını da puça çıxardı!
Bu gün dövlətin reklam bazarında da (nazirliklər, komitələr, yerli icra hakimiyyəti orqanları, dövlət şirkətləri və səhmdar cəmiyyətləri tərəfindən verilən və rəsmi qəzetlərdə dərc edilməli olan tender, müsabiqə, kotirovka elanları nəzərdə tutulur) bir xaos, qaydasızlıq baş alıb getməkdədir.
Reklamla bağlı vergi qanununun pozulması, bu sahədə baş alıb gedən qeyri-sivil rəqabət adi hala, reklam qapmaq metoduna çevrilib!
Bütövlükdə isə çap mediası üçün nəzərdə tutulan ümumi reklam bazarının yaranması qəzetçilərin əlçatmaz arzusu olaraq qalır. Hətta Mətbuat Şurası da bu problemin çözümündə acizlik göstərdi!
Elə ki ayın
başı yaxınlaşır, qara sancı dolur qarnımıza: görəsən əməkhaqqını necə və nə ilə
verəcəyik?!
Başlayırıq
əldə telefon yalvar-yaxara: məhsulumuzu satan yayım təşkilatlarına, reklamlarını
dərc etdiyimiz qurumlara!
Aman günüdür,
aldığınız qəzetin, sizə göstərdiyimiz xidmətin pulunu ödəyin!
Biz oluruq
yalvarıcı, onlar olurlar xan qapısı!
Qəzet yayımı
qurumlarından əməkhaqqı ödəyəcəyimiz məbləğdən dörd-beş qat artıq alacağımız olsa
da, ləliməkdən başqa heç nəyə gücümüz çatmır!
Məhkəmədə
qaldırdığımız iddialar isə icra qurumunun və hakimlərin kəraməti sayəsində illərlə
çəkişmə, süründürmə, saysız-hesabsız baxış obyektinə çevrilir!
Çünki heç
kimin heç harası ağrımır!
Hətta özəl televiziyalar reklam bolluğundan bir verilişi, filmi sonadək "bütöv halında” göstərə bilmirlər, tez-tez dayanıb "pul qazanmalı” olurlar!
Müstəqil qəzetçilər elə bilirlər ki, dövlət və iqtidar qəzetləri yağ-bal içində üzürlər! Necə ki ölülər elə sanırlar ki, dirilər bütün günü halva yeyirlər.
Qəzetləri itirməklə nələri itirə bilərik!
* Elektron media gün ərzində operativ informasiyalar yayır. Burada araşdırma və analitik yazılara nadir hallarda təsadüf etmək mümkündür;
* Jurnalistikanın bütün janrlarından elektron mediada istifadə olunmur, əsasən informasiya və müsahibəyə üstünlük verilir;
* Maarifləndiricilik funksiyası çox zəifdir, tarixi keçmişimizə, xalqın tarixi simalarının anılmasına və təbliğinə yer ayrılmır;
* Dövlət maraqları ilə bağlı ciddi yazılar yox dərəcəsində olur, "sensasiya yaradılmasına” cəhd göstərilir;
* Milli-mənəvi dəyərlərə hörmət və onların qorunmasına, jurnalistlərin peşə davranışı qaydalarına əməl etməsinə çap mediasında daha çox yer verilir;
* Qəzetə, onun yazılarına inam, etibar daha çoxdur, elektron saytlardakı ciddi hadisə və faktlara isə "təsdiqi tapılandan” sonra inanırlar;
* Elektron media arxiv kimi etibarsızdır, xalqın, dövlətin gördüyü işlər, bugünkü hadisələrin gələcək nəsillərə çatdırılması qəzetlərin sınaqdan çıxmış və özünü doğrultmuş missiyasıdır.
Yaxın keçmişimizdə, müstəqilliyin ilk illərində və sonralar baş verən bir çox hadisələrin lentlərdən və saytlardan itirilməsinə dair xeyli faktlar mövcuddur. Bunların bir qismi qayğısızlıqdan baş veribsə, bir hissəsi də qəsdən törədilib. Qəzetləri isə yox etmək mümkün deyil! Çünki haradasa, hansı kitabxanada və ya şəxsi arxivdə qala bilir!
Bütün sadalananları ümumiləşdirsək, "Qəzetləri itirməklə nələri itirə bilərik” sualını belə cavablandıra bilərik:
Novruzəli nə gözləyir!
Bəxtiyar SADIQOV
Digər Xəbərlər
QƏZETİN ÇAP VERSİYASI
XƏBƏR LENTİ Bütün xəbərlər
Daxili işlər naziri Şamaxıda vətəndaş qəbulu keçirib
28 Mart
Fövqəladə Hallar Nazirliyi və “Azərbaycan Dəmir Yolları” QSC birgə təlim keçirib
28 Mart
Ukraynaya yardım mexanizmi müzakirə edilib - MƏLUMAT
28 Mart
Fevralda DSMF tərəfindən 26,6 minə yaxın vətəndaş müraciəti cavablandırılıb
28 Mart
“YAŞAT” Fondu tərəfindən dəstək tədbirləri davam edir
28 Mart
Bayram günlərində “Azərpoçt”un xidmətlərindən 400 mindən çox vətəndaş istifadə edib ...
28 Mart
D vitamini uşaqların sümük-əzələ sisteminin sağlamlığında mühüm rol oynayır
28 Mart
Rusiyada terror aktından zərərçəkənlərə dəstək məqsədilə Müslüm Maqomayevin mahnılarından ibarət alb...
28 Mart
Əhalinin tibbi xidmətlərə əlçatanlılığı ilə bağlı sorğunun nəticələri müzakirə olunub ...
28 Mart
Türkiyənin vitse-prezidenti: Daxili istehlakın ifrat artımı ölkənin iqtisadi inkişafına zərbə vurur ...
28 Mart
DİQQƏT ÇƏKƏNLƏR
Bütöv Azərbaycanın Zəfər tonqalı20 Mart 2024
Parçalanmış dünyanın bərpasına töhfə19 Mart 2024
QHT-lərin maliyyə tələbi Agentliyin illik qrant büdcəsindən 4 dəfə çoxdur - MÜSAHİBƏ18 Mart 2024
Prezident İlham Əliyev və NATO-nun Baş katibi Yens Stoltenberq mətbuata bəyanatla çıxış ediblər YE...17 Mart 2024
Fransa növbəti dəfə ifşa olundu16 Mart 2024
ÇOX OXUNANLAR
Xoş niyyətlər bayramı20 Mart 2024
Azərbaycan Qafqazda sülhü də bərqərar edəcək19 Mart 2024
Prezident İlham Əliyev Xankəndi şəhərində Novruz tonqalını alovlandırıb və Azərbaycan xalqını bayram...18 Mart 2024
Natəvanın heykəlinə qarşı vandalizm Fransa tarixinin utancverici hadisəsidir17 Mart 2024
Bakı Forumunda Azərbaycanın COP29-a evsahibliyi etməsi dəstəkləndi16 Mart 2024
Hücum diplomatiyasından hücum taktikasına14 Mart 2024
OXUCU MƏKTUBLARI
NƏŞRLƏRİMİZ
BAŞ REDAKTORDAN
Hamımızın Azərbaycan adlı bir Vətəni var! Qoynunda dünyaya göz açdığımız, minbir nemətindən dadıb isti qucağında boya-başa çatdığımız bu əvəzolunmaz diyar azərbaycanlı adını qürur və iftixarla daşıyan hər kəs üçün müqəddəs və ülvidir.
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində zəfər çalaraq erməni işğalçılarını kapitulyasiyaya məcbur etdi, düşməni qovaraq ərazi bütövlüyünə nail oldu.
Bununla da Azərbaycan yeni inkişaf dövrünə qədəm qoydu.
Bu dövrdə dünyada mürəkkəb və ziddiyyətli proseslər davam etməkdədir!
Hələ də dünyada ədalətsizliklər mövcuddur!
Hələ də dünyada ikili standartlar var!
Hələ də dünyada güclülər zəiflərin haqqını tapdalamaq istəyir!
Odur ki, biz daima güclü olmalıyıq.
Güclü olmağın əsas şərti isə bizim birliyimizdir!
Dünyanın harasında yaşamağımızdan, hansı sahədə çalışmağımızdan asılı olmayaraq, əlbir və əlaqəli fəaliyyət göstərməyi bacarmalıyıq.
Azərbaycan naminə, onun dünyada yeri, yüksək nüfuzu uğrunda daim birlikdə mübarizə aparmalıyıq.
Yalnız bu halda anamız Azərbaycanı qoruya, yüksəldə və hamımız üçün qürur mənbəyinə çevirə bilərik.
Ulu yurdumuzun adını daşıyan "Azərbaycan" qəzeti də bu amala xidmət edir.
Əziz azərbaycanlılar! Sizi Azərbaycan naminə, övladlarımızın firavan və xoşbəxt gələcəyi uğrunda əlbir və əlaqəli fəaliyyətə çağırıram!