ADA Kitabxanasında S.Frederik Starın “İtirilmiş maarif: Mərkəzi Asiyanın Qızıl Dövrü” kitabının təqdimatı keçirilib
İyunun 22-də ADA Universitetinin Kitabxanasında tanınmış amerikalı tarixçi, Amerika Xarici Siyasət Şurası nəzdində fəaliyyət göstərən Mərkəzi Asiya-Qafqaz İnstitutunun direktoru S.Frederik Starın Azərbaycan dilinə tərcümə edilmiş “İtirilmiş maarif: Mərkəzi Asiyanın Qızıl Dövrü ərəb istilasından Teymurləngədək” kitabının təqdimat mərasimi keçirilib.
AZƏRTAC xəbər verir ki, Milli Məclisin deputatlarının, ictimai-siyasi, elm, mədəniyyət xadimlərinin, ziyalıların iştirak etdikləri tədbirdə kitabın “Ön söz”ünün müəllifi, xarici işlər nazirinin müavini, ADA Universitetinin rektoru, səfir Hafiz Paşayev və S.Frederik Star çıxış ediblər.
ADA Universitetinin rektoru Hafiz Paşayev deyib ki, tanınmış amerikalı tarixçi Frederik Star müvafiq tarixə aid təfərrüatların ümumdünya sivilizasiyasına verdiyi töhfəni fərqli yanaşmada təqdim edir. Müəllif İslam mədəniyyətinin yaranması, inkişafı və Qərb intibahına təsirində türkdilli və farsdilli xalqların müstəsna xidmətlərinin köklərini araşdırır, avropalıların qeyri-ərəb əsilli İbn Sina, Tusi, Nizami Gəncəvi, Rumi, Ömər Xəyyam və digər tarixi xadimlərin irsindən bəhrələndiyini göstərir.
S.Frederik Star son illər bu kitaba marağın artdığını bildirib. Qeyd edib ki, kitab hazırda 23 dilə, o cümlədən Orta Asiya xalqlarının dillərinə, türk, fars, uyğur və digər dillərə tərcümə edilməkdədir. Kitabın Tehranda fars dilində təqdimatı gözlənilir. “Biz Orta Asiya deyəndə keçmiş Sovet İttifaqında olan ərazini deyil, daha geniş, mədəni cəhətdən vahid bir regionu – Orta Asiya regionunu nəzərdə tuturuq. Demək olar, belə bir termin, yəni böyük Orta Asiya, geniş Orta Asiya ifadələrini işlədə bilərik. Bu, daha çox mədəni məfhumdur, nəinki siyasi. Böyük Orta Asiyada Azərbaycanın yeri haradadır? Azərbaycan ərazisində yaşayan alimlər, mütəxəssislər, ziyalılar regionda fikir mübadiləsinə böyük töhfə veriblər. Məsələn, Nizami Gəncəvi Azərbaycandan kənara çıxmasa da, onun ideyaları, əsərləri Orta Asiya regionunda da geniş yayılıb. “Leyli və Məcnun” əsəri üçün Xəzər dənizi sərhəd ola bilməz. Yaxud Nəsirəddin Tusi müasir Azərbaycan ərazisində yaşamayıb, lakin onun tikdiyi rəsədxananın bənzərini Teymurləngin oğlu öz ölkəsində tikdirib. Əlbəttə ki, bu iki rəsədxana arasında fərqlər olub. Marağa rəsədxanasında 40 min kitabdan ibarət nəhəng kitabxana olub və bunu Nəsirəddin Tusi yaratmışdı. Oraya hər yerdən ziyarətçilər gəlirdilər. Deməli, mədəniyyətlər sərhəd tanımır”, - deyə S.Frederik Star vurğulayıb.
Müəllif çıxışında, həmçinin müasir Azərbaycan elminin taleyinin çox gözəl əllərdə olduğunu və ölkənin bundan sonra da çiçəklənəcəyini bildirib.
Tədbirin sonunda Hafiz Paşayev S.Frederik Stara ADA Universitetinin adından plaket təqdim edib.
Qeyd edək ki, kitabın tərcüməsi və nəşri ADA Universitetinin dəstəyi ilə həyata keçirilib. Əsəri ingilis dilindən universitetin professoru Nəriman Qasımoğlu tərcümə edib, redaktoru Fərda Əsədovdur. 2017-ci ildə “Qafqaz” nəşriyyat evi tərəfindən çap edilmiş fundamental elmi kitabda 15 fəsil və arxiv illüstrasiyaları yer alıb. “Ön söz”də bildirilir ki, bu elmi əsərdə “doğma əcdadlarımızın da vaxtilə mühüm və əvəzsiz rol oynadığı müsəlman Şərqi sivilizasiyasının tarixi araşdırılır. Müəllif bu tarixə aid təfərrüatların ümumdünya sivilizasiyasına verdiyi töhfəni Qərb tarixşünaslığında stereotipləşmiş mövqedən fərqli yanaşmada təqdim edir”.
Əsəri maraqlı edən başqa bir məqam da var: müəllif İslam mədəniyyətinin inkişafı və Qərb intibahına təsirində türkdilli və farsdilli xalqların müstəsna xidmətlərinin köklərini araşdırır, bu yöndə konkret faktlara söykənən maraqlı fikirlər irəli sürür. Məsələn, necə odlu ki, ərəblərin Mərkəzi Asiyaya yürüşlərinin doğurduğu yeni situasiyaya uyğunlaşaraq, getdikcə İslama yiyələnən türkdilli və farsdilli xalqlar qısa zamanda İslam mədəniyyətinin öncüllərinə çevrildilər. Müəllifin tədqiqatı bütün bunları maraqlı tarixi faktlarla izah edir.
Tarixdən məlum olduğu kimi, Avropa ölkələrinin ümumi inkişafı XVIII əsrdə maarifçilik hərəkatından başlanır. Bu hərəkatı şərtləndirən əsas amillər ondan ibarət idi ki, həmin ölkələrdə intellektual mühit çiçəklənmə dövrünə qədəm qoyur və hakim dini-doqmatik məfkurəni sorğulama məzmununda yeni fikir cərəyanları yaranırdı. Kitabı oxuduqca Avropa maarifçilik hərəkatının bizə məlum olmayan xüsusiyyətləri ilə müsəlman Şərqi coğrafiyası üçün maarifin əlamətləri arasında paralellər aparmalı olursan. Müəllif oxucularını tarixən davamlı inkişafa gətirib çıxarmayan, tənəzzülə uğrayan və bu səbəbdən “İtirilmiş maarif” adlandırdığı sivilizasiya faktının fərqli və zəngin xüsusiyyətləri üzərində düşünməyə sövq edir.
Digər Xəbərlər
QƏZETİN ÇAP VERSİYASI
XƏBƏR LENTİ Bütün xəbərlər
Netanyahu HƏMAS-ın “strateji aktivlərinə” həbs qoyulduğunu açıqlayıb
28 Mart
Rusiya XİN başçısı: Məhz KTMT İrəvanın maraqlarını çətin vəziyyətlərdə müdafiə edib...
28 Mart
ABŞ Konqresi Pentaqonun Afrikadakı dövlət çevrilişlərinə görə hesabat tələb edib
28 Mart
Azərbaycan boksçuları Bakıdakı beynəlxalq turnirdə 21 medal qazanıb
28 Mart
Lavrov: Ermənistan uydurma bəhanələrlə Rusiya ilə münasibətlərin pozulmasına çalışır
28 Mart
FTX terror aktının təşkilində şübhəli bilinən ukraynalını saxlayıb
28 Mart
BMT “İl-76” təyyarəsinin qəzaya uğraması ilə bağlı hesabat dərc edib
28 Mart
ABŞ Konqresinin nümayəndə heyəti Ankarada “F-16” tədarükü mövzusunu müzakirə edəcək
28 Mart
Gürcüstanın Baş naziri ölkə müsəlmanları üçün iftar süfrəsi təşkil edib
28 Mart
Naxçıvandan Qarabağa yollanan şəhid ailələri Füzuli rayonunda olublar
28 Mart
DİQQƏT ÇƏKƏNLƏR
Bütöv Azərbaycanın Zəfər tonqalı20 Mart 2024
Parçalanmış dünyanın bərpasına töhfə19 Mart 2024
QHT-lərin maliyyə tələbi Agentliyin illik qrant büdcəsindən 4 dəfə çoxdur - MÜSAHİBƏ18 Mart 2024
Prezident İlham Əliyev və NATO-nun Baş katibi Yens Stoltenberq mətbuata bəyanatla çıxış ediblər YE...17 Mart 2024
Fransa növbəti dəfə ifşa olundu16 Mart 2024
ÇOX OXUNANLAR
Xoş niyyətlər bayramı20 Mart 2024
Azərbaycan Qafqazda sülhü də bərqərar edəcək19 Mart 2024
Prezident İlham Əliyev Xankəndi şəhərində Novruz tonqalını alovlandırıb və Azərbaycan xalqını bayram...18 Mart 2024
Natəvanın heykəlinə qarşı vandalizm Fransa tarixinin utancverici hadisəsidir17 Mart 2024
Bakı Forumunda Azərbaycanın COP29-a evsahibliyi etməsi dəstəkləndi16 Mart 2024
Hücum diplomatiyasından hücum taktikasına14 Mart 2024
OXUCU MƏKTUBLARI
NƏŞRLƏRİMİZ
BAŞ REDAKTORDAN
Hamımızın Azərbaycan adlı bir Vətəni var! Qoynunda dünyaya göz açdığımız, minbir nemətindən dadıb isti qucağında boya-başa çatdığımız bu əvəzolunmaz diyar azərbaycanlı adını qürur və iftixarla daşıyan hər kəs üçün müqəddəs və ülvidir.
Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Ordusu Vətən müharibəsində zəfər çalaraq erməni işğalçılarını kapitulyasiyaya məcbur etdi, düşməni qovaraq ərazi bütövlüyünə nail oldu.
Bununla da Azərbaycan yeni inkişaf dövrünə qədəm qoydu.
Bu dövrdə dünyada mürəkkəb və ziddiyyətli proseslər davam etməkdədir!
Hələ də dünyada ədalətsizliklər mövcuddur!
Hələ də dünyada ikili standartlar var!
Hələ də dünyada güclülər zəiflərin haqqını tapdalamaq istəyir!
Odur ki, biz daima güclü olmalıyıq.
Güclü olmağın əsas şərti isə bizim birliyimizdir!
Dünyanın harasında yaşamağımızdan, hansı sahədə çalışmağımızdan asılı olmayaraq, əlbir və əlaqəli fəaliyyət göstərməyi bacarmalıyıq.
Azərbaycan naminə, onun dünyada yeri, yüksək nüfuzu uğrunda daim birlikdə mübarizə aparmalıyıq.
Yalnız bu halda anamız Azərbaycanı qoruya, yüksəldə və hamımız üçün qürur mənbəyinə çevirə bilərik.
Ulu yurdumuzun adını daşıyan "Azərbaycan" qəzeti də bu amala xidmət edir.
Əziz azərbaycanlılar! Sizi Azərbaycan naminə, övladlarımızın firavan və xoşbəxt gələcəyi uğrunda əlbir və əlaqəli fəaliyyətə çağırıram!