Musiqi haray çəkəndə...
1990-cı il Azərbaycan üçün faciələrlə başladı. Vətəninin azadlığını, dövlətinin müstəqilliyini tələb edən xalqımıza qarşı amansızlıqla qətliam törədildi. Sovet qoşun hissələri soydaşlarımızı qətlə yetirdilər. Azərbaycanı yasa bürüdülər. Ancaq azadlığa gedən yolda şəhidlər verən xalq təmkinini, qürurunu qorudu, düşməndən aman diləmədi.
Sinəsinə dağlar çəkilən Azərbaycan xalqı azadlığı, müstəqilliyi yolunda qurban gedən övladlarına matəm saxladı. 1990-cı ilin o Qanlı Yanvar günlərində ustad musiqiçilərin - Kamil Cəlilovun qaboyunda, Habil Əliyevin kamanında inləyən musiqi sədaları da fəryada, naləyə, döndü. "Zəminxarə”, "Segah”, "Bayatı-şiraz”, "Çahargah”, "Humayun”... qaboyun, kamanın dili ilə haray çəkdi, şəhidlərimizə həzin-həzin ağı dedi...
Bəstəkarlarımız daha çox əsər yaratdılar
Şər qüvvələr qarşısında xalqımız əzmi, təpəri, birliyi ilə əfsanələr yaratdı. Bu qəhrəmanlıq salnaməsi o hüznlü günlərdən başlayaraq, öz təcəssümünü müxtəlif janrlı musiqi, rəsm, səhnə və ekran əsərlərində, ədəbi-bədii nümunələrdə tapdı.
20 Yanvar faciəsi daha çox musiqidə ifadə olundu. Bəstəkarlarımızın əksəriyyətinin yaradıcılığında Qanlı Yanvar hadisəsi əhəmiyyətli yer tutdu. Hələ 1990-cı ildə görkəmli bəstəkar Cövdət Hacıyev "Şəhidlər” simfoniyasını bəstələdi. "Şəhidlər” adlı başqa bir simfoniyanın müəllifi isə bəstəkar Oqtay Kazımi oldu. Bəstəkar Hacı Xanməmmədov 1990-cı ildə Əzizə Cəfərzadənin sözlərinə solist və xalq çalğı alətləri orkestri üçün bəstələdiyi "Əlimdə sazım ağlar” əsərini 20 Yanvar şəhidlərinə ithaf etdi. Azər Rzayevin "Bakı-90” simfoniyası, Tofiq Bakıxanovun "Humayun” simfonik muğamı, Ramiz Mustafayevin "Bu qan yerdə qalan deyil”, "Haqq səninlədir”, "Azərbaycan” vokal-simfonik poemaları, Mobil Babayevin "Ağlama, torpağım, ağlama” kantatası, Aydın Əzim Kərimoğlunun orkestr üçün "Qətl günü”, Sərdar Fərəcovun "Matəm harayları” simfonik lövhəsi, Məmməd Quliyevin xor və orkestr üçün, Faiq Sücəddinovun fortepiano üçün, Sevda İbrahimovanın bariton səs və orkestr üçün vokal simfonik "Vətən şəhidlərinə”, Cavanşir Quliyevin xor üçün "Şəhidlər”, Arif Mirzəyevin orqan üçün "Yanvar mərsiyələri”, Aqşin Əlizadənin "Ana torpaq” odası, Vasif Adıgözəlovun "Qarabağ şikəstəsi”, "Qəm karvanı” oratoriyaları və başqa qəhrəmanlıq, mübarizlik ruhunda yazılmış əsərlərdə xalqımızın başına gətirilən müsibətlər, şəhidlərimizin ruhuna ehtiram ifadə olundu.
20 Yanvar faciəsinə həsr olunmuş mahnı və romanslar...
Bəstəkar İlham Quliyev "İlham və Fərizə” operasını bəstələdi. Azər Dadaşov "20 Yanvar” xor, solist və simfonik orkestr üçün 9 saylı simfoniya, Faiq Nağıyev rejissor Xamis Muradovun real faktlara əsasən lentə aldığı "Şəhidlərdən-şəhidlərə” sənədli filminə musiqi yazdı.
Xalqımızın qanlı hadisələrdə yaşadığı kədəri, hüznü bəstəkarlar Fuad Cavadov "Qara Yanvar”, Azad Zahid "Mədhiyyə” əsərlərində əks etdirdilər. 20 Yanvar faciəsi və şəhidlərə həsr olunan musiqi əsərləri arasında Arif Mirzəyevin "Yanvar passionları” matəm messası, Nazim Quliyevin "Şəhidlər” operası, Oqtay Rəcəbovun "Çingiz” oratoriyası, Zabitə Məmmədovanın solist, xor və orkestr üçün "Elegiya”sı da diqqəti cəlb edir.
20 Yanvar faciəsinə irihəcmli musiqi əsərləri ilə yanaşı, mahnı və romanslar da həsr olundu. Emin Sabitoğlu Bəxtiyar Vahabzadənin sözlərinə "Şəhidlər ağısı” mahnısını yazdı. "Şəhidlər ağısı”nı ilk dəfə dünya şöhrətli müğənni Zeynəb Xanlarova ifa etdi. Sonralar bu mahnı bir çox müğənninin repertuarında yer tutdu.
Vasif Adıgözəlov 1991-ci ildə Fikrət Qocanın "Bir şərqi de” şeirinə musiqi bəstələdi. Oqtay Rəcəbov Məmməd İsmayılın sözlərinə "Qana dönən qərənfillər”, Mehriban Əhmədova Məmməd Arazın sözlərinə "Ana millət, ata millət, ağlama”, Nəriman Əzimov Hikmət Mahmudun sözlərinə "Mənim şəhid bacım, şəhid qardaşım” mahnılarını yazdılar. İlham Abdullayevin Dönməzin sözlərinə yazdığı "20 Yanvar”, Ruhəngiz Qasımovanın "Şəhid oğullara” mahnıları da xalqımızın Qara Yanvar dərdinə haray çəkdi.
Mübarizlik, yenilməzlik təbliğ edən musiqi...
Bəstəkarların müraciət etdikləri janr və üslublar müxtəlif olsa da, bu əsərlərin mövzusu və mahiyyəti birdir. Eyni olan həm də həmin əsərlərdə ifadə olunan duyğu və düşüncələrdir. Bəstəkarlarımız 20 Yanvar hadisələrinə münasibəti, hüzn və qüruru musiqinin dili ilə çatdırdılar. Həmçinin onlar əsərlərində şanlı tariximizdən dərs almağı, vətəni sevməyi təbliğ etdilər.
Yalnız ümumxalq kədəri deyil, həm də haqq yolundan dönməzlik, mübarizlik, yenilməzlik əks edilən bu əsərlər musiqi kollektivlərinin, orkestrlərin ifasında xarici ölkələrin müxtəlif konsert salonlarında da səsləndirilir, 20 Yanvarda Azərbaycan xalqının başına gətirilən müsibətlər dünya ictimaiyyətinin diqqətinə bir daha çatdırılır.
Tarixin müəyyən məqamlarında bizi özümüzdən ayırmağa, kimliyimizi unutdurmağa çalışanlar sonda həmişə məğlub oldular. Ruhumuz bizi məhv olmağa qoymadı. Xalqımızın ən ağır sınaqlarla üz-üzə qaldığı vaxtlarda əsrlərdən-əsrlərə adlayan, nəsillərdən-nəsillərə yol gələn musiqisi mübarizlik ruhuna köklədi. Musiqi bizə faciələrimizdən dərs almağı, kədərə boyun əyməməyi aşıladı. 20 Yanvar faciəsinin sarsıntıları, hüznü, qüssəsi də musiqi əsərlərinə çevrildi. Amma bu əsərlər həm də bir xalqın ölməz ruhunun ifadəsi oldu.
Zöhrə FƏRƏCOVA,
"Azərbaycan”
Digər Xəbərlər
QƏZETİN ÇAP VERSİYASI
XƏBƏR LENTİ Bütün xəbərlər
Fevralda DSMF tərəfindən 26,6 minə yaxın vətəndaş müraciəti cavablandırılıb
28 Mart
“YAŞAT” Fondu tərəfindən dəstək tədbirləri davam edir
28 Mart
Bayram günlərində “Azərpoçt”un xidmətlərindən 400 mindən çox vətəndaş istifadə edib ...
28 Mart
D vitamini uşaqların sümük-əzələ sisteminin sağlamlığında mühüm rol oynayır
28 Mart
Rusiyada terror aktından zərərçəkənlərə dəstək məqsədilə Müslüm Maqomayevin mahnılarından ibarət alb...
28 Mart
Əhalinin tibbi xidmətlərə əlçatanlılığı ilə bağlı sorğunun nəticələri müzakirə olunub ...
28 Mart
Türkiyənin vitse-prezidenti: Daxili istehlakın ifrat artımı ölkənin iqtisadi inkişafına zərbə vurur ...
28 Mart
Şröder: Putinlə şəxsi münasibətlərim Ukraynada sülh prosesinə fayda verə bilər
28 Mart
BŞİH-də müşavirə keçirilib, “Lifttəmir”in direktoruna şiddətli töhmət verilib
28 Mart
Avropa çempionatı: Azərbaycan minifutbol millisinin mümkün rəqibləri bəlli olub
28 Mart
DİQQƏT ÇƏKƏNLƏR
Bütöv Azərbaycanın Zəfər tonqalı20 Mart 2024
Parçalanmış dünyanın bərpasına töhfə19 Mart 2024
QHT-lərin maliyyə tələbi Agentliyin illik qrant büdcəsindən 4 dəfə çoxdur - MÜSAHİBƏ18 Mart 2024
Prezident İlham Əliyev və NATO-nun Baş katibi Yens Stoltenberq mətbuata bəyanatla çıxış ediblər YE...17 Mart 2024
Fransa növbəti dəfə ifşa olundu16 Mart 2024
ÇOX OXUNANLAR
Xoş niyyətlər bayramı20 Mart 2024
Azərbaycan Qafqazda sülhü də bərqərar edəcək19 Mart 2024
Prezident İlham Əliyev Xankəndi şəhərində Novruz tonqalını alovlandırıb və Azərbaycan xalqını bayram...18 Mart 2024
Natəvanın heykəlinə qarşı vandalizm Fransa tarixinin utancverici hadisəsidir17 Mart 2024
Bakı Forumunda Azərbaycanın COP29-a evsahibliyi etməsi dəstəkləndi16 Mart 2024
Hücum diplomatiyasından hücum taktikasına14 Mart 2024
OXUCU MƏKTUBLARI
NƏŞRLƏRİMİZ
BAŞ REDAKTORDAN
Hamımızın Azərbaycan adlı bir Vətəni var! Qoynunda dünyaya göz açdığımız, minbir nemətindən dadıb isti qucağında boya-başa çatdığımız bu əvəzolunmaz diyar azərbaycanlı adını qürur və iftixarla daşıyan hər kəs üçün müqəddəs və ülvidir.
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində zəfər çalaraq erməni işğalçılarını kapitulyasiyaya məcbur etdi, düşməni qovaraq ərazi bütövlüyünə nail oldu.
Bununla da Azərbaycan yeni inkişaf dövrünə qədəm qoydu.
Bu dövrdə dünyada mürəkkəb və ziddiyyətli proseslər davam etməkdədir!
Hələ də dünyada ədalətsizliklər mövcuddur!
Hələ də dünyada ikili standartlar var!
Hələ də dünyada güclülər zəiflərin haqqını tapdalamaq istəyir!
Odur ki, biz daima güclü olmalıyıq.
Güclü olmağın əsas şərti isə bizim birliyimizdir!
Dünyanın harasında yaşamağımızdan, hansı sahədə çalışmağımızdan asılı olmayaraq, əlbir və əlaqəli fəaliyyət göstərməyi bacarmalıyıq.
Azərbaycan naminə, onun dünyada yeri, yüksək nüfuzu uğrunda daim birlikdə mübarizə aparmalıyıq.
Yalnız bu halda anamız Azərbaycanı qoruya, yüksəldə və hamımız üçün qürur mənbəyinə çevirə bilərik.
Ulu yurdumuzun adını daşıyan "Azərbaycan" qəzeti də bu amala xidmət edir.
Əziz azərbaycanlılar! Sizi Azərbaycan naminə, övladlarımızın firavan və xoşbəxt gələcəyi uğrunda əlbir və əlaqəli fəaliyyətə çağırıram!